Het lege huis - Unni Lindell
In haar veertiende boek introduceert de auteur de jonge politievrouw Sneeuw in thriller over de olie-industrie
Maar de eigenzinnige Marian Dahle is opnieuw van de partij als onderzoeksleider
In haar veertiende thriller introduceert Unni Lindell, met Karin Fossum de twee Noorse Queens of Crime, een nieuwe politieagente. Het is Lydia Winther, een knap meisje met blonde krullen, dat zich graag voorstelt als Sneeuw. Haar kamergenote, hoofdinspecteur Marit Nilsen is daarbij vergeleken een grijze muis, die weinig inspirerend en dynamisch is. Lydia is 23 jaar, komt net van de Politieacademie en bruist van de plannen. Maar voorlopig wordt ze tam gehouden met het lezen van rapporten en documenten, een saaie klus, met weinig actie. Tot er gebeld wordt door Sonja Jansen, een 19-jarige scholier die wat ziet bewegen in het huis van de bewoners naast haar, voor wie zij een oogje in het zeil moet houden. De bewoners zelf zijn in Australië.
Vermist
Ondertussen blijkt een aantal mensen verdwenen te zijn, onder wie ook Sonja Jansen, die niet meer reageert op telefoontjes van Sneeuw. Wat Sonja en Sneeuw niet weten is dat een schoonmaker in het huis olie-inspecteur Dag Lysne vasthoudt. Hij lijkt langzaam dood te bloeden en vraagt aan Esme Madsen, de vrouw die voor Hansi de zaak in de gaten houdt, vraagt of ze zijn boeien wil losmaken, waarop ze niet reageert. Dezelfde Dag Lysne heeft een rapport gemaakt voor olieplatform-exploitant Polyeides dat geleid wordt door de vader van Janni Ebeltoft en Edvin Vaa. Inmiddels is door de Nina Lysne, de vrouw van Dag Lysne doorgegeven dat hij vermist is. Zelfmoord is uitgesloten volgens de vrouw. Niet alleen Dag is vermist maar ook sinds zeven jaar de 51-jarige Brita Angell, een ingenieur maritieme techniek. Sneeuw krijgt de taak de vermissing te onderzoeken als coldcase. Angell werkte bij Det Norske Veritas, op de afdeling voor technische controle van systemen voor booreilanden en platformen. Ze is voor het laatst te zien op de bewakingscamera als ze om één uur ’s nachts het hoofdkantoor in Høvik verlaat omdat ze heeft overgewerkt. Een deel van haar computerapparatuur is verdwenen.
Vloerkleed
Dat is ook het geval bij een rapport dat bij Janni Ebeltoft en haar collega Lovisa verdween. Ook dat had te maken met een rapport van Dag Lysne. Er is dus iets aan de hand bij deze booreilanden, maar wat? Ondertussen is ook Janni Ebeltoft verdwenen. Omdat ze haar vloerkleed waarover een fles wijn is gevallen, wil wassen, heeft ze dat in de kelder van haar flat gedaan. Als ze terugkomt heeft schoonmaker Hansi zich in haar kast verstopt en overweldigt haar. Hij is ook degene die Dag Lysne heeft gevangengehouden. De zaak van de verdwenen Janni Ebeltoft wordt door Frank Armann gegeven aan Sneeuw en als blijkt dat mogelijk lichaamsdelen van haar gevonden zijn, een lichaam dat in stukken is gesneden, gaat ze met inspecteur Hay Ytrefjord naar de plaats delict. Waar een oude bekende van de lezer van Unni Lindell tevoorschijn komt: onderzoeksleider Marian Dahle. Later gaat Sneeuw met Hay naar het forensisch instituut waar vijf delen liggen van een vrouwelijk lichaam: een groot stuk met ribben, een dijbeen, twee kleinere stukken en hand, alle net op tijd gevonden door een kraandrijver bij het verbrandingsbedrijf. Het is nog niet bewezen dat de lichaamsdelen van Janni Ebeltoft zijn.
Over de auteur
Unni Lindell (Oslo, 1957) woont en werkt in Oslo. Haar werk is in vele landen vertaald, won meerdere prijzen en is voortdurend in bestsellerlijsten te vinden. Van haar boeken werden wereldwijd meer dan zeven miljoen exemplaren verkocht. Lindell is met recht de Noorse Queen of Crime en kan zich daarin evenaren met haar collega Karin Fossum.
