Serpent - Silje Ulstein
Liv en Mariam blijken een en dezelfde persoon te zijn, hun slang Nero heeft een moorddadig karakter
Rechercheur Roe Olsvik onderzoekt de ontvoering van Mariams dochter Iben – zeker als de baby van zijn dochter Anita ook slachtoffer is van Nero
Bijzonder thrillerdebuut van de Noorse schrijfster Silje Ulstein. Serpent is een ander woord voor slang. Liv, hoofdpersoon in dit boek, heeft een jonge babytijgerpython aangeschaft die ze Nero noemt, liefkozend onder haar armen neemt, hij bijt haar kennelijk niet. Ze is dol op zijn huid. En als hij onder haar trui verborgen zit, voelt ze het gekriebel van allerlei pootjes. Ze kijkt ook hoe hij een witte en donkere muis verschalkt. Ik herinner me meer dan tien terraria van schrijver John de Bye die wij zo’n tien jaar geleden bezochten in zijn huis in Paramaribo waar zijn zoon Roderik een aantal van hen eten gaf. Zoals jonge vogeltjes die door doorgaans eerst worden doodgemaakt (door te wurgen) voordat de slangen hen opeten. Wij bezochten die kamer terwijl John en zijn vrouw Nanette daarnaast genoten van de siësta. Ze waren achteraf niet zo blij met het bezoek omdat ze niet wisten dat wij rondgeleid werden door hun zoon terwijl zij nog lagen te slapen.
Zombiemeisjes
Liv leeft een vrij leven te midden van haar kamergenoten Ingvar en Emil in het stadje Ålesund, dat ligt aan een fjord in het westen van Noorwegen. We praten over de jaren 2003-2005. Vooral Egil is verslaafd aan drugs en handelt er ook in. Dan springen we naar vrijdag 18 augustus 2017, wanneer moeder Mariam Lund in Kristiansund gaat winkelen met haar dochter Iben. Iben heeft haar zinnen gezet op een hip tijdschrift, waarin zombiemeisjes met opgemaakte ogen de lezer aankijken. De mensen die het tijdschrift maken weten hoe ze jonge meisjes moeten bewerken die alles met glitter het einde vinden. Mariam wil het tijdschrift niet kopen. Want het bevat alleen maar plaatjes met weinig tekst, allemaal onzin. Weer tien bladzijden en geen verhaal, het gaat helemaal nergens over zegt Mariam tegen Iben. Die grist het tijdschrift uit haar handen. Buigt haar hoofd en beent weg, verdwijnt achter een kast. Wat Mariam niet weet is dat Iben het stripblaadje meeneemt en achterlaat bij de kinderopvang.
Mariam krijgt telefoon, ze ziet Iben nergens staan, legt de boodschappen op een band. Als ze nergens een glimp van haar opvangt duwt ze het boodschappenkarretje naar de parkeergarage. Iben kan net zo goed naar huis lopen. Ze rent zo hard dat ze binnen tien minuten thuis is. Mariam rijdt door de stad, als ze wil kan ze het gezinsleven achter zich laten en nooit meer terugkomen. Ze neemt een ferry en is weg tot diep in de avond. Ze lijkt zich geen zorgen te maken, want Iben komt altijd op haar pootjes terecht.
Pas iets voor half elf ’s avonds ontdekt ze dat Iben niet in haar kamer is. ‘Is Iben naar een vriendinnetje?’ zegt ze tegen haar man, de politicus Tor. Die reageert met : ‘Wil je me nou vertellen dat je niet weet waar Iben is?’ Het winkelcentrum is al uren dicht. Beiden weten niet waar hun dochter is.
Iemand heeft een op het politiebureau rechercheur Roe verrast met het vieren van zijn 55ste verjaardag, wat wordt voortgezet in een restaurant waar hij nog met zijn baas Shahid praat over zijn werk en of hij het naar zijn zin heeft, omdat hij van politiebureau is veranderd. Kort daarop krijgen ze de melding dat het elfjarige meisje Iben al negen uur vermist is. Roe wil er meteen achter aangaan, maar dan moet hij volgens Shahid nuchter zijn. Hij helpt Shahid uit de droom: hijiheeft de hele avond alcoholvrij gedronken, zegt Roe.
Over de auteur
Silje Ulstein (1985) haalde een master in literatuur aan de universiteit van Oslo en studeerde creatief schrijven aan de Skrivekunstakademie in Bergen. Haar thrillerdebuut Serpent was een grote besteller in Noorwegen en de vertaalrechten werden aan dertien landen verkocht.
Lammetje
Alle teams van het bureau doen onderzoek naar de verdwijning van Iben. Ze spreken met familieleden van Mariam, maar die heeft ze nauwelijks, proberen gegevens te ontlokken aan de telefoon van Mariam over Iben, maar tasten volledig in het duister waar Iben gebleven kan zijn. Is ze ontvoerd of vermoord? Zeker omdat het de dochter betreft van gemeenteraadslid Tor Lind, bekend in de regio, waardoor ook de media-aandacht besteden aan de verdwenen elfjarige. Aan Mariam heeft hij weinig. Ze is spoorloos gedurende een paar dagen en komt weer bij haar oude vrienden Egil en Ingvar terecht. Haar door de jaren heen veel groter geworden slang Nero haalt ze jaren op bij de Amerikaanse Carol, bij wie ze Nero heeft ondergebracht. Ze heeft hem in het begin na de muizen, een katje gegeven en later een puppy om te eten gegeven. De puppy kreeg ze van schilderes Anita, met wie ze een relatie krijgt. Anita schildert haar ook naakt. Misschien moet hij nu wel een lammetje hebben om gevoed te worden. Als ze Nero in een koffer stopt protesteert hij, maar past zich aan. Ze neemt opnieuw weer na zoveel jaar een kamer bij Egil en Ingvar en belt dan eindelijk na vier dagen op 22 augustus 2017 met Tor die haar alleen maar vraagt om thuis te komen en daarna de verbinding verbreekt.
