Conserve's Leessite

Elk jaar moeten tijdens de Donkerder Dagen mensen sterven in de bossen

Zijn er voldoende mensen te vinden die snel willen sterven, Olde Heuvelt als Stephen King in de dop, heeft er geen moeite mee

In november breken in Bird Street in Lock Haven, Washington, altijd de Donkerder Dagen aan. Ieder jaar in november grijpt het onheil om zich heen en worden de inwoners overvallen door mogelijke rampspoed. Eigenlijk worden ze gedwongen om iemand te vinden die moet sterven in de bossen achter het huis van de bewoners. Als dat gebeurt, blijft het onheil weg en na vier weken is het weer normaal. Als het lukt kunnen er bij hen slachtoffers vallen.

Draagkoets

Het boek begint met de ongeneeslijk zieke Ann Olsen Dickinson. Zij lijkt de perfecte kandidaat om naar het hiernamaals te verhuizen. Ze is ongeneeslijk ziek en heeft te kennen gegeven te willen sterven. De bewoners hebben een draagkoets voor haar gemaakt, waarmee ze haar in de stromende regen door de bossen heen sjouwen. Ann verkeerde in een staat van ultieme gelukzaligheid. Lichtjes en muziek moesten haar einde vergezellen, iets wat ze duidelijk waardeerde. In 2019 werd bij Ann baarmoederhalskanker geconstateerd. Aanvankelijk leken een operatie en bestraling- en chemotherapie te helpen, maar na twee relatief goede jaren waren uitzaaiingen ontdekt in haar lymfeklieren en longen en kreeg ze de mededeling dat behandeling alleen nog tijd kon rekken en ze dus opgegeven was. Meer dan driehonderd lichtbakken heeft Bird Street-bewoner Marc Wachowski neergezet en er zijn meer dan twaalfhonderd elektrische windlichten in clusters aan takken opgehangen. De bewoners hebben veel moeite gedaan om Ann’s uitvaart sfeervol te begeleiden. Wel mist ze haar man Stanley die er niet bij is. Toch, als Olivia Davis haar twee injectienaalden laat zien die op een rood kussen liggen, een met een slaapmiddel en een met een spierverslapper waardoor ze niet meer wakker zal worden, beseft Ann dat ze toch nog iets langer van het leven wil genieten met Stanley. Ze bedankt iedereen maar besluit weer huiswaarts te gaan. Het spijt haar erg voor alle moeite die ze voor haar gedaan hebben. Ann wil nog een keer de krokussen zien opbloeien. Ze stuurt de bewoners van de Birdstreet in februari een ansichtkaart met daarop het bericht dat ze krokussen heeft gezien. ‘Ook al voel ik dat het einde nadert. Dank jullie wel voor de tijd die jullie me hebben gegeven.’

Jaarlijkse bijeenkomst

Ondertussen volgen we de buren van Bird Street en hun activiteiten. Zoals die van de tienjarige Django Lewis da Silva, die al een virtuoos is achter de piano en moeiteloos Jerry Lee Lewis kan nadoen. Samen met zijn vriendje Liam Wachowski is hij rijp voor het theater. Ook beleeft hij net als de hele buurt Halloween intens. Op 2 november bezoekt zijn moeder Luana Lewis da Silva samen met haar man, rechter Ralph de jaarlijkse bijeenkomst met de buren van Bird Street, die altijd plaats vindt in het huis van de McKinleys met als patriarch Graham McKinley. Zijn zoon Maurice kijkt Luana nauwelijks aan en noemt Ralph ’pik’, alsof hij zijn beste vriend is. Luana is zelf niet op haar achterhoofd gevallen. Als Brazilië-specialist doceert ze culturele, literaire én antropologische vakken aan de U-Dub in Seattle. Een aantal van de buren laat haar links liggen, behalve Laura Vaccarelli tegen wie ze zegt dat haar baby goed groeit. In reactie daarop vraagt Laura haar of ze haar wil helpen met de doek om de baby die ze borstvoeding geeft even weg te leggen, om te voorkomen dat hij wakker zal worden. Laura is directeur van de King County Juvenile Correction Facility in Seattle met volgens Ralph vergevorderde plannen om in 2024 mee te doen met de voorverkiezingen voor de staatssenaat, als Republikein.