Pathologisch onderzoek heeft bewezen dat de gevonden lichaamsdelen helaas wel van Janni zijn. Haar ouders zijn er kapot van. Haar vader Kurt Eebeltoft vertelt aan Sneeuw en Hay dat ze zo jong en bekwaam was, ‘vrouwen zoals Janni’. Elf jaar geleden heeft hij van zijn vader zeventien miljoen Noorse kronen geërfd. En zich samen met Tor Edvin Vaa, die hij heeft leren kennen op de herensociëteit van het Noorse Genootschap, ingekocht bij een klein olieplatform. Onder de firmanaam Polyeides Energy. Dat kleine platform is een fiasco geworden, maar ze zijn er bovenop gekomen, al is de verzekeringskwestie nog niet afgerond. Ze kopen zich in bij een nieuw platform en dat is een succes. Janni is bezig geweest met onderzoek naar de zeebodem, die is volop in beweging. ‘Ga naar ons kantoor in Fornebu en praat met de werknemers daar,’ zegt Kurt. Janni’s moeder geeft Sneeuw een doos met spullen van haar, waarin foto’s en paperassen door elkaar liggen. Daarin vindt Sneeuw een notitie van Brita Angell, de vrouw die zeven jaar geleden vermist is geraakt en actief is geweest in de oliesector. De coldcase die Sneeuw op verzoek van Frank Armann onderzoekt. Sneeuw vermoedt dat de mail misschien is gericht aan Janni’s vader. Het bericht is in tweeën gescheurd, het bovenste deel ontbreekt. Dat vertelt ze aan onderzoeksleider Marian Dahle, die veel vertrouwen heeft in de jonge politievrouw. Ze vertelt haar dat ze een kantoortje heeft in K1 in het souterrain, waar ze altijd rustig kan werken en waar je door niemand gestoord wordt. Ze heeft er ook wel eens overnacht. Ze suggereert haar om de doos van Janni op te halen, haar laptop en alles wat ze verder nodig heeft mee te nemen naar de kamer. Ze geeft haar de sleutel. ’Ik geloof in je, ik wil ook resultaten zien.’ Ook zij heeft als Koreaans adoptiekind de zwarte band, maar er kan altijd iemand zijn die sterker is dan jezelf. Ze vraagt haar om een lijst te maken van alle vermiste vrouwen. En als ze klaar is, kan ze boven het hele team informeren.
Schoonmaker die alles kan horen
Het kantoor van Polyeides Energy zat in een gebouw dat uit kubussen van staal en glas bestond. Als ze daar met Hay is om met Lovisa Goli van de oliefirma te spreken laten ze een man met een schoonmaakkar passeren. Zijn ronde, kale hoofd, zijn gedrongen lichaam en de spieren in de bovenarmen die onder het T-shirt opbollen, maakt ze kennelijk niet duidelijk dat dit wel eens moordenaar Hansi zou kunnen zijn. Zo kan hij alles horen en meemaken wat er in het gebouw werd besproken. Lovisa is kapot van de dood van Janni, zegt ze. Ze heeft haar vrijdagavond nog gebeld, en gevraagd of ze niet bij haar komt slapen, maar dat wil ze niet. Het is vaak gebeurd als ze problemen heeft gehad met haar ex Johan. Na de echtscheiding is ze schrikachtig geworden. Janni heeft niet voor niets een man gefotografeerd die in de hal van de flat stond (was het Hansi?). De man die zich mogelijk later in haar flat heeft verborgen en haar daarna vermoord heeft in een ruimte van het verbrandingsbedrijf, waar bloed is gevonden.
Mogelijk heet hij de Nier en is hij de spin in het web van het Netwerk dat Teddy Pedersen heeft opgezet, die bezig is met de ontmanteling van het afgeschreven olieplatform. Pedersen heeft hem beloofd dat hij een huis voor hem heeft in Spanje. Teddy is gepest in zijn jeugd voor zijn molligheid en rood haar. Op zijn zestiende mag hij aan de slag als hulpje in het pand van olie- en gasproducent Statoil. Hij wil naar de top, alles draait om geld. Hij steelt van zijn oma, een groot deel van haar pensioen. De caleidoscoop maakt helder dat je niet altijd ziet wat je denkt te zien. Er zitten slechts vijf kralen in de kijker. Maar het lijken er veel meer en ze laten een hemel van sterren in prachtige kleuren zien.
Olie-inspecteurs
Inmiddels heeft Sneeuw door dat het niet alleen gaat om vermiste vrouwen, maar met name om vermiste mensen in de olie-industrie en vooral de olie-inspecteurs. Wat is begonnen met Brita Angell, Christine Bloom en Miriam Kahn eindigt misschien met Janni Ebeltoft maar ook met de vermiste inspecteur Dag Lysne, die vermoedelijk in het huis tegen over dat van Sonja Jansen vastgehouden is en vermoord. Ook Sonja is spoorloos verdwenen, tot ontzetting van haar ouders. En nu is nog een inspecteur uit Wales vermoord in Stavanger: Colin Johnson. Misschien is Lovisa wel de codekraker en met steun van Anny, de kleindochter van Esme Madsen, hebben zij Colin in zijn badkamer. Weer vermoord en daarmee weer een lastige inspecteur om zeep gebracht.
