Varg Veum 17 - Koude harten - Gunnar Staalesen
Familiedrama speelt hoofdrol in verdwijningszaak
Privédetective Varg Veum zit midden in het onderzoek en is politie steeds een stap voor
Varg Veum wordt gevraagd door Hege Jensen, een meisje dat ooit in de klas zat met zijn zoon Thomas en kort met hem geweest was, om Margrethe (die Maggi genoemd wordt) op te sporen. Ze is sinds vrijdagavond zoek. Omdat ze ‘in het leven’ zit, heeft ze geweigerd ze mee te gaan met een auto met twee mannen die zeer gewelddadig blijken te zijn. In plaats daarvan gaat de Russische Tanya wel met ze mee en dat heeft ze geweten. Ze is verkracht op diverse manieren en geslagen. Haar verwondingen zijn nog zichtbaar als Varg met haar praat. In veel gevallen ontdekt hij als privédetective zaken vaak eerder dan de politie.
Comité voor lot kinderen
Niet alleen Maggi is weg, maar ook haar broer Karl Gunnar Monsen, kleine Kalle, is verdwenen. Hij zat in de gevangenis zijn straf uit wegens een gewelddadigheid in Gimle, waarbij hij een stagiaire-docent van gymnastiek heeft gedood die niet alleen hem maar ook andere jongens betastte. Karl Gunnar is dan net een weekend met verlof. Net als Varg wil spreken met zijn moeder Else Monsen, komt de buurvrouw Lill Mobekk thuis met een taxi. Even later stormt ze het huis uit, en vertelt dat haar man, aannemer Calle Mobekk vermoord is. Varg belt een ambulance en daarna de politie, waar hij praat met inspecteur Atle Helleve uit Voss, een beminnelijke, maar ook scherpe man bij de politie van Bergen. Het blijkt dat de buren zich om het lot van de kinderen Siv, Karl Gunnar en Margrethe hebben bekommerd toen hun vader, die verslaafd was aan pillen en drank, dood van de trap viel. Ze hebben daarvoor zelfs een comité opgericht. Wie dat zijn hoort Varg van Cathrine Leivestad van Steunpunt Straatwerk. Op de lijst staat dat de koster Markus Rødberg voorzitter is (hij was een jeugdvriend van vader Frank Monsen), leden zijn Carsten en Lill Mobekk en de andere buren, Alf en Wenche Torvaldsen en juffrouw Hulda Vefring. Alleen het comité heeft niet veel bereikt. Siv zorgde al voor hun jongere broertje en zusje, maar nu zijn de laatste twee zoek en niemand weet waar ze zijn. Omdat Karl Gunnar al betrokken is bij de dood van de stagiaire in Gimle, zou hij misschien ook iets te maken kunnen hebben met Carsten (Calle) Mobekk, die een duidelijk gewond heeft op zijn hoofd, de hersenen puilen eruit. Het laatste bezoek van Carsten, Alf en Markus aan Karl Gunnar in de gevangenis is alweer vier jaar geleden: ‘Maar hij was niet erg spraakzaam,’ vertelt Markus, ‘en na verloop van tijd hielden we er ook mee op.’ De ouders van Karl Gunnar reageerden bijna apathisch, maar Frank riep dat hij ‘die schoft’ (de stagiaire) zelf had moeten doodslaan. Twee agenten moesten hem in bedwang houden.
Over de auteur
Gunnar Staalesen (Bergen, 1947) is een Noorse bestsellerauteur van tientallen thrillers. Hij is vooral bekend geworden door zijn boeken met privédetective Varg Veum, een serie die ook in Nederland en Vlaanderen op televisie is uitgezonden. Inmiddels heeft Staalesen 23 thrillers met Varg Veum in de hoofdrol geschreven. Satellieten van de dood is het 16e deel in de serie. Gunnar Staalesen woont, net als Varg Veum, in Bergen.
