Spiegelman - Lars Kepler
Martin en Caesar vormen twee persoonlijkheden in een mens (de zogeheten DIS-stoornis)
Twaalf meisjes worden vastgehouden in de langhuizen van een nertsenfokkerij
Eleonor wil na school contact met haar zestienjarige klasgenoot Jenny Lind. Ze volgt haar naar haar mooie villa. Onderweg wordt Jenny nagenoeg aangereden door een vrachtwagen, ze valt op de grond en krijgt een klap in haar gezicht van de chauffeur. Het volgende moment is Jenny verdwenen en Eleonor tast in het duister wat er met haar is gebeurd. Een sigarettenpeuk en een tas met schoolboeken liggen op de grond.
Pamela, Martin en haar dochter Alice vormen een gelukkig gezinnetje, ze logeren in een hotel en hebben het naar hun zin, al heeft Martin wel nachtmerries in zijn slaap. Zijn familie is omgekomen bij een ongeluk. Terwijl Pamela geniet van warmwaterbronnen en massage gaan Martin en Alice forelvissen bij een meer. Door een gat in het ijs te maken moet dat mogelijk zijn. Dan blijkt het ijs minder dik dan gedacht en Martin zakt door het ijs net als Alice. Hij probeert haar te redden maar zij zakt naar de diepe bodem en hij kan haar niet vinden. Reddingswerkers brengen hem naar het ziekenhuis maar Alice is niet meer te redden en dood. Martin krijgt een psychose en wordt behandeld in een psychiatrisch ziekenhuis. Zoveel jaar later haalt Pamela hem op. Hij is er aan toe om met rugzak weer naar huis te gaan.
Vijf jaar lang is de ontvoerde Jenny nog steeds in een boerderij waaruit ontsnappen onder het strenge regime van een oma onmogelijk lijkt. Als een ander meisje, Frida, toch een ontsnappingspoging doet, worden haar beide voeten afgehakt door oma. Jenny sleept haar op een tapijt met zwaar bebloede voeten naar het gashok. Terwijl Frida daar kennelijk vergast, wordt doet Jenny nu ook een ontsnappingspoging, Zal het haar lukken? Het blijkt dat de chauffeur Caesar de leiding heeft over de gang van zaken, oma, zijn moeder heeft de dagelijkse leiding. Na het vertrek van Jenny en het vergassen van Frida komen er weer nieuwe kandidaten: Kim en Blenda die inmiddels in kooien zijn beland en niet meer in een kamer op de eerste verdieping van de boerderij verblijven. Twee meisjes werken met stenen. Yacine ligt op de grond, oma slaat haar zonder reden met een stok en Amanda begint met een schep de stenen weer in de gevallen kruiwagen. Als dank krijgt ze ervan langs van Caesar met een machete. Hij vindt dat hij ze zwaarder moet straffen omdat ze los mogen lopen en niet opgesloten zijn. Vervolgens hakt hij Amanda in mootjes en haar resten worden in een zak gestopt, geholpen door Kim en Yacine, als een relikwie met een fles water erbij en ergens aan de weg gedumpt. Hij voert een waar schrikbewind op de boerderij.
Dan wordt Jenny gevonden, ze is opgehangen aan een klimrek op een speelplaats. Politieman Joona Linna van de Dienst Nationale Recherche doet onderzoek. De daad doet Joona terugdenken veertien jaar geleden toen Fanny Hoeg zo opgehangen werd gevonden. Net als Jenny had ze een vriesmerk op haar hoofd. Het vriesmerk doet denken aan Jezus aan het kruis.
De auteur(s)
Lars Kepler is het pseudoniem van het auteursechtpaar Ahndoril, bestaande uit Alexandra Coelho- Ahndoril (1966, Helsingborg) en Alexander Ahndoril (1967,Uplands Våsby). Met hun bloedstollende thrillers veroverden ze de wereld. Sinds het verschijnen van hun debuut Hypnose zijn er van hun boeken in Nederland bijna een miljoen exemplaren verkocht. Spiegelman is hun achtste thriller rond Joona Linna.
Omdat Martin met zijn hond Lobbes die nacht de ronde doet is hij de eerste die de opgehangen Jenny ziet. Hij heeft al een psychose door de dood van Alice in het ijswak en wordt door Aron gearresteerd op verdenking van moord. Het komt zijn psychose niet ten goede en nadat hij is vrijgesproken komt hij weer op de psychiatrische afdeling van het ziekenhuis. Pamela heeft het er maar moeilijk mee en wil Mia adopteren als nieuwe dochter. Doordat Martin mogelijk verdachte is in een moordzaak gaat dat niet door, heeft jeugdzorg beslist. Maar als hij niet langer verdacht is, is die mogelijkheid er weer wel. Als Pamela die dag met Mia naar een pretpark gaat vindt ze een Polaroidfoto bij de post thuis met achter op de tekst dat wanneer Martin gaat praten Mia eraan gaat. En dan wordt Mia ook gekidnapt door de vrachtwagenchauffeur en belandt eveneens op de boerderij. Joona spreekt met Pamela af en zegt dat hij Martin nog een keer wil verhoren omdat hij mogelijk de moordenaar heeft gezien, hij was als eerste ter plekke aanwezig. Als Joona met een ploeg het huis heeft bestormd van Ulrike Bengtsson doen ze dat om Primus te pakken. Op de psychiatrische afdeling hoorde Martin Primus praten met Caesar over wat ze met Jenny zouden doen. Jenny had al tijden door dat ze geschaduwd werd, vertellen haar ouders die haar dagboek hebben gevonden. De bestorming van het huis mislukt en er komen diverse mensen bij om. Dat is de reden waarom Margot, de baas van Joona niet enthousiast is als Joona opnieuw vraagt om versterking om naar het Adelaarsnest te gaan. In een grote hal zijn bokswedstrijden, honden en ook vrouwen die met elkaar vechten waarop gewed kan worden. Dan ziet Joona opeens Primus en achtervolgt hem. Een andere man steekt op hem in omdat hij hem herkent als politieman. Dan duikt Primus achter de hal het water in en hoewel zwaargewond duikt Joona hem achterna. Gelukkig is er een politieboot die beiden oppikt, waarna Joona aan zijn verwondingen geholpen kan worden in het ziekenhuis.