Over de auteur

Thomas Olde Heuvelt (Nijmegen, 1983) is internationaal bestsellerauteur en brak door met HEX. Sindsdien wordt zijn werk in meer dan 25 landen verkocht. Het alom geprezen Echo is recentelijk in de VS verschenen en ook de rechten voor Orakel zijn wereldwijd verkocht. In 2015 won hij als eerste Nederlandse auteur een Hugo Award.

Het belangrijkste deel van de bijeenkomst bij de McKinley’s is aangebroken als Elizabeth Aikman op die avond vijf opties aandraagt van potentiële kandidaten die geholpen kunnen worden met vrijwillige euthanasie, een valt mogelijk buiten de categorie. Ann Olsen Dickinson is de volgende dag aan de beurt, maar haakt af zoals we weten. Nummer twee is de zwaar dementerende Garrett Wetzel, die net als Ann is afgewezen vanwege wilsonbekwaamheid. Garrett heeft al eerder een suïcidepoging gedaan door een heel pakje Advil door te slikken, maar misschien vergeet hij wel een mogelijke afspraak. Nummer drie is Mary Beth Lambert, een 63-jarige vrouw die verboden pillen heeft besteld op een verkeerd adres. Misschien kunnen zij de pillen voor haar in ontvangst nemen? Het valt te proberen. Nummer vier is een schuchtere man via Laura, een dakloze. Bipolair. Nummer vijf is een man uit Guatamala, een hoop menselijk verdriet. Hij wil niet meer, zegt Elizabeth. Bij nummer vijf gaan ze een grens over vindt Ralph. ‘Dit overschrijdt alle criteria die we zelf hebben opgeworpen. Jongens, immigranten! Mensen met een taalprobleem, een geschiedenis die wij niet kunnen verifiëren. Die fout mogen we niet maken.’

Bipolair en suïcidaal

Zijn dochter Kaila is zelf bipolair en suïcidaal. Aan de ene kant is het een lief en vrolijk meisje. Aan de andere kant een duister kind. Haar ogen lijken soms weg te draaien. Al als ze vijf is, wil ze bij de kinderopvang uit het raam springen. Op het dak gekropen heeft ze de vorige dag de baar zien lopen met de vrouw die al bijna dood is. En vraagt opheldering aan haar ouders wat zij en de andere buurtbewoners daarbij aan het doen waren. Doordat ze het gefilmd had, konden ze het niet ontkennen.

Het heeft weinig gescheeld of Luana had nooit kinderen gekregen. Een gynaecoloog heeft voorspeld dat ze onvruchtbaar is. Ze is in Brazilië betrokken bij een gewelddadig incident waarbij het pistool in haar handen is afgegaan. Komend uit het ziekenhuis is ze aangereden en zo gewond geraakt aan haar been dat een Chevrolet-merk op staat afgedrukt. Gelukkig gaat het nu veel beter en ze heeft twee kinderen gekregen: Kaila en Django.

Maar hoe nu verder in deze Donkerder Dagen? Want als ze nu niemand vinden die op tijd dood kunnen er veel ergere dingen gebeuren. Het is al 12 november als Kaila een bericht zet op de WhatsAppgroep van de Bird Street-bewoners: ‘Ik weet wat jullie doen. Wat jullie al die jaren hebben gedaan. Ik kan er niet mee leven dat jullie onschuldigen naar die plek brengen voor mijn geluk. Daarom heb ik de oplossing voor dit jaar. Neem mij, alsjeblieft.’ Dat is natuurlijk niet wat haar ouders willen. Niettemin nemen ze haar mee naar de oude Graham McKinley, die haar vertelt dat zijn grootvader James een deal heeft gesloten met de duivel in ruil voor een goudklompje, want de goudkoorts heerst. En zijn melkboerderij loopt als een tierelier. De deal houdt in dat elk jaar november een mens moet worden gedood. Hij begint daadkrachtig met het in elkaar slaan van de schedel inslaan van zijn eigen broer Francis omdat hij er vandoor was gegaan met zijn oogappel Catherine. Met wie James naderhand trouwt. Later zijn het werknemers, meestal een Chinese werknemer met wie hij in min was geraakt. Als hij slim denkt te zijn door in november een koe te doden in plaats van een mens, sterft Catherine op haar kraambed. De duivel gaat zo maar akkoord met een koe. Graham laat Kaila de twee naalden zien die het eind aan iemands leven kunnen maken en het is volmaakt pijnloos. Als zij dat ook wil, is dat ok, dat hoort hij graag van haar. Graham zegt dat de duivel echt bestaat (Kaila weet het, want hij heeft haar zelf bezocht, getuige het vulkaanglas dat ze in haar hand houdt). Grahams vader John bedenkt dat het een verkeerd systeem was wat zijn vader met de duivel had afgesproken.

