Het verzwegen verbond - Ariën Knibbe
Paulus en Annas bestrijden het christendom onder de Joden
Vondst in een grot leidt tot de ontdekking van vier papyrusrollen met brieven
Erik Ebbink studeert een jaar klassieke talen aan de universiteit in Jeruzalem. Zijn specialisatie is het bestuderen van de Koinè-taal uit de tijd van de Dode Zee-Rollen, een collectie van meer dan 900 documenten inclusief 200 handschriften van de Hebreeuwse Bijbel, de Tenach of het Oude Testament, stammend uit 250 voor Christus tot 50 na Christus. Tussen 1947 en 1956 gevonden in de elf grotten in de buurt van de nederzetting van Qumram, een plaats op de Westelijke Jordaanoever aan de noordkust van de Dode Zee, ongeveer 12 kilometer ten zuiden van Jericho. De handschriften zijn geschreven in de Hebreeuwse, Aramese en Griekse taal.
Erik is niet alleen een fanatieke jogger, maar gaat op een dag ook lopend door de woestijn. Tijdens zijn wandeling in de woestijn valt Erik van een rots en komt terug in een vier tot vijf meter diepe koepel. Daar vindt hij in een knekelkist vermoedelijk naast de beenderen van Annas een papyrusrol geschreven in het Koine. Annas werd al op zijn achtentwintigste in 6 na Christus door de Romeinse heerser Quirinius benoemd tot hogepriester van de tempel. De schoonzoon van Annas, Kajafas, veroordeelde Christus tot de dood en liet hem door de Romeinse prefect Pontius Pilatus ter dood brengen. Koine was de gemeenschappelijke taal van de bevolking, zowel van de bovenlaag als de onderlaag, De Joden spraken merendeels Aramees.
Toen hij erin slaagde uit de koepel te komen via een lange tunnel die naar de buitenlucht leidde, had Erik de papyrusrol verborgen in zijn rugzak en later gedaan in een koker waarin een poster zat die hij had opgehangen. Toen hij een scherpe vraag stelde over het taalgebruik van het Koine raakte professor Ruben Golstein geïrriteerd en keek hem nauwelijks meer aan. Terwijl hij wist dat Erik en zijn assistente Esther Jablonsky die bij hem promoveert. Erik en Esther krijgen een close relatie en doen voortaan alles samen. Als Erik zijn buurmeisje Anita helpt met het in elkaar zetten van een kastje ontdekt Esther de papyrusrol en is geschokt: waarom heeft hij er niets over verteld? Dan hadden ze samen de rol kunnen vertalen. Volgens Erik bevat het een geheimschrift en hij probeert deze te decoderen maar dat is hem nog niet gelukt. Zal hij erin slagen dit samen met Esther te doen?
Het decoderen is gelukt en dat is vooral aan Esther te danken. Er komt een brief uit van Saulus aan hogepriester Annas. Saulus is de naam van Paulus, een belangrijke apostel die voor zijn bekering Saulus heette. Belangrijker is nog dat de namen van Paulus en Annas voorkomen in de Bijbel. Dus er is absoluut sprake van een belangrijke vondst. De professor weet nog van niets, hij krijgt een prijs komend jaar voor de volledige vertaling en redactie van De Dode Zee-rollen die in boekvorm verschenen zijn. De wetenschappelijke wereld zal echter in rep en roer raken zodra de brief bekend wordt.
Esther en Erik proberen nog een keer de tocht te maken die Erik eerder in zijn eentje in de woestijn maakte in de hoop dat er nog meer papyrusrollen in de knekelkist van Annas liggen. De knekelkist van zij schoonzoon Kajafas en dochter Miriam liggen elders verspreid. De gps-informatie op de kapot geraakte Garmin is door een oud mannetje met bochel gezet op een USB-stick en zo kunnen ze dezelfde tocht maken. Bij een controlepost worden ze apart gehouden en Esthers auto doorgelicht, dan pas mogen ze vertrekken. Eenmaal wandelend en klimmend over de rotsen merken ze dat ze gevolgd worden, Esther had dat gevoel al in de stad waar ze een auto zag die hen volgde, ze besluiten terug te gaan om maar niets te verraden van de plek waar de grot ligt.
