Meestal tussen bomen - Elly de Waard
Levenskwesties op liefdevolle manier terugbrengen tot verstaanbare poëzie
‘Ik kan de lichtheid voelen van een boom’
Elly de Waard werd op 8 september 1940 geboren in Bergen NH. Ruim vijftien jaar lang (van 1967 tot 1985) verschenen van haar recensies over popmuziek in respectievelijk Het Vrije Volk, de Volkskrant en Vrij Nederland. Een groot aantal van deze besprekingen, interviews en essays werd in 2015 uitgebracht in het lijvige boekwerk Het Jasje van David Bowie. Ze woonde in de jaren zestig samen met dichter Chr. J. van Geel; een gegeven dat zelden onvermeld blijft als het over De Waard gaat. Na de dood van Van Geel in 1974 begint ze zelf met het schrijven van poëzie. In 1978 debuteert ze met de bundel Afstand.
Sinds de jaren tachtig is ze actief in de vrouwenbeweging. In 1986 richtte ze samen met onder anderen Anja Meulenbelt en Renate Dorrestein de Anna Bijns Stichting op, die tweejaarlijks een prijs toekende aan een vrouwelijke auteur. In 2016 hield deze op te bestaan.
Prachtige observaties
Meestal tussen bomen, vooral niet te verwarren met Dialoog met de natuur van prinses Irene, die er een gewoonte van maakte met bomen te praten, is De Waards twintigste bundel. Het openingsgedicht, ‘De negende maand,’ eindigt met de regel: ‘Een zoveelste begin, een nieuwe jaarring’. Dan volgt de afdeling ‘Alvast’ (16 gedichten), met naar mijn smaak prachtige observaties als ‘En overal waar wij / aan land gaan, zoeken ook wij tevergeefs / naar wat niemand ooit vond.’ Of: ‘Romance – kort als een verwaaide oogopslag. / Hij claxonneert bij het keren. / Zijn dit dan aard en tempo van een turbulent nieuw jaar?’ Om daaraan de laatste, dodelijke, zin toe te voegen: ‘Maar dit is een herinnering van lang geleden.’
Afdeling twee is getiteld Meestal tussen bomen, dat begint met het gedicht ‘Nacht in de cinema’: …het licht gaat aan, / de massa stroomt de zaal uit en ik kan / weer in het leven van de dag ontstaan.’
Dit gedicht werd, ter illustratie, gepubliceerd in een interview met Trouw (14 augustus 2023): “Bezoek is fijn voor gesprekken, als de gasten daarna maar weer ophoepelen en zij terug kan naar haar werkkamer.”
“Het kan me niet stil genoeg zijn, dus dat is prima, haha. Dat komt door al die concerten, ja, ik zat altijd op de voorste rij naast torens van speakers.”
Zware levenskwesties
Deze bundel van in totaal 27 gedichten, besluit met ‘De Kleurmaker’, over het glas-in-loodraam van David Hockney in Westminster Abbey, dat ‘in kleuren / en plezier uiteenspat – de duistere ruimte van de eeuwen in.’
Elly de Waard verdient meer aandacht dan ze krijgt: ze heeft het vermogen (zware) levenskwesties op een liefdevolle manier terug te brengen tot verstaanbare poëzie: ‘Ik kan de lichtheid voelen van een boom / of struik.’
Adriaan Vermeulen
Elly de Waard, Meestal tussen de bomen, 43 pagina’s, ISBN 9789463361514, uitgeverij De Harmonie, € 16,90, maart 2022
