Mare Liberum - Adrian Goldsworthy
Vechten, vrijen en dapper zijn
Het leven van een Romeinse legionair in al zijn details
Het vergt wel doorzettingsvermogen, het nieuwe boek van de Britse Adrian Goldsworthy. Want Mare Liberum, het tweede deel in zijn Centurion-reeks, staat bol van de Romeinse namen, volksstammen, gewoonten en gevechten. Zoveel dat het basisverhaal zo nu en dan ondersneeuwt.
Geen trhiller
Een verhaal overigens dat – in tegenstelling tot wat er op het omslag vermeld staat - geen historische thriller is, maar eerder een spannend jongensboek vol wilde gevechten genoemd kan worden.
Over de auteur
Adrian Goldsworthy (1969) is een Brits historicus en schrijver van boeken over de klassieke Romeinse historie. Hij geldt als een gerenommeerd specialist op dit terrein. Naast zijn onderzoekswerk schrijft hij wetenschappelijke non-fictieboeken en historische romans. Zijn reeks Centurion, over het leven van de Romeinen in Vindolanda (aan de noordgrens van Brittania) telt inmiddels zes delen waarvan er tot nog toe twee, Vindolanda en Mare Liberum in het Nederlands vertaald zijn. Een derde deel in vertaling, getiteld Brigantia, zal komend voorjaar het licht zien. De boeken zijn los van elkaar te lezen.
Siluur
In zijn Centurion-reeks vertelt Goldsworthy het verhaal van Flavius Ferox . Hij is geboren als Siluur, een Britse volksstam, maar op jonge leeftijd gevangengenomen door Romeinse soldaten en daarna Romeins grootgebracht. Zijn loyaliteit ligt nu geheel bij de Romeinen. Als centurion is hij belast met de bewaking en verdediging van Vindolanda, een fort en burgernederzetting waarvan de resten ook nu nog altijd te vinden zijn in Northumbria. En dat is bepaald geen sinecure, want zowel over zee als over land doen vijandelijke stammen constant invallen.
Details
Goldsworthy is zo enthousiast over zijn onderwerp dat hij zijn lezers zelfs het kleinste detail van het leven in een Romeinse nederzettting 2000 jaar terug niet wil onthouden. En dat is best leuk, want hij heeft ontegenzeglijk veel te vertellen over die tijd, zo’n 100 jaar na Christus, toen de Romeinen het nog voor het zeggen hadden in wat nu Groot-Brittannië is. Maar de stortvloed aan namen van vijandelijke en bevriende stammen, van onderlinge twisten en bondjes, de uitvoerige beschrijvingen van huizen en forten, van gladiatoren- en dierengevechten met dodelijke afloop, van druïden en heksen, doet de lezer regelmatig duizelen. Wie was nou ook alweer wie en wie is wel en wie niet te vertrouwen.
Slachtpartij
Het duurt dan ook zeker tot een derde van het boek voordat enigszins duidelijk wordt wat de centrale verhaallijn is waarmee Flavius Ferox geconfronteerd wordt. Een geheimzinnige stam die op geen enkel volk lijkt dat de Romeinen kennen, richt een afschuwelijke slachtpartij aan en ontvoert enkele belangrijke mensen. Er rest Flavius Ferox weinig anders dan er met een groep getrouwen achteraan te gaan om deze mensen terug te halen. Wat volgt is een verhaal over listen en hinderlagen, doden en gedood worden, onvoorstelbare wreedheden en edelmoedigheid. Opmerkelijk is dat Goldsworthy een paar vrouwen een belangrijke rol in de strijd toebedeelt, in tegenstelling tot het algemeen geldende beeld dat vrouwen in de Romeinse tijd vooral huisvrouw en moeder waren.
Levendig
Goldsworthy beschrijft de vele gevechten levendig en met veel gevoel voor bloederige details. Toch bekruipt je langzaam het gevoel dat het alleen de ongebruikelijke setting van de Romeinse tijd is die dit verhaal onderscheidt van al die andere stoere jongensboeken.
Sonja de Jong
Adrian Goldsworthy – Mare Liberum (verschenen onder de titel The Encircling Sea, een uitgave van Head of Zeus). Vertaling Joost van der Meer en William Oostendorp. Uitgeverij Boekerij, 349 pagina’s, ISBN 978 90 225 9021 4, € 22,99, november 2023
