Sta ons bij - Malin Persson Giolito
Inspecteur Farid Ayad dag en nacht in touw tegen jeugdbendes
Vooral hun leider Mehdi Ahmad blijkt een getergde tegenstander tegen wie alleen beschermde getuigen het durven op te nemen na de dood van 2 jongens
Het derde boek van Malin Persson Giolito is behoorlijk heftig. Ze beschrijft het leven van twee jongens van hun zesde tot hun veertiende. De een woont in de armenwijk Våringe en de ander in de welvarende wijk Rönnviken. Het zijn Billy en Dogge (Douglas). Ze ontmoeten elkaar op de buurtspeelplaats van Rönnviken bij de golfbaan en zijn sindsdien onafscheidelijk.
Boezemvriend Billy
Inspecteur Farid Ayad wordt min of meer door zijn collega Gunnar van zijn bed gelicht. Die vertelt hem dat er een schietpartij is bij de speeltuin. Een jongen heeft de meldkamer gebeld dat ze heel snel een ambulance moeten sturen om een neergeschoten jongen te redden. Vermoedelijk is Dogge de schutter, maar hoopt hij dat zijn vriend Billy Ali het zal overleven. Hij heeft in opdracht van drugshandelaar Medhi zijn boezemvriend neergeschoten. ‘Hij zei dat hij dood moest. Het is niet mijn schuld dat Billy… ik heb alleen maar gedaan wat Mehdi wou.’ Hij is thuis opgepakt, waar alleen zijn moeder Jill nog woont en vader Teo weg is na een faillissement.
Billy’s moeder Laila moet met een agente naar het Karolinska-ziekenhuis, waar Billy na de schietpartij eigenlijk al bijna fysiek dood is, maar levend wordt gehouden in verband met mogelijke organen die gebruikt kunnen worden. Tenminste als Laila – een zelfstandig en alleenwonende moeder met vier kinderen – daar toestemming voor geeft. Ze geeft toe en Billy overlijdt. Er wordt een onderzoeksteam samengesteld dat moet onderzoeken hoe Billy is gedood door Dogge, uiteraard maakt Farid daar deel van uit, zegt Gunnar.
Over de auteur
Malin Persson Giolito (Stockholm, 1969) werkte als advocaat voor de Europese Commissie. Bij De Geus verschenen van haar hand Quicksand en Als de twijfel toeslaat. Quicksand werd verkozen tot beste Zweedse en beste Scandinavische thriller en werd verfilmd als eerste Netflix-serie van Zweedse bodem. Ook van Sta ons bij wordt een Netflix-serie gemaakt.
Farid bespreekt de zaak met zijn vrouw Nadja die tevens juriste is. Hij vertelt dat Billy mogelijk de munitie heeft aamgeraakt waarmee hij is gedood (zou hij het zelf hebben gedaan? vraagt ze hem). Dat kan hij zich niet voorstellen, maar zijn vingerafdrukken zitten er wel op net als die van Dogge. Billy is in zijn achterhoofd geschoten en in zijn nek. ‘Van dichtbij, maar het is geen contactschot,’ zegt Farid. Hij gelooft dat het nooit zou zijn gebeurd zonder aandringen van Mehdi. Er moet sprake zijn van voorbedachte raad van hem, mogelijk omdat de veertienjarige Billy niet meer voor hem wilde werken en had gezegd te willen stoppen. Getuige Uffe (Ulf) Pettersson heeft gezien hoe Dogge in Våringe iets in de prullenbak heeft gegooid, mogelijk zijn mobieltje en de Glock waarmee Billy is neergeschoten. Dogge is de roepnaam van Douglas Arnfeldt.
Jachthuis
Inmiddels is Mehdi Ahmad gearresteerd in een jachthuis in de buurt van Mariefred. Hij heeft er ingebroken en is bezig de voorraadkast te plunderen. Iemand van de plaatselijke jachtvereniging heeft gezien dat er licht brandt en heeft de politie gebeld. Als Farid hem verhoort wil onderzoeksleider Svante erbij zijn, die denkt vermoedelijk dat de zaak hiermee is opgelost zegt Farid tegen collega Sebastian en moet daar hard om lachen.
