Sluw - Sara Strömberg
Verslaggeefster Vera Bergström pakt haar oude métier op en lost een moord op in veelbelovend debuut Sara Strömberg
Werk als onderwijsassistent blijkt toch te saai na 30 jaar journalistiek
Sara Strömberg debuteert met de veelbelovende thriller Sluw, de Zweedse auteur is met haar debuut uitgeroepen tot ‘Debutant van het jaar’ door de Swedish Academy of Crime Fiction.
Telefoontje krant
Sara Strömberg kruipt in de huid van oud-verslaggeefster Vera Bergström die na dertig jaar trouwe dienst bij een plaatselijke krant haar congé krijgt en tot overmaat van ramp ook nog kort daarna is verlaten door haar man Duved. Sinds een jaar werkt ze als onderwijsassistent bij een school, maar of ze echt gelukkig is, valt te betwijfelen. Daarom komt het telefoontje van hoofdredacteur Nils – Strömmen - Strömqvist van Jämtlandsposten als volkomen onverwacht, vlak voor het weekend. Hoewel hijzelf de redactie in Järpen heeft opgeheven, waardoor zij op straat is beland. Hij vraagt haar of ze met mensen uit de omgeving kan praten over de onlangs vermoorde jonge vrouw in Kall. De krant heeft al contact gelegd met de politie.
Dat hoeft hij geen twee keer tegen haar te zeggen, beiden vormden ongeveer de meubilering van de krant. Ze gaat er de volgende ochtend meteen mee aan de slag en interviewt in het dorp de vrouw met het paarse haar van de plaatselijke supermarkt, Anneli Holmqvist. Die wil wel met haar praten, maar niet gefotografeerd worden. Zij verwijst naar Matti Myllämäki.
Matti Witgoed
Normaal zit hij in zijn zaak Matti Witgoed. Hij is de hele maand augustus niet in het bos geweest en heeft de jonge vrouw Isabella Maria Sandgren dood gevonden. Ze heeft dicht bij een huisje gekocht aan een bosweggetje en maakte vaak op rare tijden wandelingen Daarvoor is het wel nodig dat je een hoofdlamp hebt en een reflecterend vest, al had ze dat volgens Matti wel: ‘Maar het heeft haar niet geholpen.’ Ze bracht ook platbrood naar de winkel dat ze zelf bakte. Er zou sprake van zijn dat ze aan een jachttoren was opgehangen, maar dat blijkt niet het geval. Matti heeft haar onderaan de toren gevonden, hel verlicht door een hoofdlamp die aan de jachttoren was opgehangen. De vrouw was gestoken met een mes, meerdere malen in haar borst. ‘Het leek of iemand haar ook gesneden had. Het bloed was ook in haar haren gekomen en opgedroogd. Haar gezicht was zo bleek en leeg, haar lippen leken ook niet meer gevuld. En die opengesperde ogen, God weet wat die gezien hebben.’ Waarom wist men hier niets van, vraagt Vera aan Matti. Volgens hem weet iedereen in het dorp wat er gebeurd is. Nee, de media zijn al jaren niet meer in dit gebied geweest. ‘Als ze langs waren gekomen, hadden ze het geweten.’ Hij had nooit gedacht dat dit hier zou gebeuren. Wel heeft de politie veel vragen gesteld over Krister Arvidsson, de man van wie de vrouw het huisje heeft gekocht.
Over de auteur
Sara Strömberg (Östersund, 1975) is freelancejournalist en schrijver. Ze woont en werkt in Östersund, niet ver van de streek waar haar boeken zich afspelen. Sluw is een grote bestseller in Zweden en van het boek werden al meer dan 100.000 exemplaren verkocht.
Dan blijkt dat Krister Arvidsson is opgepakt op verdenking van moord, meldt een opgewonden Strömmen aan Vera. Jönsson praat met de politie en Vera kan dat doen met zijn Thaise vrouw (‘trek haar achter de wok vandaan’). En gelukkig blijkt Ubolratan Arvidsson openhartiger dan ze had verwacht, ze heeft zelfs een hekel aan Arvid. Zo lang hij bij Isabella zit, vindt zij het wel goed (‘dan laat hij mij met rust’). Krister kan niet de vader van Isabella’s eenjarige kind Liv zijn, dat inmiddels is opgevangen door jeugdzorg, omdat Isabella’s moeder Rakel schizofreen is en psychoses heeft en Isabella’s broer omgekomen in bij een ongeluk op een booreiland.
