Conserve's Leessite

Europees windmolenpark houdt gemoederen bezig in Noord-Zweedse plaatsje Gasskas

Lisbeth Salander en Mikael Blomkvist betrokken bij dorpsdrama’s en leren zorgen voor Svala en Lukas

Na de dood van Stieg Larsson, hij stierf in 2004 op vijftigjarige leeftijd aan een hartaanval, werd het even stil na de publicatie van zijn drie Millenium-boeken Mannen die vrouwen haten, De vrouw die met vuur speelde en Gerechtigheid. Ze werden uiteindelijk voortgezet door David Lagercrantz die de drie delen Wat ons niet zal doden, De man die zijn schaduw zocht en Zij die moet sterven schreef. Ook in deze delen leven Mikael Blomkvist en Lisbeth Salander voort. De Zweedse auteur Karin Smirnoff vervolgt de reeks met een zevende deel. Ze heeft gewerkt als journalist en is eigenaar van een houbedrijf. Met haar boek Mijn broer maakte ze veel indruk in 2018. Het eerste deel in een trilogie over Janna Krippo.

Dit boek begint met de opruimer, een man wiens leven in het teken staat van de zeearend, een roofvogel die hij voorziet van vlees. Altijd is hij met de vogel bezig. Steeds met vragen als: redden de jongen het, kunnen ze genoeg voedsel vinden, komen ze de winter door? Hij krijgt van de brenger vers vlees binnen. Deze keer is het een vrouw, waarvan de opruimer van de brenger hoort ‘dat ze het gebruikelijke heeft gedaan, meer weet ik niet’.

Voer voor de zeearenden?

Het lichaam is, met een kap over het hoofd, vastgebonden aan een boom en jammert zachtjes als een zieke kat. Ze wordt over een quad gelegd alsof het een pakket betreft. Hij legt de vrouw op een bank en wil in haar komen. Om narigheid te voorkomen, scheurt hij een stuk huishoudfolie af, legt het een paar keer om zijn erectie. Voordat hij hem erin heeft komt hij al klaar. Dan is het uit met de pret. Hij pakt zijn wapen met geluiddemper. Miauw. Nu hoeft het poesje niet langer te lijden. Zou haar vlees naar de zeearenden gaan?

Terwijl Svala in Gasskas in de ban is van haar verdwenen moeder Märta, is Mikael Blomkvist met de trein vanuit Stockholm onderweg naar dit plaatsje in het hoge noorden. Hij ontmoet er IB die met hem in de restauratie een biertje drinkt en in dezelfde coupé slaapt. Hij is psycholoog bij de inlichtingendienst Säpo geweest. Zijn dochter Malin is al twee jaar zoek. Hij is gebeld door de politie. Een jager heeft in Boden stoffelijke resten van een mens gevonden, kan dat van Malin zijn? IB is ernaartoe onderweg om DNA af te staan.

Mikaels dochter Pernilla gaat trouwen in Gasskas met gemeentesecretaris Henry Salo. Mikael past zelden op haar zoontje Lukas. Maar nu het een keer nodig is, omdat zij naar een cursus in Skäne moet en hij naar een congres in Helsinki, wordt het tijd. Twee weken later knuffelt hij het jongetje als hij al jaren voor hem zorgt. Misschien wil hij hem wel bij zich houden. Het jongetje verdrijft de taaie duisternis die de afgelopen maanden als griep in zijn lichaam heeft gezeten.

Gasskas is een plaatsje met maar 20.000 inwoners. In het lokale krantje leest Michael dat Mimer Mining grote kans heet op een ‘winnervergunning’. Volgens IB is het niet de bedoeling dat de oude mijn weer geopend wordt, maar voeren Engelsen proefboringen uit een paar kilometer verder op waarbij meren verwoest worden, het drinkwater uit de rivier in gevaar komt en de rendiereneigenaren trekken als gebruikelijk aan het langste eind. Ook daar spelen allerlei belangen, zoals geld, een rol. En wordt een afwijzing niet gauw geaccepteerd.

Over de auteur

Karin Smirnoff heeft als journalist gewerkt en is eigenaar van een houtbedrijf Ze debuteerde in 2018 met Mijn broer, het eerste deel in de zeer succesvolle trilogie over Janna Kippo, waarvan in Zweden inmiddels meer dan 600.000 exemplaren verkocht zijn.

