Vijf moorden - Anders Roslund
Ewert Grens neemt geen afscheid en onderzoekt vijf moorden
In een week moet hij bewijzen dat hij het vak nog beheerst anders mag hij niet meer naar zijn kantoor, iets dat veertig jaar zijn leven was
Na bijna een jaar is Ewert Grens weer een beetje de oude. Zijn zelfmoordpoging is niet gelukt. Hij heeft een kogel door zijn kaakbijholte geschoten die door het linkeroog is gegaan en verder omhoog door de schedel om zich diep in het plafond van de kantoorkamer te boren. Dat is nu bijna negen maanden geleden en Ewert is er weer en wil opnieuw aan het werk.
Terug naar het leven
Door het schot hoog in zijn mond te vuren heeft hij zijn leven gered, vertelt iemand in een witte jas op de intensivecareafdeling van het ziekenhuis waar hij vaak bezocht is door zijn collega’s Erik Wilson, Mariana Hermansson en Piet Hoffmann. Daarna gaat hij terug naar zijn appartement waar hij alles vernield heeft wat hij had. Hij is 37 dagen lang opgenomen op de psychiatrische afdeling van het Sankt Göranziekenhuis, waar hij verslechterd en onwelriekend belandt nadat hij zijn appartement vernield heeft. In de instelling Maltesholmsgården kwam hij echt tot rust. En daar is hij op weg, terug naar het leven.
Na het ziekenhuis komt hij tijdelijk bij Piet Hoffmann en zijn gezin wonen en toont hun zoon Hugo zich weer zijn grote vriend. Evert heeft als taak om het ontbijt te verzorgen en als hij met Piet meerijdt naar de grote stad, staat hij al snel voor het politiebureau. Even later in het kantoor van zijn chef Erik Winter met een zwart lapje voor het oog dat er niet meer is en vraagt wanneer hij weer kan terugkomen. Dat is uit den boze, nooit weer. En omdat hij blijft aandringen: ok. Een week op proef, verslag uitbrengen bij Mariana, daarna kijkt Erik in een evaluatie of het langer kan en anders is het over en uit.
Er is een moordenaar
En het begint bij een moord en als blijkt een lichaam zonder bloed. Vertelt Mariana, en er is een perfect DNA-profiel, maar in het systeem wordt de dader niet gevonden. Foto’s van het lichaam laten geen bloed zien. De patholoog suggereert dat een tamelijk grote spuit met een inhoud van tweehonderd millimeter het uiteindelijke moordwapen kan zijn. Tweehonderd millimeter komt neer op ongeveer vijfentwintig drains. Zuig het bloed op en spuit het in een emmer, zuig nog meer bloed op en spuit het in een emmer, etc. De bedoeling is dat de moordenaar al het bloed uit het lichaam haalt terwijl de man of vrouw nog leeft. Dat gaat makkelijker dan dat je iemand laat doodbloeden, zoals een varken dat je ophangt. De dader heeft wel ergens zijn hand bezeerd en heeft een klein beetje van zijn bloed gemorst, daardoor kan zijn DNA worden vastgesteld. Deze moord heeft te maken met een andere moord. Die is twee jaar geleden ontdekt. Een lichaam met 107 speldenprikken na 107 injecties met verschillende vloeistoffen. Mariana laat allerlei potjes zien zoals met alcoholhoudende appelsap, champagne, of een andere dure wijn. Of kokoswater, cola, fijngestampte rohypnol, sinaasappelsap, karnemelk. Mousserende wijnen die intraveneus worden ingebracht, gaan om hoog de longen in en daar verdwijnen de meeste bubbels. Af en toe krijgt het slachtoffer ook experimentele stoffen met adrenaline en als de dood te dichtbij komt geeft de dader hem een elektrische schok. Totdat de man het niet meer aankan en zijn lichaam is vergiftigd door al die stoffen, om te zien hoe het menselijk lichaam reageert. Zoals Mengele dat deed in Auschwitz. Ook hier is een perfect DNA vastgesteld, maar nog steeds geen treffer, geen naam, geen gezicht. Ewert is benieuwd naar het lichaam, hij heeft het gezien bij patholoog-anatoom Ludvig Errfors. Ook hier is het doel om het lichaam volledig leeg te laten lopen (van bloed). Dat is zwaar, om zo te sterven, meent Errfors. Vooral als je nog leeft. De manier waarop de onderarmen zijn doorgesneden door de dader met rechte sneden die doen lijken op zelfmoord. Er zijn inmiddels twee mensen vermoord.
Derde moord
Als Ewert in zijn auto zit wordt hij gebeld door Mariana, dat ze een derde moord hebben. Het lichaam van het vier jaar oude lichaam is verbrand. Delen van het lichaam zijn aangestoken, dan weer geblust. Diesel op het ene been en benzine op het andere. Het experimenteren van verschillende vloeistoffen, het in brand steken, doven, in brand steken, doven, terwijl de man nog leeft. Het DNA-profiel blijkt een exacte kopie van het spoor dat ze al aan het onderzoeken zijnt. Drie moorden en één moordenaar. Ewert filosofeert nu hardop tegen Mariana: ‘Dat wij, die na een heel leven als moordonderzoekers te hebben gewerkt, voor het eerst hen gaan onderzoeken van wie we weten dat ze niet bestaan.’ Hij heeft nog vijf dagen en zes nachten over als politieman.
