Conserve's Leessite

Vic Warshawski vervult heldenrol als ze het huis van grootmoeder Sylvia weet veilig te stellen

Ondanks de jacht erop door Sylvia’s zoon Gus en corrupte investeerders met hulp van politiemensen

Privédetective V.I. (Victora of Vic) Warshawski loopt met haar honden als Mitch, een van hen, een spurt inzet en bij een spleet tussen de rotsen van het meer een jong meisje vindt, gekleed in T-shirt met daaronder kleine borsten. Ze heeft zwakke hartslag. Later weet een reddingsteam haar daaruit te bevrijden. Hoe Vic terugkomt naar boven, moet ze zelf maar oplossen.

Verdwenen

Het meisje wordt opgenomen in het Beth Israel-ziekenhuis van haar vrienden Lotty en Max Loewenthal. Ze nemen wel meer mensen op zonder verzekering, maar te veel van deze patiënten kan het ziekenhuis zich niet permitteren. Nadat ze daar is opgeknapt, ze zegt helemaal niets, is ze verdwenen. Het enige wat ze zei toen Vic haar vond was: ‘Nagyi?’ hetgeen volgens ingewijden Hongaars is voor oma. Conciërge Jan Kadar, die zelf van Hongaarse afkomst is, heeft geprobeerd met haar te praten, maar dat levert ook geen reactie op. Er is iemand bij die zich voordoet als politieman, een onbekende, die naast Kadar met haar gepraat heeft, maar niemand weet wie het is. Ook staat er geen briefje met een naam bij de synagoge Sjaär Hasjomjim wie de vandaal is die de synagoge ernstig beschadigd heeft. De bewoners zijn verontrust. Vic heeft er camera’s geïnstalleerd en kan kijken of ze werken. Ook is er de eigenaardige wens van de bandiet-investeerder Corky Ranaghan om als stille partner eigenaar van de synagoge te worden.

Vermoorde Hongaar

Midden in de nacht wordt Warshawski uit haar bed gebeld door Cynthia Dijkstra, de assistente van directeur Max, die haar onthutst opbelt dat Jan Kadar vermoord is gevonden in een tunnel tussen het hoofdgebouw en dat van radiologie. Hij is gevonden met een flinke jaap in zijn keel. Ze haalt de over haar toeren geraakte Cynthia op en brengt haar thuis waar haar moeder haar omhelst. Als ze thuis komt staan er drie politieagenten voor haar deur met zwaailichten en inspecteur Scott Coney die haar heel intimiderend toespreekt en haar zelfs een dreun geeft. Gelukkig komt zijn collega Finchley om haar terzijde te staan. Coney bekent dat ze het meisje zoeken omdat ze getuige is geweest bij een ernstig misdrijf en haar als getuige moeten veiligstellen. Coney heeft bijna haar buurman Sal Contreras die opkomt voor haar getaserd.

Over de auteur

Sara Paretsky (1947) is een van de bekendste en meest succesvolle crimeauteurs ter wereld. Ze veroorzaakte een revolutie in de thrillerwereld toen ze in 1982 haar detective V.I. Warschawski introduceerde door een heldin te creëren die zowel haar hoofd als haar vuisten gebruikt. Ze ontving vele prijzen voor haar oeuvre. Naast het schrijven werkte ze samen met Barack Obama in Thresholds. T.b.v. de psychiatrisch zieke daklozen van haar stad Chicago.

Als Vic de volgende keer midden in de nacht wordt gebeld is het vermoedelijk de Hongaarse grootmoeder, die vraagt naar haar kleindochter ‘Julchia’. Daarna wordt de verbinding verbroken. Het is de telefoon 279 van Gisela Queriga, ze heeft drie kinderen. Vic wil de volgende dag naar haar woning gaan in 27th Street. En naar de woning van Donny Litvak gaan om te zien wat hij op zijn kerfstok heeft en uit welke penarie Sonia hem heeft geholpen dat nadat zijn zoon Brad haar heeft bezocht.

