Het Heidi-feest - Jannemieke Caspers
Waar de angst voor een ander toe kan leiden
Grimmig en lichtvoetig tegelijk
Het heeft iets weg van een absurdistisch sprookje. Je kunt het lezen als een dwaas verhaal om te lachen, maar ook als een allegorie over vreemdelingenangst en het gevaar van vijanddenken. Kortom, Het Heidi-feest, de debuutroman van Jannemieke Caspers is een veelkantig geheel dat hoe dan ook voor een flinke dosis leesplezier zorgt.
Over de auteur:
Jannemieke Caspers (1982) volgde een opleiding Theaterwetenschappen en Dramaturgie aan de Universiteit van Utrecht en een opleiding Dramaschijven aan de Hogeschool voor de Kunsten in diezelfde stad. Na haar afstuderen in 2009 schreef ze aanvankelijk vooral documentair theater, waaraan ze regelmatig ook fictieve elementen toevoegde. In 2012 richtte ze Theatergroep Monter op en begon ze teksten los van de werkelijkheid te schrijven. Dit leidde onder meer tot de theaterstukken Wolf en Een vlinder van sneeuw. Het Heidi-feest is een prozabewerking van Wolf. Caspers zoekt in haar werk naar een vervaging tussen werkeljkheid en fictieve wereld en voegt graag licht surrealistische elementen toe.
Dorp
Caspers schreef dit verhaal over een klein, tussen hoge heuvels gevangen dorp aanvankelijk als toneelstuk en bewerkte het zelf tot roman. Treinen rijden eraan voorbij, het hotel heeft al jaren geen gasten meer ontvangen. In het dorp wonen de broers Hank en Harold Hank was beroepsmilitair, maar is naar eigen zeggen door oorlogsverwondingen in een rolstoel beland. Zijn broer Harold (volgens Hank halfbroer, want hoe kan het anders dat hij zelf zo dapper en doortastend is en Harald zo slap) is de huisarts van het dorp. Jaarlijks, al 152 jaar lang, wordt in het dorp het Heidi-feest gevierd: uit alle 18-jarige meisjes wordt er eentje geloot die zich ’s nachts in het bos verbergt, waarna alle 18-jarige jongens met dierenkoppen op haar gewapend met paintball-geweren gaan zoeken. Kampvuren, barbecue en muziek vormen de entourage.
Uitstel
Maar dit jaar heeft het dagenlang geregend en het hele dorp is onder water komen te staan. Het feest moet daarom twee weken worden uitgesteld, voor het eerst in die 152 jaar. Maar dan komt het er toch van. Uit de bak met lootjes wordt Grietje getrokken en daarmee is een conflict geboren. Want Grietje wordt al haar leven lang in een rolstoel door haar moeder Emme rondgereden en zit dagelijks in de kiosk op het niet meer in gebruik zijnde treinstation opgesloten. Louter voor haar eigen veiligheid natuurlijk, zegt Emme. Want Grietje, geboren in het jaar nadat Emme zelf de Heidi is geweest, heeft extreem broze botten en zou anders van alles breken.
Onzin
Onzin, meent Hank en hij zal als militair wel eens zorgen dat dat duidelijk wordt. Alleen Madeleine, de eigenaresse van het hotel waar al jaren geen enkele gast meer komt, heeft in de gaten dat Hank op alle lootjes de naam van Grietje geschreven heeft. Maar zij houdt haar mond.
Twee dagen voor het Heidi-feest ziet Grietje vanuit haar kiosk, waar ze alle dagen praat en zingt via haar radiozender waar het hele dorp naar luistert, opeens twee onbekende mensen op het altijd lege perron. Niemand anders heeft ze gezien, maar in ieders hoofd nemen ze een andere, maar steeds even gevaarlijke vorm aan. Spionnen, denkt de een. Buitenlanders, communisten, denken anderen. De gevolgen zijn dramatisch.
Ondertoon
Caspers bezit het talent om luchtig te schrijven, maar met een duistere ondertoon. Ze weet haar personages in een paar zinnen trefzeker neer te zetten. Zoals Navîn, ooit als asielzoeker in het dorp gekomen en nu al jaren de echtgenoot en manusje-van-alles van hoteleigenaresse Madeleine. Telkens wrijft ze het erin bij hem: Zonder mij ben je niemand. Hij glimlacht naar haar. Niemand zijn is hem bekend. Daar heeft hij in geoefend. En over Madeleine zelf, veel te dik, altijd aan het poetsen en nog steeds vol rancune dat jaren geleden niet zij, maar Emme uitgeloot was om de Heidi te zijn. Maar volgens Madeleine was er geen enkele jongen die iets in Emme zag. Dus dat het bos vervolgens leeg bleef en de meeste jagers hier in het hotel stonden te dansen, daar kon Madeleine echt helemaal niks aan doen.
Het zijn dit soort haast terloopse observaties die Het Heidi-feest zo fijn maken.
Sonja de Jong
Jannemieke Caspers – Het Heidi-feest. Uitg. De Harmonie, €20, ISBN9789463361972, 140 blz. April 2024