Identiteit slachtoffers
De dagen beginnen te tellen voor Ewert. Inmiddels is de identiteit van de slachtoffers bekend: de eerste is de negentienjarige Daniel De La Renta, de tweede is de twintigjarige Gabriel Milton, een van de leiders van een criminele bende die zich Råby Soldiers noemde. De derde is Lilla Ali of Ali Vahid Chesmi. En er komt een vierde bij, gestorven door calciumsulfaathydraat, water, een dun slangetje met een dun ouderwets rietje, de 22-jarige John Vanzi, psychiatrisch patiënt, gewurgd. Verpakt in voorgesneden stukken kalkgips.
Over de auteur
Nils Anders Micael Roslund (Jönköping, 1961) schreef tien misdaadromans als deel van de succesvolle schrijversduo’s Roslund & Hellström (met de in 2017 overleden auteur Borge Hellström) en Roslund & Thunberg. Er zijn miljoenen exemplaren verkocht en zijn werk is bekroond met talrijke prestigieuze prijzen. Hij behoort tot de meest toonaangevende thrillerauteurs van Zweden. In zijn boeken Drie uur, Drie dagen en Drie jaar spelen politie-inspecteur Ewert Grens en infiltrant Piet Hoffmann een voorname rol.
Een vijfde dode valt, het is een vierentwintigjarige vrouw. Diana Galvez Vega, een van de weinige hooggeplaatste vrouwen binnen de drugshandel. Haar lichaam gevonden op het water, ergens tussen Malmö en Råby. In een roeibotje dat bezig was te zinken. De dader heeft al haar botten gebroken, met een hamer, geen tijd gehad om helder na te denken en het slachtoffer heeft weerstand geboden.
Geen vrijwaring
Ewert wil niet langer wachten en schakelt Piet Hoffmann in, maar maakt duidelijk dat hij geen vrijwaring geeft voor een mogelijk vervolg door de politie dat gevangenisstraf kan opleveren. Na lang nadenken stemt Piet in, immers Ewert heeft hem altijd geholpen, nu doet hij het ook. Ewert heeft bij hem gelogeerd, maar rust nu op zijn eigen bank op het bureau, Hij geeft de sleutel van zijn appartement aan Piet, waar hij kan verblijven of schuilen als het nodig is. Piet laat per vliegtuig een partij cocaïne komen uit Zuid-Amerika. Door die te verhandelen kunnen ze mogelijk de moordenaar traceren binnen een of twee dagen. Via zijn contact Lorentz maakt hij kennis met Abdi, de buurtkoning. Hij wordt in de gaten gehouden door de Råby Soldiers. Als hij hem ergens afzet wordt hij meteen door vier jongens gemolesteerd en Piet grijpt in, vertelt niet dat dit in scène is gezet.
Erik Winter heeft toestemming gegeven voor een speekseltest voor 306 kandidaten die binnen de rode cirkel in de Stockholmse wijk, waar de dader zich ophoudt, moeten zijn. 15 hebben niet gereageerd. Drie inspecteurs moeten vijf mensen opzoeken. Ook Ewert is daarbij. Hij krijgt een namen- en adressenlijstje inclusief een testkit met vijf plastic zakjes, handschoenen, wattenstaafjes, speekselkaartjes en bijbehorende instructie. Als ze op tijd beginnen kunnen ze tegen de avond alle testen binnen hebben en de moordenaar met het juiste DNA aanhouden. Onder hen een bekende die hij heeft ontmoet en met wie hij bevriend raakte in de psychiatrische kliniek: Michél Richardsson, was dit zijn Michel? Maar bij de agenten die zijn getest is ook een naam naar voren gekomen. Een tekening van hem is te zien als Ewert drie haartjes geeft aan Liz Fleming onder het motto Parabon, toont ze een tekening van dezelfde politieagent. Het blijkt dat deze op zijn vijftiende kanker heeft gehad en Michél hem zijn beenmerg gedoneerd. Het DNA zou dan mogelijk hetzelfde kunnen zijn. Het blijft een vaag verhaal maar als Ewert Michéls onschuld kan bewijzen, zal hij het niet laten. Erik Wilson heeft laten weten dat hij niet meer terug kan keren naar het bureau, maar wel als civiel medewerker aan kan blijven. En zaken binnenstebuiten kan keren, waarvoor de politie geen tijd of middelen heeft. Sommige politiemensen willen hem helemaal niet terug, maar Erik heeft zich hard voor hem gemaakt. ‘Ik wil het en ik heb het doorgezet.’ Ewert kan er niet zo een, twee, drie, antwoord op geven en houdt het voorstel open.
Piet Hoffmann is inmiddels voor lange tijd veroordeeld en ondanks de hechte band met zijn familie merkt hij dat ze hem dit wel kwalijk nemen, al blijft de vriendschap. Ewert zal er alles aan doen om hem eerder vrij te krijgen. Hij heeft zijn biezen gepakt uit huize Hoffmann en inmiddels is zijn pleegdochter Astrid in zijn appartement komt wonen en nog een tweede gast die er bijkomt. Nu het lijkt dat het raadsel van de moordenaar zal worden opgelost. Ewert heeft ondanks alles weer een leven en proost op het bezoek onder het motto: ‘De engel Gabriël waakt over de rest van je leven.’
Anders Roslund – Vijf moorden – Op het spoor van een seriemoordenaar (in Zweden verschenen als 100 procent bij Albert Bonniers Förlag), is vertaald uit het Zweeds door Ron Bezemer, 426 pagina’s, ISBN 978 90 445 4956 0, uitgeverij De Geus, € 22,99, september 2024