In rivier gegooid

Brad is door iemand in de rivier gegooid toen hij door het raam van Sylvia Ziglers villa keek, waar zijn moeder een afspraakje had met een man. De rivier, waarover de brug van Chicago Avenue liep. Als ze in dat huis is, ziet Vic dat in de keuken brand gewoed heeft. Ze wordt verrast door Carlton, iemand van de brandweer en zegt dat ze vuur rook, de reden waarom ze het huis is binnengegaan. Carlton roept versterking op en ze doorzoeken de kelder onder het huis. Ze vinden er een schuilplaats. Zou het de plek zijn waar het meisje heeft geschuild? Langzamerhand dringt tot Vic door dat Julchia wel eens de kleindochter van Sylvia Elc, de later Sylvia Zigler, kan zijn die van Hongaarse afkomst is. Naspeuringen levert op dat ze twee kinderen kreeg, Augustus III en Emma. Emma is de moeder van Julia die in 2007 is geboren. Emma overleed toen Julia zeven was. Vic las dat haar schoondochter Lacey, getrouwd met Augustus, op Facebook zei dat haar schoonmoeder haar heup had gebroken en naar Archangel ging voor revalidatie. Maar dat tehuis blinkt uit in fouten en onzorgvuldigheden, ze gaan bepaald niet warm om met hun patiënten, Misschien dat Sylvia vanuit dat tehuis heeft gebeld over haar kleindochter. Tijd voor Vic om Lacey en haar man Augustus op te zoeken. Ook al blijkt Lacey geen fan van haar schoonmoeder, zoals ze schrijft: ‘Met dank aan corona kan ik haar wegens besmettingsgevaar niet zelf verzorgen. Nadeel: wij krijgen het kind!’ (bedoeld wordt Julia). In het gesprek blijkt Gus zorgzamer dan Lacey, die zegt ‘gek te zijn op haar schoonmoeder’.

Bestormd

Julia en Brad logeren tijdelijk bij Vics 92-jarige buurman Contreras. Als Vic op pad is, wordt Sals woning bestormd door inspecteur Coney en cementfabrikant Tad Duda, de man die Brad zag door het raam van de villa van Julia’s oma Sylvia. De twee vragen waar Julia en Brad zijn, maar Sal houdt voet bij stuk. En Vic zorgt dat de twee ontsnappen via de kelder en een zijingang. Verderop kunnen ze een fiets huren met Vics creditcard en meteen fietsen naar Lotty’s kliniek, daar zijn ze veilig. Gelukkig worden inspecteur Coney, de corrupte agent die kennelijk ook wordt betaald door Corky Ranaghan (het zijn neven ontdekt Vic later), en Tad Duda gebeld door Corky’s ‘meid’ waar ze zijn en vertrekken snel. Bewijs dat Coney corrupt is en dat Duda geen politieagent is want hij deed alsof toen hij Julia verhoorde in het ziekenhuis.

Hamvraag

De hamvraag is hoe Vic het huis van Julia’s grootmoeder Sylvia Zigler kan redden uit de klauwen van haar gokverslaafde zoon Gus en zijn vrouw Lacey. Ze proberen de verzwakte vrouw te laten tekenen en tegen haar zin te onteigenen. Met hulp van de familie Litvak, hun zoon Brad, Gregory waar Julia en Brad kunnen onderduiken en de gebroeders Streeter, die met hun busje Vic konden oppikken in het zwaarbeveiligde politiebureau Homan Square, kunnen ze de poging van Gus saboteren. Al wordt Vic op het bureau gevangengehouden door Duda, Coney en Corky. Gelukkig kan ze ontsnappen nadat Litvak-neef Reggie met zijn computer de stroom uitschakelt. Maar ze heeft wel twee blauwe ogen en een beschadigd gezicht opgelopen en op haar lichaam zijn de klappen en trappen van de drie te zien.

Sovjet-terreur

Sylvia ligt al enige tijd voor pampus en verwaarloosd in het verzorgingstehuis Archangel. Maar als ze daar eenmaal uit bevrijd is door Vic en de anderen, knapt ze twee maanden later zienderogen op tot een weliswaar oude, maar zeer alerte vrouw. Aan wie ze niet kunnen zien dat ze ontsnapt is aan de Sovjet-terreur en Hongaarse communisten. Ze is zelfs aangekomen en loopt met kwieke tred. Haar oma had eens tegen haar gezegd: ‘Als je één ziel doodt, is het alsof je de hele wereld verwoest. Maar als je één ziel redt, is het alsof je een hele wereld hebt beschermd.’ En tegen Vic zei ze nu: ‘Je hebt mij gered en mijn Julia, dus eigenlijk heb jij twee werelden beschermd.’ Hoewel we niet alle details mogen prijsgeven, eindigt het boek dus goed. Spannend en onderhoudend verteld door een ras-auteur in haar tiende boek over VI Warschawski.

Sara Paretsky – V.I. Warschawski 10 – Verdwenen (verscheen eerder als Overboard bij William Morrow in 2022) is vertaald uit het Engels door Kitty Pauwels, De Geus, ISBN 97 90 445 4809 9, € 22,50, april 2024