Dan gaat hij naar de psychiatrische kliniek waar Caesar eens verbleven heeft. En spreekt met de dochter van de inmiddels overleden psychiater Gustav Scheel. Zij bevestigt dat Caesar een patiënt van haar vader is geweest. Hij had ingebroken in haar ouderlijk huis en haar vader vond hem bij haar bed. Ze zegt dat ze zich herinnert dat haar vader vertelde dat Caesar met zijn hand op haar hoofd tegen haar vader zei: ’De moeders kijken naar de spelende kinderen.’ Toen Martin door psychiater Erik onder hypnose tegen hem zei naar de plaats van de moord te gaan op de speelplaats zei Martin precies hetzelfde. Martin moet hebben gehoord wat Caesar heeft gezegd vlak voordat Jenny werd vermoord. Dit is de bevestiging dat Martin een belangrijke getuige is omdat hij daar exact op dat moment liep met zijn hond Lobbes.
Joona weet inmiddels ook dat dat Martin lijdt aan DIS, een dissociatieve stoornis, wellicht is een deel van zijn persoonlijkheid Caesar, dertig jaar geleden in behandeling bij dr. Scheel. Die over hem een studie schreef van 300 bladzijden:
Spiegelman – De casus van een psychiatrisch patiënt – Instituut voor Psychiatrie van het Academisch Ziekenhuis, prof. Dr. Gustav Scheel verbonden aan het gesloten paviljoen van Saäer. Met als slotzinnen: ’Dit geldt voor eenieder van ons: als we het niet aankunnen om ons te spiegelen in onze herinneringen, kunnen we ook niet rouwen om wat er is gebeurd en het leven weer oppakken. Het klinkt misschien paradoxaal, maar hoe meer we het pijnlijke in ons leven proberen te negeren, hoe meer macht het over ons krijgt.’
Anita zegt tegen Joona dat hij het mag lezen maar niet meenemen, want het is het enige exemplaar. Vermoedelijk heeft Caesar het paviljoen van Scheel in brand gestoken en daarmee is de behandeling van hem gestaakt,
Dan blijkt dat Martin is opgegroeid op een pelsdier- en -nertsenfokkerij vlakbij Hedemora. De fokkerij heet Dormen en ligt dicht bij de Garpenbergmijn. Joona is onderweg naar de nertsenfokkerij en vermoedt dat daar de twaalf meisjes worden vastgehouden, ook Pamela is onderweg en heeft het gehoord van de zoon van psychiater Erik die is neergeslagen door Martin. Niet uitgesloten is dat Alice daarbij is, de dochter van Martin en Pamela en hun mogelijke adoptiedochter Mia. Het zou kunnen dat Caesar Alice al eerder in de gaten had en haar heeft meegenomen bij het ijswak voordat Martin erin terecht kwam. Martin is er stellig van overtuigd dat Alice verdronken is. Caesar, zijn andere persoonlijkheid moet haar meengenomen hebben naar de fokkerij. Martin weet ook niet meer dat hij als achtjarige al met zijn moeder zijn vader heeft gedood en later zijn twee broertjes. De botjes die zijn overgebleven vormen het bewijs. Op het moment dat Joona bij de fokkerij is, heeft Caesar al de hele huisraad in een vrachtwagen gestopt en overal explosieven geplaatst in de langhuizen waar de twaalf meisjes verblijven. Als Joona probeert Caesar te overmeesteren in de vrachtwagen lijkt het of hij in de spiegel in de wagen de dubbele persoonlijkheid Caesar/Martin ziet.
De vraag is of de meisjes op tijd gered worden en of Pamela’s dochter Alice inderdaad nog leeft. In de bloedstollende finale van het boek is het Joona weer die een manreddingsoperatie leidt, met hulp van de meisjes. Versterking komt veel te laat om daarop te wachten. Zal het goed aflopen? En is het Joona gegeven om na terugkomst van zijn partner Valeria uit Brazilië met haar terug te blikken op deze enge zaak? Hoe denkt dochter Lumi nu over haar vader die ze een tijd niet kon luchten en zien of is ze trots op haar vader als hij erin slaagt zoveel levens te redden? Lezer, lees zelf het spannende slot van Spiegelman.
Lars Kepler – Spiegelman ( als Spegelmannen in oktober 2020 verschenen bij Albert Bonniers Förlag is vertaald uit het Zweeds door Edith Sybesma, 539 pagina’s, ISBN 978 940319641 0, € 21,99, november 2020
