Ik beloof je dat ik honderd word - Royce en Peter R. de Vries
Omstandige uiteenzetting over het werk van de vertrouwensman en de bekende onthutsende afloop
Misschien een biografie te zijner tijd?
Natuurlijk ben je nieuwsgierig naar alle gebeurtenissen rondom Peter R. de Vries als vertrouwenspersoon van Nabil B., hoofdgetuige in het Marengo-proces. Hij heeft dat werk met zijn leven moeten bekopen. Op 6 juli 2021 werd hij in Amsterdam neergeschoten en naar het ziekenhuis vervoerd, waar hij na negen dagen coma overleed. De belofte die hij op 2 november 2004, na de moord op Pim Fortuyn, aan zijn bezorgde dochter Kelly deed om honderd te worden, is niet uitgekomen.
Het logboek dat Peter vanaf 5 maart 2020 tot aan de datum van de aanslag bijhield, is een verhaal met alleen maar slachtoffers. Allereerst natuurlijk Peter Rudolf de Vries (1956) zelf. Maar ook de nabestaanden zijn slachtoffer. Zoon Royce en dochter Kelly hebben hun vader verloren, Peter was ook opa, (gescheiden) echtgenoot en vriend van velen. Zijn collega’s van het verdedigingsteam zijn slachtoffer: advocaten Peter Schouten en Onno de Jong, evenals de familie van Nabil B.
Baken van rechtvaardigheid
Tenslotte zou je vanuit een ander oogpunt ook Justitie en de dienst Bewaken & Beveiligen slachtoffer kunnen noemen, al hebben ze dat volgens de Onderzoeksraad voor Veiligheid over zichzelf afgeroepen. Maar misschien (en hopelijk) leidt dat tot verbeteringen in de systemen. Nederland heeft het gevoel gehad met Peter R. de Vries een baken van rechtvaardigheid verloren te hebben. Een populaire figuur, die vaak in tv-praatprogramma’s optrad en in het verleden een aantal opmerkelijke zaken tot een oplossing heeft gebracht.
Zoon Royce heeft Peters (geheime) logboek volgens eigen zeggen bewerkt, aangepast, samengevat, toegelicht en weggelaten. Maar waar en hoe staat er niet bij. Alleen zijn sommige personen met een pseudoniem opgevoerd. Royce heeft het logboek een aantal malen afgewisseld met eigen levensverhalen uit de jaren vóór de aanslag. Bijvoorbeeld een verslag van een met zijn vader bijgewoonde voetbalwedstrijd. Ze maken het verhaal wat lichter, tussen het vele en frustrerende werk van Peter door. Natuurlijk barst het laatste deel – over de eerste dagen na de aanslag, het overlijden, het afscheid in Carré en het nawoord plus de conclusies – van de emoties.
Aanstelling tot vertrouwensman
De eenvoud waarmee Peters rol als vertrouwensman tot stand kwam, verbaasde mij. Met een telefoontje van een familielid van Nabil B., gevolgd door een appje en een ontmoeting bij Peter thuis in Naarden. De eerste waarschuwingen voor Peters veiligheid gaan al over tafel nog voor hij iets besloten heeft. Als je bekend bent met de afloop is het wrang te lezen dat Peter de veiligheidsmaatregelen overdreven vond. In de loop van de gebeurtenissen gaat het dus heel veel over veiligheid, maar ook over vertrouwen, uurtarieven, over functieverdeling, bedreiging, kortom over de opstelling van iedereen die bij de zaak betrokken is, inclusief politie en justitie.
Er moet dus veel, erg veel, overlegd worden. Bijna elk appje, telefoontje, bezoekje en krantenartikel is gedocumenteerd in het logboek. Er wordt wat afgecommuniceerd, en gelekt niet te vergeten. Alle juridische weggetjes worden door alle personen aan alle kanten van de overlegtafel in de strijd geworpen om iets wel of niet gedaan te krijgen. Juist in die gedeelten is de spanning ver te zoeken.
Historisch dieptepunt
Pas op bladzijde 105 is de overeenkomst tussen Peters team, Nabil B. en justitie rond. Pas op bladzijde 172 volgt de persconferentie over de rol van Peter. Maar dan weet je nog niet wat die rol precies inhoudt. Wel wordt duidelijk hoe advocaten en vertrouwenspersonen met de media samenwerken, elkaar tegenwerken en soms gebruiken. Heel lijkt me voor iedereen frustrerend dat alle akkoorden, motiveringen, vertrouwenscrises, dat de hele symfonie van gesprekken heeft geleid tot een historisch dieptepunt. Achteraf.
Hoe reageer je als je hoort dat je vader, met wie Royce een zeer liefdevolle band had, is neergeschoten. Bellen, huilen, bezoeken, slecht slapen, zeer veel knuffels, en de uitvaart en begrafenis organiseren, onder andere met hulp van burgemeester Halsema. Want het afscheid in Carré is bijna een nationale gebeurtenis.
Veelbelovende biografie
Het logboek van Peter en het dagboek van Royce leveren ook veel ergernis op over het doen en vooral nalaten/tegenwerken van de Nederlandse Justitie. Nadeel is dat een weerwoord van die kant nauwelijks aan bod komt. Peter R. de Vries heeft in zijn leven als crimefighter en crimereporter veel en veel meer rechtvaardige zaken aan- en uitgevochten (Nicky Verstappen!) dan deze ene casus met Nabil B. Dat leven zou een prachtige biografie waard zijn.
Dick de Scally
Peter R. de Vries en Royce de Vries – Ik beloof je dat ik honderd word, 574 pagina’s, uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 5264 6, € 27,99, november 2023