Russische Tanya
De Russische Tanya (voluit Tanya Allilu Karoliussen uit Kirkenes) wordt dood gevonden. Ze had rood haar, al is dat kletsnat van het zeewater als ze op de kade is gehesen. De afdrukken in haar hals spreken boekdelen. Zou Maggi nu ook dood zijn? Siv, de oudste zus uit het gezin Monsen, vertelt dat ze op vrijdagavond toen ze vermist raakte bij haar thuis was, net als Karl Gunnar. Maar nu weet ze niet waar ze zijn. Varg kan haar vertellen dat Maggi’s vingerafdrukken gevonden zijn op de plaats delict van de vermoorde Carsten Mobekk. Maar ook, met die van haar broer, in een gestolen auto, van haar en broer Karl Gunnar. Het comité dat zo goed voor de drie kinderen zou zorgen, heeft dat niet zo goed gedaan als bedoeld. Uiteindelijk was er onenigheid tussen de twee echtparen Mobekk en Torvaldsen enerzijds en koster Rødberg anderzijds. Siv blijkt zich continu te snijden op haar armen, ontdekt Varg en als hij haar naar vraagt, breekt ze en vertelt dat zij en Margrethe beiden zijn misbruikt door hun dronken vader Frank. De moeder deed niets, vandaar dat ze alle drie niet meer terug zijn gegaan naar het ouderlijk huis. Alleen Siv is bij de begrafenis van Frank geweest.
Gedode stagiair
De gedode stagiair Øivind is het kleine broertje van Kjell Malthus (Investeringen). Het lijkt bijna logisch dat Karl Gunnar hem heeft aangevallen omdat hij thuis getuige was van het misbruik van zijn twee zusjes. Malthus heeft een strop opgelopen omdat Lars Mikalsen beroofd is van een partij heroïne met een straatwaarde van anderhalf miljoen of was er opzet in het spel? En zijn hij en zijn assistent Rolf Terje soms degenen die geld verdienen aan meisjes als Maggi, Hege en eerder Tanya en wat hebben ze met het verdwijnen van Maggi en de dood van Tanya te maken?
Vrieskist
Schokkend voor iedereen is het moment waarop in de kelder van Torvaldsen een vrieskist wordt ontdekt met twee lichamen. Het zijn geen onbekenden. De schok is groot. Siv en haar moeder staan perplex en Torvaldsen verrast hen met een geweer. Mogelijk hebben Maggi en Karl Gunnar hem eerder overvallen, vandaar dat hij nu op zijn hoede is. Varg vertelt Hege Jensen, wier arm in een mitella, steekt in het ziekenhuis wat er in de kelder is gevonden en dat Torvaldsen de mogelijke dader is. Hege wil haar oude beroep weer oppikken ondanks de risico’s die ze loopt. Volgens haar vinden mannen het wel spannend dat ze een mitella omheeft. ’Dan kunnen we doktertje spelen, snap je?’ De twee hoerenbewakers Kjell Malthus en zijn hulpje Dalby worden vervolgd voor vrijheidsberoving en ernstige bedreiging, Torvaldsen voor moord.
Varg krijgt een rustige tijd. Wij moeten wachten tot augustus op een volgend deel dat in augustus verschijnt: We zulen wind erven, verschijnt in augustus 2024 en in het voorjaar van 2025 verschijnt bij uitgeverij Marmer Achtervolgd door de dood.
Gunnar Staalesen – Varg Veum 17 – Koude harten (in 2008 verschenen als Dødens Drabanter bij Gyldendal Norsk Forlag) werd uit het Noors vertaald door Lucy Pijttersen, ISBN 978 94 6068 700 6, € ’21,99, februari 2024
Mooie samenvatting van het verhaal en dat is gelijk mijn bezwaar ertegen: er wordt zoveel over de plot onthuld dat de verrassing weg is en je het boek niet meer hoeft te lezen. Ik vraag me af of dat ook de bedoeling is geweest bij het schrijven van deze recensie. Verder nog een correctie: het vervolg op dit boek heet: We zullen wind erven, en dat verschijnt al in het najaar van 2024.
Lucy Pijttersen