Helsinki 3 - Rancune - Max Seeck
Max Seeck bewijst zijn meesterschap opnieuw
Ook in dit boek lezen de belevenissen alsof je je waant in een film
Net als in de vorige twee thrillers weet Max Seeck ook deze keer de lezer te boeien met een thriller die geen moment doet vervelen en je als een wervelende film voor je voorbij ziet gaan. Jessica Niemi kan nog niet zoals in de vorige twee delen volledig haar taken uitvoeren. Dit wegens het trauma dat ze bij de vorige zaak opliep en dus is het rechercheur Jusuf Pepple die tot hoofdrechercheur wordt gebombardeerd door hoofdinspecteur annex hoofdcommissaris Helena Kappi. Voor ingewijden bij de politie Hellu. Er is werk aan de winkel, want in Helsinki wordt de 74-jarige zakenman Eliel Zetterberg in zijn appartement met een keukenmes in zijn hart gestoken en hij is vrijwel zeker direct dood.
Jubileum
Het is die dag op de kop af vijftig jaar geleden dat Zetterberg met Eetu Monto EZEM Pijpleidingen oprichtte en die avond zullen ze dat met het bestuur van RealEst zoals het bedrijf nu heet, gaan vieren. Ondanks het jubileum is er een schaduwkant aan het geheel, want de pijpleidingenfabriek met 3000 werknemers in Kouvoula moet dicht omdat hij verliesgevend is en is al tien jaar een bodemloze put. Het lijkt onmogelijk om personeel bij andere afdelingen onder te brengen omdat een metaalarbeider van vijftig niet in staat is om ook maar één regel te programmeren, denkt Zetterberg. Gevolg: een grote demonstratie, ondersteund door de vakbond.
We weten nog niet dat de moordenaar die zijn proefschrift wijdt aan het ‘existentieel nihilisme van Albert Camus’ plannen heeft om de moord op Zetterberg, en nog iemand voor elkaar te boksen, zodat ze de rest van zijn studie kunnen bekostigen. Hij overvalt Zetterberg als de donkere figuur die kalm uit de duistere keuken naar Zetterberg, die zich omkleedt voor het diner, komt lopen. Zetterberg die al het alarmnummer heeft gebeld van de politie, laat de telefoon uit zijn handen vallen. Forensisch rechercheur Tanja, met wie Jusuf gedanst heeft en gezoend, daarna niets, wijst hem op twee whiskyglazen. Een op de klep van de vleugel, maar de andere ligt omgekieperd op het tapijt. Waarschijnlijk uit handen van het slachtoffer gevallen. Een donkere vlek laat zien, waar het tapijt de goudbruine vloeistof heeft opgezogen. Ook wijst ze Jusuf op de berg duimgrote puzzelstukken die op de glasplaat van de salontafel liggen. Waar is de doos waar ze thuishoren en wat stelt het voor?
Puzzelen
‘We moeten het zijn zoon Axel vragen of zijn overleden vader van puzzelen hield,’ zegt Jusuf. Axel die nu nog in de politieauto zit en naar de flat komt als het lichaam van zijn vader wordt weggevoerd. Zetterbergs lichaam is ontdekt door chauffeur en lijfwacht Joonas Lamberg die geen andere mensen heeft gezien, net als de huismeester. Jusuf doet voor de derde keer een beroep op Jessica of ze hem niet kan helpen nu hij onderzoeksleider is. Hellu betreurt dat ze haar de ruimte heeft gegeven om bij te komen van haar trauma door de vorige zaak, want ze wordt nu node gemist. Op de televisie hoort Jessica over de moord op Eliel Zetterberg. Jusuf benadert Jessica zelf en loopt met haar de plaats delict door. Ook al is ze nog niet bij het onderzoek betrokken, daarna gaat Jessica meteen naar Zetterbergs buurvrouw Rea Solo die een schreeuw of een korte angstige brul (misschien van de vermoorde man) heeft gehoord, daarna lawaai uit het trappenhuis even later stond de politie voor de deur bij de buren. Ze vond Zetterberg een vriendelijke man, echt goed kende ze hem niet, ze maakten zo nu en dan een praatje met elkaar als ze elkaar toevallig tegenkwamen in het trappenhuis.
De auteur
Voor zijn debuutthriller De trouwe lezer, het eerste deel van de Helsinki-thrillerreeks werd Max Seeck (Helsinki, 1985) bekroond met de Finse debutantenprijs. Seecks boeken verschijnen in 40 landen en de filmrechten van het eerste deel, een New York Times-bestseller, werden verkocht in Hollywood – uniek voor een Fins boek. Rancune, het derde boek van de serie werd bekroond met de prestigieuze Glazen Sleutel voor de beste Scandinavische thriller.