Alleen stervenden

Voortaan wil hij dat alleen mensen de dood vinden die al op sterven liggen. Zodat er geen onnodige doden meer zullen vallen. Er komen bosjes stervenden uit hospices die geschikt zijn. En later mensen die euthanasie willen plegen. Of zelfmoordenaars als er geen andere opties zijn. ‘Maar waarom zou je niet mensen laten doodgaan die verdienen te sterven?’ Dat leek Ralph, haar vader de rechter niet haalbaar. ’Ter dood veroordeelden uit de gevangenis voeren?’ Dan ben je God aan het spelen, meent hij. Maar dat is juist wat ze al doen, meent Kaila. Het systeem is bedacht door de Accountant die ook op 2 november als laatste binnenkomt net na de bespreking (is hij de in pak verborgen duivel?).

Graham concludeert: ‘Bird Street heeft poortwachters nodig, Kaila. Wij zijn die poortwachters.’ Kaila wil er geen eind aan maken, maar ze wil wel toetreden tot de buurtgenoten die bespreken welke gevallen in aanmerking komen voor een gewenst levenseinde. Luana is blij dat ze niet heeft ingestemd met het in eeuwige slaap brengen van immigrant Danilo Lopez uit Guatamala. Hun gift aan hem voor een vliegticket en nog meer geld had hem in staat gesteld een appartement te huren in Pueto Barrios aan de Golf van Honduras en hij werkt in een restaurant die de opvarenden van Caribische cruiseschepen bedient. Hij fietst elke dag naar een plaatsje waar hij de zon uit de zee ziet rijzen. Daar staat wel tegenover dat ze tijdens de vorige Donkerder Dagen op het laatste moment een jongen van zestien hebben begeleid, Levi, die zelf een einde aan zijn leven wil maken. Maar als hij zijn hoofd door de strop van een touw steekt, aarzelt hij en wordt zo bang, dat hij er eigenlijk vanaf wil zien. Ze hebben net zo lang gepraat tot hij overstag gaat. Ralph die hem naderhand begraaft, heeft er nog wroeging van. Zo kan het niet meer. Dat alleen om weer een onbezorgd leven te leiden tot november… Hij rijdt uren met de auto om het huis van Levi’s ouders – die niet weten waar hij gebleven is – op te zoeken uit schuldgevoel. Als hij de vader spreekt, is hij zo vertrokken. Wat moet hij tegen hem zeggen?

Lovende reactie

Django kan al vanaf jongs af aan goed piano spelen, vooral de rock and rollers kan hij goed nadoen. Hij haalt er zelfs de Late Night Show mee en krijgt een lovende reactie van Jerry Lee Lewis. Maar ook een hysterische bui, en steekt als in een bevlieging in de woonkamer de gordijnen in brand, waarbij ook de vleugel beschadigd raakt. Met zijn vriendje Liam gaat hij de bossen in en samen belanden ze in een diep metersdiep gat, waarin ze steeds verder naar beneden duikelen. Ze sturen het zevenjarige zusje Harper naar hun ouders om hen eruit te redden. Uiteindelijk lukt het hun zelf om via wortels omhoog te klimmen. Als ze thuiskomen is Harper nog niet terug. Ze is na een speurtocht door de ouders onderkoeld gevonden bij een meertje, half op de oever, half in het water. Beide jongens krijgen twee weken huisarrest tot aan het eind van de zomervakantie.