Lisbeth Salander, die partner is geworden bij Milton Security, is heel toevallig net als Mikael in Gasskas beland. Daar krijgt ze te horen dat ze haar nichtje Svala, de dochter van haar dode broer Ronald Niedermann, moet opvangen om Svala’s oma gestorven is, vermoedelijk aan een hartinfarct. En haar moeder Märta nog steeds vermist is. Lisbeth zegt dat ze eigenlijk terug moet naar Stockholm. Er mankeert niets aan het meisje, zegt sociaal werker Erik Niskala, die beklemtoont dat de zaak geheim is en de opvang maar tijdelijk. En of ze er goed over wil nadenken, voordat ze definitief beslist over het lot van een tiener.

Europese windmolenpark

Mikael wordt emotioneel in de sauna als hij daar zit met zijn schoonzoon Henry Salo. Die is namens de gemeente in onderhandeling voor een windmolenpark, waarvoor de Nederlanders en Finnen belangstelling hebben. Maar de in rolstoel zittende Marcus Branco wil het hele project naar zich toetrekken voor 90% en de overige deelnemers elk 5% geven. Henry zegt dat de gemeente hier niet zomaar mee akkoord kan gaan. Branco zet hem op een onaangename manier onder druk, wil binnen zeven dagen een beslissing en maakt meer dan 614.305 kronen over op zijn rekening als smeergeld. Hij weet wie zijn zoon is en aanstaande vrouw. Ondertussen probeert hij de tegenstanders van het windmolenproject te overtuigen. Zoals Marianne Lekatt, de familie Hirak en de verdwenen Märta. De vraag is of dat Europese windmolenpark er echt zal komen.

Linnaeusklokjes

De bruiloft van Pernilla en Henry vindt niet plaats op een zonnige zomerdag bij Döda met calypso’s, vrouwenschoentjes en linnaeusklokjes die in de rotsspleten bloeien. In plaats daarvan is ze bruid op een sombere dag in oktober. Op een voor rolstoelen begaanbaar vlonderpad met een hek dat het gezelschap scheidt van de kolkende watermassa’s beneden. Het is misschien een voorbode voor onheil. Nadat ze elkaar het ja-woord hebben gegeven, het diner met rendierfilet dat als geschaafde boter in de mond glijdt, zakt het gezelschap af naar de Raimos Bar om daar het dessert van kruipbramen af te werken na het achteroverslaan van het ‘wijvendrankje’. De wraakactie komt van Branco die vindt dat de onderhandelingen met Henry niet opschieten. Hij stuurt de mannen Jens, Björn en Varg. Zij moeten de bruid Pernilla van gemeentesecretaris Henry Salo pakken, en ook haar zoon Lukas. De kidnapping van de laatste slaagt na een gewelddadige overval met een vuurgevecht in de bar, waarbij gewonden vallen. Onder wie Salo’s schoonvader, journalist Micke Blomkvist, zo meldt Flasback, maar ook andere media als Aftonbladet, Persbureau TT, de plaatselijke krant Gaskassen en roddelblad Expressen melden dat er een kind – de negenjarige Lukas – is ontvoerd op de bruiloft. Expressen vraagt zich af of er geen sprake is van een voogdijstrijd. Kort voordat dit is gebeurd heeft Micke nog geappt met Lisbeth Salander. Kan zij hem uit de brand helpen (hopelijk met het vinden van Lukas)? Ze heeft het nog te druk met de opvang van haar nichtje Svala, met wie ze is teruggekeerd uit Rovaniemi, Lapland, thuisbasis van de Kerstman. Daar heeft ze een Chinees ontmoet met een Griekse voornaam: Kostas Long. Zijn dochter Mei en Svala kunnen het goed met elkaar vinden. Op de vrijgezellenavond voor de bruiloft is Micke nog mee geweest naar een besloten avond van de Tijgertandorde.

Esoterische waarheden

Daar ontmoet hij Douglas Ferm, CEO van Paperflow, de pulpfabriek met de mooiste ligging aan het meer, die op haar beurt bezit is van Swedish Wood. Ferm is ook lid van de Raad van Bestuur van de mijn Mimer. Hij is een uitzonderlijk iemand, heeft uitstraling en is meer geïnteresseerd in esoterische waarheden als kunst en cultuur. Hij trekt een streep naar Micke en vraagt of ze een fles wijn zullen delen om over de laatste Millenium te discussiëren. Hij heeft alles gelezen. Hij noemt de highlights van de krant en stelt geïnitieerde vragen.

