Koning van Os - Jo Nesbø
Een moordenaar met mededogen
Twee broers en hun gecompliceerde verhouding tot elkaar
Het duurt wel even voordat het verhaal van Koning van Os je in zijn greep krijgt. Want Nesbø introduceert eerst alle personages die in het eerste deel van zijn Koninkrijk-reeks een rol speelden. En dat zijn er behoorlijk veel. Ze hebben behoorlijk ingewikkelde banden met elkaar. Maar ben je eenmaal door die wat overvolle pagina’s heen, dan word je ook rijkelijk beloond: Koning van Os is geweldig.
Over de auteur
De Noorse schrijver Jo Nesbø (1960) is een veelzijdig man. Hij schrijft misdaadverhalen, maar ook kinderboeken en is muzikant in de Noorse rockband Di Derre. Op jongere leeftijd speelde hij bovendien in het betaald voetbal tot gescheurde kruisbanden daar een noodgedwongen einde aan maakten. Als schrijver werd hij vooral bekend door zijn thrillers met inspecteur Harry Hole in de hoofdrol, maar hij schreef ook acht standalonethrillers. Wereldwijd zijn meer dan 55 miljoen exemplaren van zijn boeken verkocht. Met de misdaadroman Koninkrijk sloeg hij in 2021 een nieuwe weg in.
Bloedbanden
De term thriller doet geen recht aan Koning van Os. Want dit verhaal over twee broers is evenzeer een familiesaga, een relaas over bloedbanden die dikker dan water zijn, over broederliefde én -haat. Over meedogenloze berekening en moord, maar ook over goed en kwaad en de smalle scheidslijn daartussen. Voeg daarbij de ongelooflijk goed uitgewerkte personages en de ingewikkelde, maar buitengewoon goed gecomponeerde plot en je bent verkocht.
Pretpark
Nesbø laat zijn verhaal vertellen door Roy, de oudste van de broers Opgard. Samen met zijn een jaar jongere broer Carl heeft hij een flink deel van het kleine dorp Os (1000 inwoners plus nog 2000 in de wijde omtrek) in handen. Carl bezit een wellness-hotel, Roy een tankstation en een camping. En ze hebben grootse plannen: Roy aast op grootschalige uitbreiding met een pretpark en de hoogste houten achtbaan van Europa, Carl wil een uiterst luxueuze nieuwe vleugel aan het hotel.
Snelweg
Maar dan doemt een probleem op: er ligt een plan om buiten Os om een nieuwe snelweg dwars door de berg aan te leggen. Als dat doorgaat, zullen toeristen niet langer het dorp aandoen en kunnen Carl en Roy wel inpakken. Maar zo makkelijk laten zij zich niet opzijzetten. Met behulp van chantage en wat forse dreigementen zet Roy de opstellers van het verplichte geografisch rapport onder druk: zij moeten melden dat een tunnel door de berg niet veilig is, zodat de snelweg niet kan doorgaan.
Geheimen
Maar daarmee zijn nog lang niet alle problemen getackeld. Want er spelen heel veel geheimen in het dorp. Politiechef Kurt Olsen heeft het al jaren vooral voorzien op Roy die hij ervan verdenkt zijn vader, eveneens politiechef, vermoord te hebben. Dat klopt ook en het zijn niet de enige moorden die Roy en Carl gepleegd hebben. Al sinds hun 17e hebben de broers het recht regelmatig in eigen hand genomen. Om te beginnen met de moord op hun eigen ouders, nadat vader jarenlang zijn jongste zoon Carl had misbruikt en Roy niets anders kon doen dan de verkrachting machteloos aanhoren en de tranen van zijn broertje drogen na afloop.
Bochtige weg
De aanwezigheid van een smalle bochtige weg vlak langs een tientallen meters diep ravijn kwam goed van pas, er liggen dankzij de twee broers inmiddels meerdere auto’s op de bodem van dat ravijn. Maar nu heeft politieman Olsen eindelijk budget om die omhoog te laten takelen en te laten onderzoeken. Hun dreigende ontmaskering zet de verhoudingen tussen de twee broers op scherp.
Giftige mix
En daar ligt nu precies de kracht van Nesbø: hij weet de band tussen de beide broers diepte te geven. Want er speelt heel veel tussen die twee. In een giftige mix van wederzijds schuldgevoel, liefde, haat en rancune houden zij elkaar in de houdgreep. Ze hebben hun ouders vermoord, ja, en daarna de politiechef die dat dreigde te ontdekken. En daarna nog een paar mensen. Broeierig hangen die geheimen tussen hen in. Ze chanteren elkaar ermee, maar steunen elkaar op andere momenten weer. Als een gitzwarte ondertoon zoemt het door het hele boek: zal de ene broer de andere verlinken en hoe zorgt hij er dan voor niet zelf meegesleept te worden in diens val.
Ingenieus
Ingenieus weeft Nesbø een web van intriges. Telkens opnieuw denk je als lezer dat er nu toch geen ontkomen meer aan is, dat nu alle geheimen aan het licht zullen komen. En telkens opnieuw weet een van de broers dat toch weer te voorkomen. Tot het onvermijdelijke einde, als een van de twee uiteindelijk de slimste weet te zijn.
Die eerste vijftig, zestig pagina’s is het even doorbijten. Maar als Nesbø je eenmaal voor zich gewonnen heeft, laat hij je pas weer los na de laatste bladzij. En zelfs daarna nog blijf je lang doordenken over die twee broers.
Sonja de Jong
Jo Nesbø – Koning van Os. Oorspronkelijke titel Kongen av Os, verschenen bij Aschehoug & Co, Oslo. Uit het Noors vertaald door Annelies de Vroom, Cargo, ISBN 978 94 031 3237 2, 398 pagina’s, € 24,99, oktober 2024
