In augustus zien we elkaar - Gabriel García Márquez
Postuum eerbetoon aan de meester
Laatste novelle van Márquez is ondanks kleine foutjes geweldig
Meer dan tien jaar sleutelde Gabriel García Márquez aan de novelle In augustus zien we elkaar. Maar zijn brozer wordende gezondheid en zijn toenemende vergeetachtigheid, gevoegd bij zijn eis tot perfectie, maakte dat de tekst nooit werd gepubliceerd. Nu, tien jaar na zijn dood hebben zijn zoons besloten het werk alsnog uit te geven. En dat is iets om dankbaar voor te zijn, want In augustus zien we elkaar is – ondanks kleine tekortkomingen – verrukkelijk om te lezen.
Over de auteur
Gabriel García Márquez (Colombia, 1927-2014) is met afstand de meest bekende Zuid-Amerikaanse schrijver van de 20e eeuw. In 1967 verscheen zijn eerste roman in Nederlandse vertaling, Het kwade uur. Een jaar later werd Honderd jaar eenzaamheid gepubliceerd, het boek dat hem eeuwige roem opleverde. Vele titels volgden nog. In 1982 ontving hij de Nobelprijs voor literatuur. Van zijn boeken zijn wereldwijd vele miljoenen exemplaren verkocht.
Novellen
Al in 1999 maakte García Márquez bekend dat hij het plan had om een boek met daarin een vijftal novellen rond dezelfde hoofdpersoon, Ana Magdalena Bach, te publiceren. Datzelfde jaar nog las hij tijdens een conferentie het eerste hoofdstuk van de eerste versie van de novellen voor. In de jaren die volgden werkte hij aan steeds nieuwe versies van het verhaal, sleep het bij, veranderde zaken. Tegelijkertijd werkte hij ook aan een manuscript met de werktitel Zij. Uiteindelijk koos hij ervoor om aan dit laatste werk voorrang te geven en het verscheen in 2004 onder de titel Herinnering aan mijn droeve hoeren. Het werd het laatste wat van Márquez tot aan zijn dood gepubliceerd werd. Publicatie van In augustus zien we elkaar weigerde hij categorisch, omdat het volgens hem niet aan zijn hoge standaard voldeed.
Zoons
Pas onlangs besloten zijn twee zoons het alsnog te publiceren. ’We vonden het boek veel beter dan we ons herinnerden en bedachten nog iets: omdat Gabriel zijn werk niet kon afmaken door het verlies van zijn geestelijke vermogens, kon hij ook niet beseffen hoe goed het was, ondanks de ongerechtigheden.’
Het zou niet de eerste keer zijn dat een kwalitatief minder werk van een beroemde schrijver postuum uitgegeven wordt louter om er alsnog een commercieel slaatje uit te slaan. Maar na lezing van In augustus zien we elkaar rest slechts één conclusie: deze korte novelle is schitterend. Oké, hier en daar herhaalt de schrijver zich en op enkele plaatsen spreekt hij zichzelf tegen als hij eerst stelt dat zijn heldin Ana de boot van vier uur wil nemen terwijl ze enkele alinea’s later al de hele tijd van plan blijkt om te blijven overnachten. Maar dat zijn kleinigheden die het genot van het lezen van deze roman absoluut niet verminderen.
Op zijn best
Want In augustus zien we elkaar is García Márquez op zijn best. Hoofdpersoon is de 46-jarige Ana Magdalena Bach, al zevenentwintig jaar naar tevredenheid gehuwd met een man van wie ze houdt en die ook van haar houdt. Sinds de dood van haar moeder, nu acht jaar geleden, reist Bach elk jaar op 16 augustus af naar het kleine Caribische eiland waar haar moeder naar haar eigen wens begraven ligt. Ze legt er gladiolen op het graf en keert de volgende dag terug naar huis. Maar in het jaar waarin de novelle begint, loopt het anders. Tijdens het diner in het hotel waar zij verblijft, maakt ze oogcontact met een man en belandt uiteindelijk met hem in bed. Ze beleeft een geweldige nacht. En hoewel ze nog altijd gelukkig is met haar eigen man, reist ze toch een jaar later naar het eiland met de expliciete bedoeling om wederom een man te vinden voor een seksueel avontuur.
Rijkdom
In augustus zien we elkaar is een vrij dun boekje, los van het voorwoord van zijn zoons en het nawoord van zijn redacteur amper meer dan 100 bladzijden. Maar het kent een rijkdom waar de meeste boeken van veel meer pagina’s niet aan kunnen tippen.
Sonja de Jong
Gabriel García Márquez – In augustus zien we elkaar. (Oorspronkelijke titel En agosto nos vemos, uitgave Literatura Random House). Vertaald uit het Spaans door Marjolein Sabarte Belacortu, ISBN 978 90 290 9940 0, uitgeverij Meulenhoff. € 20,99, april 2024