Foodtruck
Vera publiceert haar artikel onder de titel ‘Vrouw van moordverdachte vertelt’. Haar foodtruck is besmeurd met allerlei beledigende kreten van de plaatselijke bevolking. Maria blijkt overigens de roepnaam van Isabella te zijn in de tijd dat ze op school zat en veel te dik was. Ze werd gepest door medescholieren, vooral de meisjes waren daar een kei in zoals de vriendinnen Elisabeth en Johanna die uitgaan zonder haar mee te nemen. Haar jeugdvriend Jörgen die met haar vrijt en zij zijn altijd vrienden geweest en zullen dat ook blijven, denkt ze. Het zal niet zo gaan als met Elisabeth. Isabella’s moeder Rakel is inmiddels overleden, onder een trein gekomen, volkomen in de war. Het is bijzonder dat Vera haar nog sprak voor ze overleed. Maar ze vindt het wel erg toevallig allemaal. ‘Zegt Leif GW Persson niet dat je een hekel aan het toeval moet hebben?’ Inmiddels blijkt dat Maria en haar vroegere vriend Jörgen elkaar zeventwintig jaar niet hebben gezien toen ze beiden terugkeerden naar hun woonplaats. Hij weet niets van een dochter uit die tijd; Kim. Ze zijn namelijk gedwongen in een pleeggezin opgenomen omdat ze Elisabeth ontkleed hebben (in haar bh zat krantenpapier ter opvulling) en Jörgen haar verkracht heeft. Wat nu blijkt is dat Maria een kind kreeg in die tijd, Kim, dat uiteindelijk is opgevoed in het pleeggezin van Ture en Elsa. Ook Kim heeft soortgelijk gedrag als dat van Maria laten zien en ze heeft een jongen bewust beschuldigd van mishandeling (wat hij niet heeft gedaan). Mats Sjölund is nu een alcoholist. Hij beschouwt het geweldplegingsverhaal als verleden tijd, vertelt hij Vera als ze op weg gaat met de trein naar Stockholm. Daar wil ze de Elisabeth uit het verleden, nu arts Elisabeth Lundholm opzoeken in het ziekenhuis in Danderyd op de afdeling Diabetes en Endocrinologie. Ook in Alby gaat ze naar de jeugdinstelling waar de beoordeling is gemaakt dat Maria klaar is met haar behandeling en weer deel uit kan maken van een (pleeg)gezin.
Opsporen moordenaar
Uiteindelijk weet Vera de dader op te sporen en niet zonder gevaar. Gelukkig is Strömmen in de buurt, en komt de politie kort daarop. Ze heeft een bekentenis ontlokt aan de moordenaar voor de moord op Isabella Maria (die wellicht de verantwoordelijkheid voor de dood Maria’s moeder Rakel op zich zal nemen), want Rakels huis zit vol DNA-bewijs. Misschien staat ook Jörgen op de lijst om vermoord te worden. Hij piept hem wel, ontdekt Vera, die inmiddels ontslag heeft genomen bij het onderwijs omdat ze het werk veel te saai vindt en het speurwerk veel mooier. Ze wordt daarbij gesteund door haar vriend, vrachtwagenchauffeur Thomas, die haar al bij een eerdere crisis ondersteunde. Wat ze nu en in de toekomst gaat doen weet ze nog niet. Vandaag is het schaatsen met Katta. Ze kunnen helemaal de bodem van het bevroren meer zien. Het ijs zingt voor degenen die er zijn. Heel idyllisch eindigt zo het boek van een debuut dat verwachtingen wekt voor de toekomst.
Sara Strömberg – Sluw (verschenen als Sly bij uitgeverij Modernista in Stockholm) is vertaald uit het Zweeds door Marika Otte, 399 pagina’s ISBN 978 940312994 5, uitgeverij Cargo, onderdeel van De Bezige Bij, € 24,99, november 2023
