Verslag van de wapen- en voedseltransporten West-Friesland en de Wieringermeer – september 1944-juni 1945 - Anita Blijdorp
De Wieringermeer als centraal wapendepot
Dagboeknotities vormen basis van dit journaal uit juni 1945
In 2020 brachten Anita Blijdorp en het Historisch Genootschap Wieringermeer het verslag uit dat Jan Simon Blijdorp kort na de Tweede Wereldoorlog opstelde over het transport, het verbergen en het distribueren van vooral wapens in de Wieringermeer. Dagboeknotities vormden de basis van dit journaal dat hij in juni 1945 opstelde. Blijdorp was voorman van de Wapentransportgroep Wieringermeer die in het grootste geheim de opbrengst van de wapendroppings in West-Friesland in veiligheid moest brengen. Vanaf oktober 1944 tot aan de bevrijding werden er liefst 3.000 wapens en tien ton springstoffen in ongeveer 40 transporten vervoerd van de droppingsvelden in West-Friesland naar de Wieringermeer. Jan Simon Blijdorp, schuilnaam Jan de Rijder, ontfermde zich daarover samen met zijn maten en zorgde ervoor dat de wapens per paard en wagen, vrachtauto en binnenschip in veiligheid werden gebracht. Daarna werden de wapens gedistribueerd onder het verzet, dat inmiddels opereerde onder de vlag van de zogenoemde Binnenlandse Strijdkrachten.
Moord op verzetsman A.C. de Graaf
Het was gevaarlijk werk en met regelmaat vielen er slachtoffers onder de verzetsmensen en de gedropte geheime agenten die de wapendroppings in goede banen moesten leiden. Een groot drama voltrok zich bijvoorbeeld in oktober 1944 in de Schermer, de zogenoemde Slag bij Rustenburg, waar na een gewapend treffen tussen de ophaalploeg en Nederlandse landwachters zware represailles volgden. De Wieringermeer zelf verloor op 17 april 1945, toen de polder door de Duitsers werd geïnundeerd, de vooraanstaande verzetsman Adriaan Cornelis de Graaf, naar wie de A.C. de Graafweg is vernoemd, werd in de avond op dezelfde dag gedood. Hij had als zogenoemde laadmeester de leiding over de wapentransporten.
Het journaal van Jan Simon Blijdorp, dat inmiddels vanaf 2020 liefst drie herdrukken beleefde, is zeker voor inwoners van de Wieringermeer, maar ook voor iedere geïnteresseerde in de oorlogsgeschiedenis van Noord-Holland-Noord de moeite waard. Zelf vond ik het interessant te lezen dat na de oorlog de verzetsman Henk Veeneklaas verklaarde dat de aanwezigheid van zoveel gedropte wapens in de provincie voor de bezetter niet geheim werd gehouden, maar juist werd gemeld om de Duitsers te doen afzien van razzia’s in de hoofdstad en de omgeving van de droppingsplaatsen. Die razzia’s vonden in het laatste oorlogsjaar plaats om arbeidskrachten op te pakken voor werk in Duitsland. Helaas heeft het de Duitsers er niet van weerhouden om zeker de laatste oorlogsmaanden vreselijk huis te houden.
Jan Simon Blijdorp zelf is niet oud geworden. Hij overleed al in 1963 bij een verkeersongeluk in Canada. Hij was de oom van Anita Blijdorp aan wie we de publicatie van dit boeiende verslag hebben te danken.
Meer context
Nogmaals, het boek is zeker de moeite waard. Wel zou het aan waarde hebben gewonnen als er meer context was gegeven door voorafgaand aan het journaal een kort overzicht te geven van de geschiedenis van de droppings en wapentransporten in de regio. Een kniesoor die daar echter op let, want wie daar meer over wil weten kan nog altijd terecht bij het eveneens in 2020 verschenen boek Droppingsroute West-Friesland van Marjan-Schipper-Torbijn. Haar schoonvader, Hil Schipper, was Commandant Afwerpterreinen. De context is verder ook te lezen in de bundel van Jan van Baar e.a. – Verzet in West-Friesland. De illegaliteit in westelijk West-Friesland en in de Wieringermeer in de jaren 1940 -’45.
Gerrit Valk
Anita Blijdorp – Verslag van de wapen- en voedseltransporten West-Friesland en de Wieringermeer – September 1944 – juni 1945, € 20,00, 68 pagina’s, 4e druk, € 20, september 2024