De oplettende lezer heeft inmiddels gemerkt dat de Liv uit de jaren 2003-2005 dezelfde is als Mariam uit augustus. Mariam is moeder geworden van een kind, die verwekt is bij een verkrachting en niet het biologische kind van Tor met wie ze later een verhouding krijgt. Hun elfjarige kind Iben is vermist en nog niet gevonden. Het helpt ook niet dat Mariam opnieuw verblijft in de studentenwoning bij Egil en Ingvar die nog niets veranderd zijn, al die jaren.
Zielloos
Als Liv in april 2005 belooft aan Anita om voor haar half jaar oude baby Aurora te zorgen, en ze melk opzet voor een flesje. Maar gestoord wordt door een flauw telefoontje van Ingvar, is haar slang Nero naar Aurora geslopen en proeft haar warme babybloed. Wanneer Liv terugkomt ziet ze een zielloze baby liggen. Dood en niets meer aan te doen. Ze besluit haar te begraven. Ze heeft haar net in het graf gelegd en de eerste schep grond naar beneden over Aurora gestort als Anita haar betrapt en de baby uit haar handen redt. Alleen is de baby dood en valt er niets meer aan te doen. Anita is radeloos. Kort daarop vindt er een brand plaats in haar huis en dat van haar gewelddadige man Birk, waarbij Anita om het leven komt, Aurora is natuurlijk al dood. Beiden worden gevonden. De oorzaak zou zijn een verhitte pan met olijfolie waardoor het is gaan branden in het huis. Verder tast rechercheur Roe Olsvik nog in het duister over de oorzaak van de brand. Hij is de dag van de brand gebeld door zijn dochter Vesla (Anita) maar reageerde veel te laat, omdat hij druk aan het werk was op die bewuste 16 april 2005. Toen hij snel uitrukte had hij niet gezegd aan zijn baas Sverre dat het huis van zijn dochter in brand stond. Maar pas toen de brandweer te laat kwam. Hij wist ook niet dat de slang van Liv (de latere Mariam) de baby doodgebeten had en dat Anita in zak en as was door deze gebeurtenis.
Wel maakt hij kennis met Egil Brynseth, medebewoner van Liv (Mariam) die zijn vader Halvor heeft overvallen en dat heeft bedacht met initiatiefnemer David Lorentzen. Zijn vader raakt gewond en in het ziekenhuis, waarvoor Egil in de gevangenis belandt. Hij ziet de gouden sleutel met sleutelhanger die Roe om zijn nek heeft hangen, die zat in het sieradendoosje van Anita. En vroeger niet in dat van Liv? Egil, inmiddels vrij, herkent de twee schilderijen die Roe van zijn ex Ingrid kreeg na Anita’s dood. Hij ziet nog hoe knap ze is op een van haar zelfportretten. Hij herkent Roe op het schilderij als ’de agent’. Het moet zwaar geweest zijn om de dochter van een man te zijn die nooit van zijn papieren opkeek. Egil is geschokt dat hij hoort dat Anita Roe’s dochter is. ‘Die overleden is? Het was een knappe meid.’ Als het gedrag van Roe op het politiebureau van Kristiansund, waar hij sinds twee jaar werkt, zijn collega’s opvalt. Want hij heeft in winkelcentrum Storveia gesproken met Iben vlak voordat ze verdween, wordt hij gearresteerd en korte tijd in een cel geplaatst. De foto’s van Mariam Lind die van onder tot boven in zijn flat hangen, maken hem verdacht (plus de dossiers die hij heeft van zaken waarbij hij niet betrokken is), maar er is geen bewijs dat hij haar iets heeft aangedaan. Dus wordt hij weer vrijgelaten. Mogelijk speelt zijn obsessie rond de dood van Anita een rol. De vraag is of Iben ooit wordt teruggevonden, nadat ze op 17 augustus 2017 vermist is geraakt en of bekend wordt wie de brand in het huis van Anita, Aurora en Birk aangestoken heeft. De naamsverwisseling van Liv in Mariam en haar warrige rol na de verdwijning van Iben, maakt de zaak wel gecompliceerder. Zal de politie dit mysterie oplossen? Het debuut van Silje Ulstein is wel dermate intrigerend dat je het boek tot de laatste pagina uitleest, zeker om te weten of Iben wordt gevonden.
Silje Ulstein – Serpent (in 2020 verschenen als Krypdyramemoarer bij H. Aschehoug & Co (W. Nygaard) in Oslo) werd vertaald door Lammie Post-Oostenbrink, ISBN 978 940051349 5, A.W. Bruna, € 24,99, juni 2022.