Teddy Pedersen, die nu Tor Edvin Vaa heet, is getrouwd met de rijkste dochter van Stavanger en nu zeer vermogend. Hij kan slecht tegen olie-inspecteurs die hem het leven en het leven van Polyeides zuur maken. Johannes (Hansi) is aangesteld als huisbewaarder in zijn huis in Holmenkodden. Zijn schoonmaakbedrijf heeft genoeg werk in de olie-industrie en ook bij het afvalverwerkingsbedrijf waardoor lichamen makkelijk afgevoerd kunnen worden, zoals dat van Janni. Jammer voor haar vader Kurt, maar Janni moest dood. Kurt heeft gefaald doordat hij zijn dochter geen halt toe kan roepen. De Codekraker (lees Lovisa) en de Loper (nog onbekend is wie) moeten hun werk in Stavanger wel kunnen afmaken. Angell is een soort mentor voor veel pas opgeleide inspecteurs geworden. Gelukkig zijn zij, Christine Bloom, Miriam Kahn, Dag Lysne (die idioot) en Colin Johnson van het toneel verdwenen. Al die inspecties, waar waren die eigenlijk voor nodig?
Begraafplaatsen
Hansi heeft Esme Madsen erop uitgestuurd om bij begraafplaatsen te kijken. Sneeuw heeft een notitieblok van haar gevonden, waarop een aantal namen en grafnummers staat. Eerst snapt ze niet wat ze hiermee bedoelt, maar bedenkt dan ineens dat de vermiste mensen ergens moeten worden ondergebracht als ze niet naar de verbrandingsinrichting gingen. In het donker bezoekt ze een paar graven en doet dan een ontdekking die ze thuis bij Marian Dahle vertelt: Endre Malmvik, is op 5 augustus 2015 begraven op de begraafplaats van de Østre Aker-kerk. In dezelfde tijd is Christine Bloom verdwenen. Kunnen er resten van haar te vinden zijn onder de grond, maar boven op de kist van Endre Malmvik? Jane Tuhei is op 19 juli 2018 begraven op de Vestre Begraafplaats, qua tijd past het bij het verdwijnen van Miriam Kahn. Margunn Øyen is op 27 juni 2020 op het Nordstrand-kerkhof begraven. Dat past qua tijd bij het verdwijnen van Sonja Jansen of Dag Lysne (of van allebei). Als Marian zegt dat dit waanzin is, vertelt Sneeuw dat ze al twee graven heeft onderzocht en daar ook botresten heeft gevonden. Daarop besluit Marian direct de graven die Sneeuw genoemd heeft te laten onderzoeken. ’s Nachts zijn ze ook het schoonmaakbedrijf van Johannes Madsen, Klarvask, aan de Huitfeldts gate, binnengevallen. Madsen zelf is er niet, maar ze hebben beslag gelegd op uiteenlopend bewijsmateriaal. Zoals Natronloog, een afbijtmiddel dat in water oplost (en daarmee ook lichamen). Er worden tanks en teilen, doorzichtig plastic en vuilniszakken, minstens twintig rollen, gevonden. Hansi moet niet kunnen zien dat ze er geweest zijn, zegt Marian Dahle. Ze stuurt Hay en Sneeuw naar Stavanger om met Lovisa Goli en Tor Edvin Vaa alias Teddy Pedersen te spreken. Sneeuw is ongerust over de plek waar Sonja Jansen vast wordt gehouden; de familieboerderij van de familie Madsen, waar mogelijk ook Johannes Madsen (Hansi) te vinden is, en waar hij Sonja vast kan houden of haar mogelijk als lastpak al heeft vermoord. Ze stuurt haar collega Marit Nilsen naar de boerderij om naar Sonja te zoeken. Ondertussen wordt Sneeuw belaagd en dreigt in het water te vallen onder het ontmantelde olieplatform in Stavanger.
Kan Hay haar redden en komt ook de hulp voor Sonja op tijd? Unni Lindell laat ons meeleven, vooral met de wederwaardigheden van Sneeuw in dit redelijk ingewikkelde boek, waarin ontwikkeling op ontwikkeling volgt. En het daardoor nooit saai wordt. Het lege huis is een weliswaar overvolle Unni Lindell. Maar voor wie van een boek houdt met passie en vooral veel spanning, kan het nooit genoeg zijn. Die variatie biedt ze volop.
Unni Lindell – Het lege huis (verschenen onder de titel Nabovarsel bij Capitana Forlag in Oslo) is vertaald uit het Noors door Kim Snoeijing en Janke Klok van het Scandinavisch- Vertaal- en Informatiebureau, 410 pagina’s, ISBN 978 90 2146968 3, € 22,99, juni 2023