Serie Q 10 - Eén raam, geen sleutel - Jussi Adler-Olsen
Carl Mørck krijgt het zwaar te verduren
Eindelijk wordt de spijkermoord opgelost
Het heeft alles bij elkaar zo’n zeventien jaar gekost, maar nu dan toch eindelijk is de geheimzinnige spijkermoord helemaal ontrafeld. Wie dit leest en zich nu afvraagt: waar gaat dit over, is duidelijk geen lezer van de Serie Q-reeks van Jussi Adler-Olsen. Want sinds de publicatie van deel één in die reeks, in 2007, was dat de vraag die, soms slechts zijdelings, soms ook nadrukkelijker, steeds weer naar voren kwam. In het nu verschenen tiende en laatste deel van de reeks, Eén raam, geen sleutel, krijgt inspecteur Carl Mørck het keihard te verduren.
Over de auteur
Jussi Adler-Olsen (1950) is een Deense thrillerschrijver. In 1984 publiceerde hij zijn eerste boek, geen thriller, maar een (nooit in het Nederlands vertaald) werk over de komiek Groucho Marx. Pas in 1997 schreef hij zijn eerste thriller, Het Alfabethuis. Nog twee thrillers volgden, waarna Adler-Olsen zich vanaf 2007 geheel op zijn Serie Q gooide. Dit zijn tien los van elkaar te lezen thrillers die alle om de wat norse, maar haarscherpe inspecteur Carl Mørck draaien.
Getraumatiseerd
De spijkermoord was destijds de indirecte aanleiding om afdeling Q op te richten. Mørck was zwaar getraumatiseerd, nadat er bij het ontdekken van een lijk met een grote spijker diep in zijn hersenen geboord in een afgelegen huisje opeens op hem en zijn twee collega’s geschoten werd. De ene collega stierf ter plekke, de ander, Hardy Henningsen, werd zodanig in zijn ruggenmerg getroffen dat hij er een algehele verlamming aan over hield. Alleen Mørck zelf kwam er met een schampschot vanaf, omdat Henningsen hem in zijn val mee naar de grond sleurde.
Nieuwe klus
Omdat Mørck door zijn trauma niet in staat is zijn normale werk te hervatten, bedenkt zijn teamchef, Marcus Jacobsen, een heel nieuwe klus voor hem: afdeling Q: een rustig plekje in de kelder waar hij oude, nooit opgeloste zaken mag proberen alsnog tot een goed einde te brengen. Aanvankelijk heeft hij slechts één collega, de ietwat mysterieuze Assad, later voegen zich ook de door en door eigenwijze Rose en de wat onhandige Gordon bij het team.
Negen delen lang losten zij de meest spectaculaire zaken op. En tussendoor sijpelde zo nu en dan weer nieuws over de geheimzinnige spijkermoord door: er worden, zowel in Denemarken als in Schiedam nog meer slachtoffers met spijkers in hun hoofd aangetroffen, ergens wordt een lijk in een kist aangetroffen met verwijzingen naar de spijkermoord, kortom, er lijken telkens opnieuw zo nu en dan vage sporen te zijn die dan toch weer doodlopen.
Oppakken
En toen, aan het slot van deel negen van de serie, Natriumchloride, waarin Morck en zijn mensen een seriemoordenaar zonder weerga wisten te ontmaskeren, liet teamchef Jacobsen opeens Carl Mørck oppakken, op beschuldiging van betrokkenheid bij de spijkermoorden, drugshandel en nog het een en ander, bij elkaar goed voor een levenslange gevangenisstraf.
Het is op dat moment dat deel 10 begint: Mørck zit in de gevangenis, waar hij door zijn medegevangenen verwelkomd wordt met de woorden: We nemen je ooit wel eens te grazen, vieze vuile smeris. En daar proberen ze vanaf de eerste dag al meteen een begin mee te maken. Mørck moet de ene na de andere aanslag op zijn leven zien te weerstaan.
In de wereld buiten de gevangenismuren lopen de meningen ondertussen sterk uiteen. Teamchef Jacobsen, toch altijd een goede vriend van Mørck, is overtuigd van zijn schuld en probeert het hem zo moeilijk mogelijk te maken. Ook diverse andere collega’s laten hem als een baksteen vallen.
Leeuw
Maar niet zijn eigen team. Assad, Rose en Gordon vechten als een leeuw voor hem, al moeten ze daarvoor de bevelen en verboden van Jacobsen trotseren. Zij krijgen steun uit onverwachte hoek als Merete Lynggaard zich bij hen meldt. Zij was de vrouw die in het eerste deel van de serie, De vrouw in de kooi, gered werd door Mørck en zij is volledig overtuigd van zijn onschuld. Zij beschikt daarbij over een enorme hoeveelheid geld en weet daarmee heel veel voor elkaar te krijgen.
Geleidelijk maakt de lezer kennis met diverse kopstukken van de deels Deense, deels Nederlandse bende die verantwoordelijk is voor de spijkermoorden en vele andere gruwelijke misdaden. Er vallen steeds meer doden.
Verdenkingen
Adler-Olsen weet de spanning hoog op te voeren. Er moet iemand van de politie betrokken zijn bij de bende, zo wordt al snel duidelijk, maar wie? Is het Marcus Jacobsen en verklaart dat zijn meedogenloze houding tegenover Mørck? Of is het toch het hoofd van de afdeling Narcotica? Of Bente Hansen of Terje Ploug? Wie is schuldig en wie onschuldig? Terwijl het links en rechts doden regent, zwieren de verdenkingen van de lezer telkens een andere kant op.
Vertaling
Het is fijn dat de uitgever kans heeft gezien dit langverwachte deel 10 zo snel na de publicatie in Denemarken (in november 2023) in het Nederlands uit te brengen. Dit is echter in de vertaling helaas wel ten koste van nogal wat slordigheidsfouten en vreemde zinsconstructies gegaan. Zinnen als: ’Geen steen mocht in deze zaak omgekeerd gelaten worden’, waar bedoeld wordt dat juist elke steen omgekeerd moet worden of ’Geen enkele melding krijgt minder prioriteit’, als juist aangegeven wordt dat deze zaak de hoogste prioriteit moet krijgen zijn hinderlijk, net als het woord emballage als het gaat om het doosje van een hamburger en soortgelijke missers. Hopelijk kan de uitgever dit in de herdrukken die ongetwijfeld nog gaan komen, herstellen.
Sonja de Jong
Jussi Adler-Olsen – Serie Q 10 – Eén raam, geen sleutel, (oorspronkelijk verschenen als el: Syv kvadratmeter med lás bij Politikens Forlag), vertaald uit het Deens door Kor de Vries, 512 agina’s, ISBN 978 90 446 4768 6, uitgeverij Prometheus, € 22,50, maart 2024.
