Conserve's Leessite

Een tiener die zichzelf moet opvoeden

Opgroeien tussen getroebleerde ouders

Een jaar of twaalf is Tue, de hoofdpersoon in Mocht er iemand langskomen, als het boek begint. Tot dan toe is zijn leven redelijk normaal verlopen. Er is weinig geld thuis, want het boerderijtje van zijn ouders loopt niet bepaald goed. Daar valt mee te leven. Maar als dan, precies rond Kerst, zijn nieuwe zusje levenloos ter wereld komt, betekent dat voor alle gezinsleden een immense verandering. Ondanks alle ellende blijft Tue vrolijk en laat zich er niet onder krijgen.

Over de auteur

De Deen Thomas Korsgaard (1995) debuteerde in 2017 op 21-jarige leeftijd met het semi-autobiografische Hvis der skulle komme et menneske forbi, nu vertaald als Mocht er iemand langskomen. Het boek is gebaseerd op zijn eigen jeugd in een disfunctioneel boerengezin op Jutland. Het is het eerste deel van een trilogie. Voor het derde deel in deze trilogie ontving de Deen de prestigieuze Gyldne Laurbaer, de prijs voor het beste boek van het jaar van de Vereniging van Deense Boekhandelaren.

Begrafenis

Ze zal later zelden nog ter sprake komen in het gezin, het dode zusje. Maar haar dood zet een keten van gebeurtenissen in gang. Geld voor een begrafenis is er niet en dus lenen zijn ouders geld van de broer van vader. Dapper proberen vader en moeder door te leven. Maar al snel zakt moeder weg in telkens terugkerende psychische problemen. Ze raakt haar baan kwijt en doet 24 uur per dag niets anders meer dan onlinecasino’s bezoeken. Vader ondertussen kan de lening van zijn broer niet bijtijds terugbetalen en raakt zo steeds verder verstrikt in een net van schulden.

Pietje Bell

Het mag een wonder heten dat Tue zich te midden van die narigheid nog zo opgewekt staande weet te houden. Korsgaard maakt een soort Pietje Bell van hem: een leuk joch dat regelmatig ondeugende, maar onschuldige streken uithaalt: hij doet azijn in de rijstepap, drukt in de lift van het ziekenhuis op alle knopjes tegelijk, maakt in de bakles op school één grote pepernoot in plaats van een heel blad vol kleintjes. Steeds opnieuw moet hij bij de schooldirecteur op het matje komen, maar die ziet heel goed dat Tue slimmer is dan de meeste andere leerlingen en valt hem niet al te lastig.

Eeltmesje

Maar al die vrolijke avonturen kunnen niet verhelen dat het joch wel het een en ander te verstouwen krijgt. Hij vindt zijn moeder als ze met een eeltmesje in haar benen gesneden heeft en bloedt als een rund. Hij krijgt telkens opnieuw ruzie met zijn vader die door zijn eigen zorgen niet veel van zijn oudste zoon hebben kan. En hij worstelt, als hij wat ouder geworden is, met zijn seksualiteit. Kijkend naar porno raakt hij niet opgewonden van de fraaie blonde stoot, maar juist van haar tegenspeler.

Vrolijk

Korsgaard vertelt zijn verhaal, met Tue als verteller, opmerkelijk vrolijk. Hij weet de stem van een tiener goed te treffen. Veel van de ellende gaat aan de jongen voorbij, soms omdat hij het werkelijk niet ziet, soms omdat hij het gewoon niet wíl zien. Toch gaat dat consequent volgehouden vrolijke toontje op een gegeven moment ook wel enigszins irriteren. Er zijn absoluut betere boeken over disfunctionele families geschreven.

Neemt niet weg dat Mocht er iemand langskomen prettig wegleest. Korsgaard heeft een eenvoudige, rechttoe-rechtaan schrijfstijl zonder opmerkelijke stijlbloempjes. Het boek eindigt als Tue naar het gymnasium gaat (in Denemarken is dat op 16-jarige leeftijd, SdJ). Dit najaar nog verschijnt de Nederlandse versie van deel twee van de trilogie, volgend voorjaar staat deel 3 in de planning.

Sonja de Jong

Thomas Korsgaard – Mocht er iemand langskomen. (Oorspronkelijke titel Hvis der skulle komme et menneske forbi, verschenen bij uitgeverij Lindhart og Ringhof). Vertaald uit he Deens door Lammie Post-Oostenbrink. €23,99, ISBN 978 90 263 6491 4, 288 pagina’s, € 23,99, maart 2024