Survivalgids ongemakkelijke gesprekken - Rixt Hulshoff Pol, Zoë Papaikonomou, Hodo Abdullah, Elodie Kona
Hoe je in gesprek kunt met andersdenkenden
Tegenwicht tegen polarisatie
Of het nu komt door social media of door de verharding van de omgangsvormen, maar feit is dat we steeds vaker keihard tegenover elkaar komen te staan als het om meningen gaat. Een gesprek bij de koffieautomaat op het werk kan zomaar ontaarden in een verbaal gevecht. Een gezellige familieverjaardag blijkt opeens niet zo gezellig meer omdat een neef er heel andere meningen op na blijkt te houden dan jijzelf.
Wat doe je dan. De meeste mensen kiezen ervoor om hun mond te houden. Liever geen ruzie in de familie, geen problemen met collega’s op het werk. Maar ergens blijft het toch knagen.
Over de auteurs
Rixt Hulshoff Pol is programmamaker bij Wereldmuseum Amsterdam; Zoë Papaikonomou is onderzoeksjournalist en podcastmaker; Hodo Abdullah is strategisch communicatie-adviseur, onderzoeksjournalist en spreker; Elodie Kona is tekstschrjver en communicatiestrateeg.
Laat maar praten
De meest voor de hand liggende oplossingen: je houdt je mond en je laat die ander maar praten, ook al ben je het helemaal niet met hem/haar eens. Of je bent dapper, gaat de confrontatie toch aan en het feest/de vergadering/de bijeenkomst is totaal verpest. Maar er is nog een derde mogelijkheid: je begint een gesprek en vertelt op een kalme, maar vastberaden manier je eigen standpunt. Eerlijk is eerlijk, de meeste mensen, ikzelf incluis, durven dat niet. Voor je het weet, word je tot op je enkels afgebrand.
Kan anders
Dat het wel degelijk anders kan en ook zonder schade voor jezelf, op een redelijke manier, bewijzen de auteurs van Survivalgids Ongemakkelijke gesprekken. In dik 300 pagina’s geven zij handvaten hoe je een dergelijk gesprek kunt voeren en in goede banen kunt leiden. Geen boek dat je in één adem uitleest, wel een boek waar je regelmatig in bladert en handige tips vindt om moeilijke gesprekken te voeren en in goede banen te leiden.
Ervaringsdeskundigen
De vier auteurs gingen bepaald niet over een nacht ijs. Ze vroegen 19 ervaringsdeskundigen, mensen dus die ervaring hebben met ongemakkelijke gesprekken, om mee te denken over het onderwerp en hun mening te geven. Die meningen, zeer divers van toon, strooien ze in korte stukjes als hagelslag door de hoofdstukken heen. Onder de ervaringsdeskundigen onder meer Jeffrey Afriyie, oprichter en voorman van Kick Out Zwarte Piet, Tinkebell, kunstenaar die vooral bekend werd nadat ze een tas van haar overleden poes gemaakt had en Japke-D. Bouma, bekend van tal van boeken over omgangsvormen. Verder onder meer nog een psychiater, een priester, een politicoloog en een communicatiestrateeg.
Wat is ongemak
De auteurs verdeelden het boek in de hoofdstukken: wat is nou eigenlijk ongemak, hoe uit het zich, wat veroorzaakt dat gevoel van ongemak en waarom voelt het zo. Daarna gaan ze dieper in op de manier waarop je een gesprek erover kunt aanpakken, zowel in een-op-een-gesprekken als in een groepsgesprek. Elk hoofdstuk bevat een paar oefeningen waar je zelf mee aan de slag kunt en wordt afgesloten met een samenvatting in korte statements.
Tot slot worden een paar gespreksvormen verder uitgediept, met tips waar je in zo’n gesprek extra op moet letten, informatie over het ongemakgehalte ervan en uitleg waar de kracht van juist die gesprekvorm in zit. Het gaat daarbij steeds om van tevoren geplande gesprekken voor grotere groepen mensen.
Helder
Het vraagt best veel tijd om het hele boek aandachtig door te lezen en veel van wat je dan gelezen hebt, is tegen het eind misschien alweer half weggezakt. Maar het boek is heel helder geschreven en zeker niet moeilijk om te lezen. Het is daardoor een handig standaardwerk voor iedereen die wel eens in ongemakkelijke gesprekken belandt of deze juist tot nu toe uit de weg ging uit angst voor de gevolgen. Een boek om op je nachtkastje te leggen en er telkens weer een stukje in te lezen.
Sonja de Jong
Rixt Hulshoff Pol, Zoë Papaikonomou, Hodo Abdullah en Elodie Kona –
Survivalgids Ongemakkelijke gesprekken. Met illustraties van Kopfkino. Uitg. Nieuw Amsterdam, ISBN 978 90 468 3331 5., 320 pagina’s, € 24,99, november 2024