Micke is gevraagd om de redactie van Gaskassen te coachen. Hij raadt de jongeren onder hen aan om een diepgaand onderzoek te doen naar Henry Salo, die voorheen Bark heette en jong van zijn broer Joar gescheiden werd, en de Tijgertandorde. Ook hoe democratisch de gemeente functioneert en of de mededingingswet wordt overtreden. Juist Henry krijgt een telefoontje van Joar die hem vertelt dat hij iets heeft wat hij graag wil hebben. Niet wetend dat Joar op Lukas past tot hij moet verdwijnen (de opdracht is: object opruimen). Joar is degene die als opruimer voor de zeearenden zorgt. Daarvoor heeft Henry gezien hoe de bende van Branco zijn vriendin Märta heeft gemarteld en vond hij zijn moeder Marianne Lekatt dood in haar huis met een kogel op haar voorhoofd. Pernilla weet Henry nog net tegen te houden als hij zelfmoord wil plegen bij de stroomversnelling.

Boomhotel

Svala heeft in haar eentje stief-Peder vermoord in een boshut van Britta’s boomhotel waar ze namens hem The Seventh Room gereserveerd heeft, op tien meter hoogte. Als ze er na een gevecht met hem erin slaagt hem weer te raken op zijn solar plexus, vliegt hij in een wijde boog over een glazen hekje. Een laatste reis naar de zon. Een lichaam van honderd kilo dat valt, braaf op een steen, waarbij Peder Sandberg zijn nek breekt. Hij heeft een leven met tal van slachtoffers achter de rug. Zoals de marteling van een verkoper waar Svala bij moet zijn. En hij heeft er geen moeite mee om Jozef, alias Daniel Persson, die hij al sinds de eerste klas kent over de rand van een rots te duwen, zodat het hoofd tegen een uitsteeksel slaat en daarna te pletter valt. Peder heeft ook een dubbel spel gespeeld, met Branco, de motorclub etc. Alles in zijn eigen belang.

In het Arendsnest is het feest. Daar wordt het vijfentwintigjarig jubileum gevierd van Marco Branco’s bedrijf, samen met zijn getrouwen Varg, Järv, Björn, Ulf en Lo. Succesvol zijn de bedrijven in vastgoed, mijnen, beveiliging en amusement. Maar hij heeft ook een paar kernpunten: - de voortplanting van de mens moet stoppen, - ondernemingen die fossiele uitstoot bevorderen moeten een boete krijgen, - alle bedrijven die bijdragen aan de uitstoot van CO2 boven de nulgrens worden verboden. Branco: ‘De mensen zijn het pappen en nathouden zat. Daar zit volgens mij een opening.’

Dan volgt een reactie van Lisbeth Salander in zijn hoofdkwartier dat gevestigd is in een bunker. Onderweg komt ze het uit het asiel gekidnapte meisje Sophia Konaré tegen dat al bijna op sterven na dood is. Kan ze met hulp van Svala haar moeder Märta Hirak bevrijden uit de bunker? En slagen ze er ook om het gebouw weer te verlaten? Svala vindt een granaat, misschien biedt die soelaas… En als het lukt, wat moet er dan met Svala gebeuren, in welk gezin komt ze terecht? Misschien is er wel iemand die zich over haar wil ontfermen. Wart LIsbeth betreft niet voor altijd, maar Svala komt wel naar haar toe in de Paasvakantie. ‘Dan kun je retelekkere pizza eten,’ zegt Lisbeth. ‘En vergeet je karate niet, Svala-san.’ En zo eindigt dit boek. Micke en Lisbeth hebben beiden ervaren hoe het is om voor jongeren te zorgen en het geeft hun ook een positief gevoel. Zowel zeearenden als mensen hebben aandacht nodig. Ik ben benieuwd of deze reeks voortgezet wordt door Karin Smirnoff. Ze beheert het métier als geen ander. Ik raad het de erven van Stieg Larsson van harte aan.

Karin Smirnoff – Millenium 7 – De schreeuw van de zeearend (verschenen als Havsörnens skrik in Zweden bij Bokförlaget Polaris) is vertaald uit het Zweeds door Edith Sybesma, 423 pagina’s, ISBN 978 90 567 2750 5, uitgeverij Signatuur, € 24,99, mei 2023