Ik kom hier nog op terug - Rob van Essen
Mix van diepzinnigheid en absurditeit
Van Essen speelt onnavolgbaar spel met de realiteit
Geen andere schrijver in het Nederlandse taalgebied beheerst zo tot in de puntjes het vermogen om luim en ernst, diepzinnigheid en absurditeit, met elkaar te mengen in een verhaal dat elke bladzij opnieuw weer verrassingen biedt. Met zijn nieuwe roman Ik kom hier nog op terug bewijst Rob van Essen (1963) eens te meer zijn unieke positie in het Nederlandse literaire landschap.
In de romans van Van Essen staan vrijwel altijd mensen centraal die niet helemaal passen in hun eigen leven. En die vervreemding voert de schrijver door tot ver in het absurde. In 2019 leverde hem dat met zijn roman De goede zoon de Libris Literatuurprijs op, maar desondanks is Van Essen toch nog altijd vooral een auteur voor fijnproevers.
Over de auteur
Rob van Essen (1963) is een Nederlandse schrijver, vertaler en recensent. Zijn eerste roman Reddend zwemmen verscheen in 1996, maar trok nog weinig aandacht. Zijn zesde roman, Visser uit 2009, leverde hem een nominatie voor de Libris Literatuurprijs en daardoor aandacht op. Negen jaar later, in 2018, won hij deze prijs ook werkelijk met Een goede zoon. Inmiddels verschenen tien romans van zijn hand, plus enkele verhalenbundels. Ook vertaalde hij werk van onder meer Hannah Arendt en Chimamanda Ngozi Adichie.
(Foto auteur: Stefaan Temmerman)
Je houdt ervan of niet, een tussenweg is niet mogelijk. Een man die met zijn dode moeder op reis gaat, een leraar die tot zijn grote verbijstering opeens het idool wordt van een groep gevaarlijke neonazi’s, een zelfrijdende, pratende auto, het zijn in de wereld van Van Essen de normaalste zaken. Ook zijn nieuwe roman Ik kom hier nog op terug neemt weer de wonderlijkste afslagen.
G.B.J. Hiltermann
Het verhaal dat Van Essen in dit boek vertelt, navertellen zou afbreuk doen aan het effect dat je als lezer bladzij na bladzij ervaart. Er is een man die de Schellingwouderburg schildert en als hij na jaren klaar is, kan hij meteen opnieuw beginnen. Er is de gestalte van G.B.J. Hiltermann, die in de jaren vijftig tot en met negentig van de vorige eeuw elke zondagmiddag op de radio politiek commentaar leverde op De toestand in de wereld, een programma waar mensen speciaal voor thuis bleven. En dan is er nog een tijdmachine, een geheimzinnige broer en zus, een groep gesjeesde filosofiestudenten. Maak daar maar eens een samenhangend verhaal van.
En dat is toch precies wat Van Essen doet. Op onnavolgbare wijze weet hij de verschillende verhaallijnen dienstig aan elkaar te maken en met elkaar te vervlechten. Telkens als je net begint te vermoeden waar de schrijver heen wil, neemt hij weer een onverwachte afslag en doet je als lezer naar adem happen.
Glimlach
Realiteit is iets waar Van Essen niet om maalt. Alles kan in zijn boeken: tijdreizen, films die zichzelf gaandeweg veranderen, mensen die in letterlijke zin op zoek gaan naar zichzelf. Maar het knappe van Van Essen is dat er toch altijd – ook al weet hij op bijna elke bladzij opnieuw wel een glimlach op je gezicht te toveren – een serieuze onderlaag onder zit. Onder de waanzin van het verhaal zit een keiharde bodem van ernst. Die pas in de laatste bladzijden geopenbaard wordt, maar het hele boek door al voelbaar is.
Sonja de Jong
Rob van Essen: Ik kom hier nog op terug, ISBN 9789025475277, 400 pagina’s, uitgeverij. Atlas Contact, € 24,99, november 2023