De auteur
Ariën Knibbe had al jarenlang een plotidee in zijn hoofd rond het ontstaan van het christendom. Tijdens een sabbatical is hij gestart met schrijven. Vier jaar later kwam Het verzwegen verbond uit, waarin hij zijn idee heeft verwerkt tot een spannende roman in een hedendaagse setting. Ariën is cum laude afgestudeerd in de economie, heeft carrière gemaakt bij gerenommeerde consultancyorganisaties en woont in Amsterdam-Noord.
In Nederland spreken ze tijdens de Kerstdagen af met Eriks goede vriend Mark. Hij heeft destijds de Garmin als verrassing aan Erik gegeven bij zijn vertrek naar Israël. Mark gaat de route nog een keer volgen, als hij nog papyrusrollen vindt in de grot, zal hij ze in een kluisje op het Centraal Station neerleggen. Er blijken nog maar liefst drie brieven van Paulus aan Annas te zijn. Esther en Erik vertalen ieder een korte brief en Esther de langste derde. ‘Paulus had in opdracht van Annas op geheel eigen wijze het christendom onder de Joden bestreden. Dat had hij gedaan door het christendom te verspreiden onder de niet-Joden, de door hem genoemde heidenen waardoor het voor de Joden ineens een niet-Joods geloof werd en wendden ze zich af. Slechts een handjevol Joden was vandaag de dag christen, terwijl meer dan twee miljard niet-Joden het christelijke geloof beleden. Dit moest het meest succesvolle verraad zijn uit de geschiedenis. Paulus moest de Joden in buitenlandse enclaves van het christendom afhouden, terwijl Annas dat in Israël zou doen. Dat was hun verbond!’ Vandaar ook de titel Het verzwegen verbond.
Esther maakte in Nederland kennis met de ouders van Erik. Terug in Nederland moet ze zich in februari verantwoorden voor haar mindere inzet op de universiteit en haar promotie, maar na dit
Slechte nieuwe van prof. Ruben Goldstein, vraagt hij haar totale inzet omdat hij ziet dat ze assistent-professor kan worden om hem over zeven jaar op te volgen als misschien wel de jongste vrouwelijke professor. Ondertussen weten Erik en Esther niet of ze nog in de gaten worden gehouden door Shin Beth, de Isrëlische geheime dienst. Esther wil slechts twee van de vier gevonden papyrusrollen met brieven van Paulus publiceren. Erik wil alles bekend maken, maar niet via Esthers promotor professor Ruben Goldstein. Daarna krijgen ze een heftige brand in Eriks studeerkamer waarbij beiden ernstige brandwonden oplopen. Erik herstelt hoewel een hand zwaar beschadigd is en geopereerd. Esther raakt in coma, vlak daarvoor heeft ze nog gezegd dat alles bekend moet worden gemaakt. Kort daarop sterft ze en Erik woont, nog volop in verband, de rouwplechtigheid met Esthers familie mee. Ze kijken hem beschuldigend aan alsof hij verantwoordelijk is voor haar dood.
In het laatste hoofdstuk gaat Erik terug naar Nederland en heeft hij al een idee hoe hij de vier brieven openbaar gaat maken. Open einde van een fascinerend onderwerp, ontdekkingen die te maken hebben met de inhoud van de bijbel, iets waarover men nooit over uitgeschreven raakt.
Kees de Bakker
Ariën) Knibbe – Het verzwegen verbond, 351 pagina’s, ISBN 978 94 930 5962 7, uitgeverij Palmslag, oktober 2020, € 21,95