Ondanks al zijn naspeuringen wordt Mehdi weer vrijgelaten, heeft de openbaar aanklager besloten. Farid wordt hier heel moe van: ‘Wij doen ons werk. Maar als Mehdi wordt vrijgelaten, kan hij de jongen (Dogge) die hem genoemd heeft in het verhoor, ongestoord uit de weg ruimen.’ Volgens collega Lotta wordt de jongen en het gezin van Laila beveiligd. Maar Dogge is uit de jeugdinrichting gehaald door Mehdi’s bende en ze kunnen doen met hem wat ze willen in de appartementen waar de crimineel over beschikt. Daar zijn genoeg gestolen kleren van merkartikelen om uit te zoeken en Dogge gaat met de Italiaan een stukje rijden, vermoedelijk om ergens iets te stelen. Ze nemen hem kwalijk dat hij als verdachte van de moord op Billy met de politie heeft gekletst over Mehdi’s betrokkenheid. Omdat er een tas met wapens is verdwenen en ook de brommer die ze van hem hebben gekregen, laat de jonge maffiabaas door de Italiaan een schuldbekentenis ondertekenen door Dogge, zodat hij tot in lengte van dagen gratis klussen moet verrichten tot de schuld voldaan is. De Italiaan noemt hem ‘liegbek Lasse’. Billly en Dogge zijn ook lieverdjes geweest, zo hebben de twee Eva, de dochter van de supermarktbaas Sudden van boven uitgekleed. En haar maillot in een keurige strik onder haar kin met haar trui tegen haar naakte borst aangedrukt onder haar woorden: ‘Ze hebben niks gedaan, er is niks gebeurd, er is niks aan de hand…’
Nooit zonder gevaar
Maar behalve de vernedering van Suddens dochter maakt Dogge mee hoe drie jongens, van jong tot oud, in de omgeving van Mehdi worden gedood. Mehdi is de baas en laat je doen wat hij wil. Daarom moest Dogge uitkijken dat hij niet de volgende wordt. En ook niet omkomt bij een roofoverval of het gebruik van drugs nietoverleeft. Zoals Blondie van negentien jaar die vier weken na een overval van een geldauto onder een brug van Stockholm verdronken is gevonden met een toegetakeld gezicht. Nadat ‘Stamper’, een vader van twee kinderen, nog maar 27 jaar oud, is doodgeschoten terwijl hij met zijn gezin een pizza zit te eten, is al weer de dood van een derde jongen door Mehdi geregeld, hoort Billy van Blue-Boy. Het leven rond Mehdi is nooit zonder gevaar.
Als Dogge en de Italiaan Suddens Super leegplunderen en spullen op de grond gooien, slaat Sudde door en hij treft Dogge genadeloos met een honkbalknuppel op zijn hoofd, zodat zijn schedel bijna gebroken is. Hulp in het ziekenhuis mag niet meer baten. Sudden wordt gearresteerd, verdacht van poging tot moord of ernstige mishandeling. Zijn zaak is al zo vaak geterroriseerd weet Farid, en niemand heeft hem ooit geholpen. Als Sudden in de gevangenis zit, verhuist zijn vrouw Sara met haar gezin daarnaartoe om dicht bij hem te zijn.
Rechtszaak
Hoewel nu zowel Dogge als Billy dood zijn, komt er een rechtszaak tegen Mehdi Ahmad. Doordat Leila en haar gezin na de dood van Blly beschermde getuigen zijn die mogelijk zelfs naar de VS verhuizen, geven ze toe dat het Mehdi is die de Glock heeft geleverd aan Billy, die het pistool op zijn beurt cadeau heeft gedaan aan zijn boezemvriend Dogge. Billy’s vader moet er nog veel geld voor betalen. Billy is niet verschenen op de laatste klus die ze voor Mehdi gingen doen: het gooien van twee granaten in iemands huis. Billy weet wat dat voor verwondingen dat zou geven. Hij kent iemand die zijn benen en handen kwijt is geraakt en kan dat niet voor zijn verantwoording nemen, hij heeft de granaten daarom ergens in het water gegooid. En daarmee een bevel van Mehdi genegeerd. Dat kan natuurlijk niet onbestraft blijven en daarom moet Dogge zijn boezemvriend doden met de Glock, die hij van hem kreeg. Rechtbankpresident Ulrika Bonde weet maar een passende straf en als die wordt uitgesproken dan belandt Mehdi levenslang in de gevangenis. ‘Soms is het moeilijk, maar soms wint het recht.’
Malin Persson Giolito – Sta ons bij (in Zweden in 2022 verschenen onder de titel I dina händer bij Wahlström & Widstrand) is uit het Zweeds vertaald door Marika Otte, 425 pagina’s, ISBN 978 90 5429 445 4774 0, € 22,99, november 2023