Het vertroebelde oog - Han van Bree
Het onbegrepen leven van Greet Hofmans
Boeiende biografie van een moeilijk te doorgronden vrouw
Hofmans was niet in de weer met geldelijk gewin, luxe en ongebreidelde media-aandacht
Over Greet Hofmans is inmiddels al zoveel geschreven dat daarmee ruimschoots een forse boekenplank kan worden gevuld. Met zijn Het vertroebelde oog heeft de historicus Han van Bree weer een nieuw deel aan deze reeks toegevoegd. Nieuw is dat hij Greet Hofmans, die in 1956 op hardhandige wijze door prins Bernhard uit de entourage van koningin Juliana werd gezet, vooral heeft geportretteerd als mens, waarvoor hij eerdere nog niet geraadpleegde bronnen heeft kunnen raadplegen. Daarmee krijgen wij niet alleen een boeiend beeld van de religieuze bewegingen in ons land van voor de Tweede Wereldoorlog, zoals de theosofie, maar ook die rondom de leraar Krishnamurti. En ook haar leven nadat zij van het koninklijk hof werd verwijderd komt daarmee goed tot zijn recht. Interessant is zeker ook dat niet alleen koningin Juliana, maar ook prinses Wilhelmina van haar aanwezigheid en adviezen gediend was. Trouwens, dat gold aanvankelijk ook voor prins Bernhard, maar toen hem te verstaan werd gegeven door de omgeving van Hofmans dat zijn huwelijksontrouw niet kon, maakte hij korte metten met haar. De prins nam daarvoor het Duitse weekblad Der Spiegel in de arm dat hij anoniem vertelde dat door Hofmans’ optreden zijn vrouw het gevaarlijke pad van het pacifisme was ingeslagen. Hiermee wist hij op een bekwame wijze te maskeren dat de hofcrisis vooral een huwelijkscrisis was, die hemzelf aangerekend kon worden en waarbij hij er niet voor terugschrok om zijn eigen vrouw internationaal belachelijk te maken.
Over de auteur
Han van Bree (Veldhoven, 1957) is een historicus met een speciale belangstelling voor het Nederlandse Koningshuis. Hij schreef boeken over Willem-Alexander, zoals in 2007 Klaar voor de troon bij Conserve, en in 2018. En zijn boek Beatrix der Nederlanden (2013) werd een bestseller. In 2015 promoveerde hij in Leiden met zijn proefschrift De geest van het Oude Loo – Juliana en haar vriendenkring 1947-1957 (ook verschenen bij Conserve). Gebaseerd op de ‘Hofmans-affaire’ in 1956. Hij was van 1983 tot 2022 auteur van de succesvolle reeks Het aanzien van…
Ingevingen van Hofmans
Nogmaals, de biografie van Han van Bree is lezenswaardig en de moeite waard. Wel zou een nadere duiding van de ingevingen van Hofmans boeiend zijn geweest. Althans, zelf kan ik mij nauwelijks voorstellen dat Hofmans daadwerkelijk werd voorzien van adviezen vanuit de hemel, die haar zo nu en dan ook in staat zouden hebben gesteld wonderbaarlijke genezingen te verrichten. Overigens maakte zij daarmee ook slachtoffers als zij mensen die met hun ziekte of gebrek haar opzochten vooral ontraadde de weg in te slaan van de reguliere geneeskunst. Hoewel geen enkele keer genoemd doet de vergelijking van Greet Hofmans met Jomanda zich voor. Anders dan de laatste was Hofmans niet in de weer met geldelijk gewin, luxe en ongebreidelde media-aandacht. Maar hoe het kwam dat Hofmans, veelvuldig door Van Bree ‘doorgeefster’ genoemd, wel meende boodschapper te zijn uit de geestelijke wereld blijft een nog niet beantwoorde vraag. Dat neemt niet weg dat deze biografie die ruim 650 bladzijden telt zeker de moeite waard is.
Gerrit Valk
Han van Bree – Het vertroebelde oog – Het onbegrepen leven van Greet Hofmans, Het Spectrum, 656 pagina’s, € 39,99, maart 2025