Ralph heeft de voorwaarden aangescherpt. Voortaan komen alleen terminale patiënten aan bod die die hun levenseinde willen bespoedigen. De oogst is eind oktober: zeven patiënten van wie vier veelbelovend. Elizabeth heeft er hard aan getrokken. Ondanks haar bipolair zijn, is Kaila klaar om na de highschool naar de universiteit te gaan en ook de Olympische Spelen van Parijs lonkt. Ze heeft al een scriptie gemaakt voor het toelatingsexamen op de universiteit. Ze maakt een film, maar het onderwerp is misschien te zwaar. Het cynische portret van een antiheld. Ze laat te lezen door Luana, die niet weet hoe ze gepaste kritiek moet geven. Als ze het probeert te nuanceren, zegt Kaila: ‘Geeft niet, ik ben alweer met iets nieuws begonnen. Deze heeft wel erg veel shit.’

November

November breekt aan en Ralph kan hem niet slechter beginnen. Hij bezoekt een borrel op zijn werk waar afscheid wordt genomen van zijn collega Steve Reuman, een respectabele jurist en een van zijn beste vrienden. Hij overlegt met Luana en besluit erheen te gaan. Tegen de tijd dat de speeches achter de rug zijn en hij aan zijn vierde drankje zit (de meeste zijn cocktails met wodka) is het tijd om naar huis te gaan. Het volgende drankje is een colaatje en daarna nog een cola. De ergste roes is voorbij en hij besluit, zij het aarzelend, met zijn auto naar huis te gaan. De rit verloopt goed tot hij vlak bij huis langs bewegende bomen rijdt en opeens ziet hij een fluim van rood aan de rechter kant van zijn voorruit voorbijgaan. Als een kronkel, een vraagteken. Hij remt pompend en als hij stilstaat, ziet hij een mountainbike van kinderformaat en iets verder in de greppel een lichaam, verkleed als Baby Yoda. Dat moet Liam zijn, het kameraadje van zijn zoon Django. Lange tijd zit hij aan de kant van de weg met het verminkte lijk van zijn overbuurjongen in zijn armen. Eenmaal thuis, vertelt hij het aan Luana. Gelukkig zijn hun kinderen niet thuis, die logeren, Django bij de Stones – waar ook Liam verblijft – en Kaila bij Jax. Hij, de rechter van het Superior Court, heeft een kind aangereden (gedood). Moet hij het direct de ouders vertellen of het lichaam verbergen? Hij kiest het laatste en verbergt hem diep in de bossen onder de takken met het touw waaraan Levi heeft gebungeld: het oranje polypropeentouw.

‘Een nieuwe Stephen King’

De volgende morgen staat Liams vader Marc Wachowski voor de deur, vertwijfeld en wanhopig, net als zijn vrouw Joyce. Daarna gaan alle buren hem helpen met zoeken. In de loop van de dag wordt een uitgebreide speurtocht gehouden in de bossen, maar Liam wordt niet gevonden. Ondertussen ligt de mountainbike van Liam nog in de auto van Ralph. Gelukkig wordt de politie er niet bij betrokken, want dan zullen ze de graven ontdekken van de mensen die ze hebben geholpen te sterven. De initiatie van Kaila bij het gezelschap dat over potentiële patiënten beslist die zelf willen overlijden, valt in het water als de Accountant langs komt en een lichaam op tafel legt, waarna het hele gezelschap elkaar aanvliegt en er doden vallen. Van een hegemonie is geen sprake meer. De chaos is compleet. Het enige dat Kaila kan doen is samen met haar broertje Django aan de dans te ontsnappen om ergens weer een normaal leven te gaan leiden zodat hij ergens anders piano kan gaan spelen en Kaila kan studeren en zwemmen. Het leven lacht hun tegemoet.

De verrassende beelden in het boek die we kennen in het werk van Stephen King lijken qua stijl en fantasie op het werk van deze grootmeester. Het is niet uitgesloten dat Thomas Olde Heuvelt in zijn voetsporen treedt. Dan heeft Nederland er een grote internationale auteur bij. Nu al wordt zijn werk al in 25 landen verspreid.

Thomas Olde Heuvelt - November , 457 pagina’s, De Boekerij, ISBN 978 90 225 9111 6, € 24,99, november 2022 .