Tussen de mazen - Mariska Kleinhoonte van Os
Mensen in hun naakte kwetsbaarheid
Kleinhoonte toont zich een scherp observator
Een zakenman die meent heel Nederland te gaan redden en maar niet snapt waarom verplegers hem opsluiten. Een vrouw die haar jong-dementerende vader verzorgt. Een vrouw die na een borstamputatie haar eerste bh gaat kopen. Het zijn stuk voor stuk mensen op hun allerkwetsbaarst die Mariska Klenhoonte van Os schetst in haar verhalenbundel Tussen de mazen. Ze toont te beschikken over een scherp observatievermogen en een mededogende pen.
Over de auteur
Mariska Kleinhoonte van Os (1980) studeerde Nederlandse taal en letterkunde en werkt als redacteur Nederlandse fictie bij uitgeverij AtlasContact. Zij publiceerde eerder, deels onder het pseudoniem Johanna van Os, in diverse literaire tijdschriften. De verhalenbundel Tussen de mazen is haar debuut.
Niet gezegend
Het zijn geen verhalen waar je vrolijk van wordt in deze bundel. Want stuk voor stuk zijn de personen die Kleinhoonte laat zien niet bepaald gezegend door het lot. Alleen de 97-jarige vrouw in haar verhaal Bennie is misschien een uitzondering. Sinds negen jaar heeft ze een hondje, een teckel. Maar Bennie is nu oud, zijn achterlijf is verlamd, zelfs kwispelen lukt niet meer. Laten inslapen, raden haar kinderen en ook de dierenarts haar aan. Maar dan zijn ze bij deze vrouw aan het verkeerde adres. Komt niks van in, heeft deze rondborstige Brabantse, die elf kinderen gebaard heeft, nu besloten. Bennie heeft geen pijn, Bennie is nog best gelukkig. ’s Morgens een bakje kwark, om elf uur een koekje bij de koffie en ’s avonds de gebraden kippenbotjes afkluiven en vanillevla toe. ‘Hem een spuitje geven, puh, dat zeggen ze dan zo makkelijk. Gaan ze dat bij mij ook doen als ik ze tot last word?’
Kleurrijk
Maar dit verhaal is een buitenbeentje tussen de andere twaalf die alle aanzienlijk minder kleurrijk van toon zijn. Zoals De onwetende, over een vrouw wier vader al voor zijn zestigste ernstig dementeert. Trouw bezoekt zij hem elke week, zelfde dag, zelfde tijdstip. Hij ziet haar aan voor een oude, allang overleden jeugdvriend. Soms denk ik wel eens dat het voor allen beter is als... Daar stopt het denken.
Ook het verhaal Ibis is indrukwekkend. Een zakenman is gedwongen opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis nadat hij in zijn manische wanen tien auto’s tegelijk besteld heeft, en bij het gokken enorme sommen verspeeld heeft. Maar de man is ervan overtuigd dat hij juist heel Nederland gaat redden met zijn fantastische plan voor een ander pensioenstelsel.
Mysterieus
In veel van de verhalen zit ook iets mysterieus, iets wat ongezegd blijft en wat je als lezer zelf mag invullen. Zoals in Oom Karel, over een oudoom die zelf nooit kinderen heeft durven krijgen omdat hij ervan overtuigd is dat hen iets ergs zou overkomen. Een achternichtje gaat met haar negen maanden oude dochtertje op bezoek en het verhaal eindigt met de intrigerende woorden ‘Oom Karel pakte Kaatje aan onder haar okseltjes en toen liet hij haar vallen.’
Bejaard
Of in het verhaal Pap, over een dochter en een bejaarde vader die niet langer thuis kan wonen. Als het gaat over zijn vrouw Eef, zijn grote liefde en de moeder van zijn dochter, lezen we: ‘gingen zijn gedachten ongetwijfeld terug naar twee jaar na haar geboorte, toen Eef was vertrokken of preciezer, vier jaar na… hij durfde zijn naam niet eens te formuleren in zijn hoofd. […] Jan haalde diep adem en dacht het dan toch, er was geen ontkomen aan, iedere dag opnieuw: Joep stierf onder de handen van zijn moeder.’ Wat is er gebeurd dat hier alleen maar even aangestipt wordt, welk verhaal gaat schuil achter de woorden?
Mede hierdoor blijven de verhalen in deze bundel nog lang natrillen in je geest.
Sonja de Jong
Mariska Kleinhoonte van Os – Tussen de mazen. Van Oorschot, ISBN 978 90 282 5129 8, 128 pagina’s’, € 21.50, februari 2025