Uv-stift
Het blijkt dat de puzzel een afbeelding is van een foto waarop achterop staat: Faust en Mefistoles. De dader moet een belezen persoon zijn. Hij introduceert zich als Faust bij de winkel Hobby Sammy in Kamppi, constateert Jusuf. In zijn speelgoedwinkel die je terugbrengt naar de jaren zestig, vertelt Sammy dat Faust geen woord heeft gezegd toen hij de puzzel kwam halen en contant betaald heeft. Hij was ongeveer veertig, een beetje stevig, niet bijzonder lang of kort met een heel gewoon uiterlijk. En hij kocht ook een Edding 8280, een uv-stift. Een markeerstift waarvan het opschrift alleen onder uv-licht zichtbaar is. Als hij met collega Nina van de recherche en forensisch onderzoekster Tanja de vloer beschijnt met uv-stralen lichten twee getekende strepen op. Twee korte en een lange, die een universeel symbool vormen: een pijl, die in de richting van de badkamer wijst.
Granaat
Er gebeuren zoveel dingen in het boek dat het lastig is die ook en detail te beschrijven. Het boek leest net als de vorige twee delen als een film. Vrijwel zeker valt de verdenking op Hjalmar Ek die doofstom is geworden doordat hij in de jaren negentig met zijn vader en vriendin in een jachthut was met Eliel Zetterberg en zijn gezelschap, en een granaat liet afgaan. Dat zorgde voor ernstige verwondingen aan zijn handen en gezicht. Zou hij rancune hebben tegen de dominante wijze waarop Zetterberg zijn personeel behandelde, onder wie zijn vader Gunnar Ek? Zeker is dat hij bijna om het leven gekomen is door een extra dosis antidepressiva, maar omdat zijn situatie tijdig ontdekt is ligt hij nu in het ziekenhuis. sAls dan een dag later Zetterbergs jurist Erik Raulo wordt vermoord is de in het huis van Zetterberg gevonden foto waarop hij staat met twee jachtgenoten extra interessant. Al zijn de hoofden van die andere twee onzichtbaar gemaakt. Wie zou de derde zijn? Misschien Gunnar Ek, de vader van de doofstomme Hjalmar Ek?
Meer verdachten
Er blijkt nog een verdachte te zijn. Want tegenover het appartement van Zetterberg woont niet Rea Salo, zoals ze zich voorstelde, het is het huis van haar zoon Felix die druk bezig is met video-opnamen die hij gemaakt heeft van onder meer Zetterbergs zoon Axel en open en bloot voor zijn woonkamer filmt. Rea blijkt in werkelijkheid de in Stockholm wonende Laura Karolainen te zijn, de vriendin van Hjalmar die vreemdging in de jachthut met Axel en van dichtbij het drama van de ontplofte granaat meemaakte. Om het verhaal stil te houden – Zetterberg vreest het als een bedreiging voor de fusie van RealEst – heeft hij haar met veel geld naar de Zweedse hoofdstad gestuurd. Ondertussen weet nog niemand dat Jessica gevangen wordt gehouden door de Heksenbende. Jussuf maakt zich erge zorgen. Hij weet haar uiteindelijk te bevrijden met hulp van Zetterbergs chauffeur Joonas Lamberg die vroeger bij de politie werkte, en daar er bekend om stond schietgraag te zijn. Maar het is juist Jussuf die de ontvoerster Camilla Adlerkreutz neerschiet. Voor het eerst doodt hij iemand als politieman.
Prosecco
Hellu heeft een fles prosecco tevoorschijn gehaald en proost met Jussuf op diens geslaagde afronding van de zaak als onderzoeksleider doordat hij Rea Salo als moordenares heeft gearresteerd. Nota bene dankzij de beelden van haar zoon Felix. De drank duizelt Jussuf nog een beetje, omdat hij dagen achtereen bezig is geweest met het onderzoek en ook gestrest is geweest omdat zijn vrouw Anna na hun scheiding in verwachting is van een kind. Van een andere man. Toch blijken er nog meer mensen te zijn die in aanmerking komen voor de moord op de zakenman en zijn jurist Erik Sauto. Niet alleen Rea is verdacht, maar ook Zetterbergs zoon Axel die zijn vaders brief heeft gelezen waarin hij hem heeft onterfd als opvolger van zijn zaak en wraakgevoelens heeft. Óf de chauffeur die de kluis in zijn huis heeft gevonden en er een aanzienlijk bedrag heeft gehaald. En de rancune die de doofstomme Hjalmar tegen hem heeft omdat hij geheel tegen zijn zin een granaat heeft laten ontploffen met noodlottige gevolgen. Het is Jessica die uiteindelijk de ware moordenaar ontmaskert. Een onverwacht slot van dit boek vol filmscènes. Bewijs van het meesterschap van de nog jonge, veelbelovende auteur. Hoewel, veelbelovend, dat stadium is hij met zijn drie boeken al ontgroeid.
Max Seeck – Helsinki 3 – Rancune (in september 2021 verschenen als Kauna bij Kustannesposakeyhtiö Tammi in Finland) is vertaald uit het Fins door Petri Hoogendijk van het Scandinavisch Vertaal- en Informatiebureau (SVIN), 447 pagina’s, ISBN 978 94 0051606 9, uitgeverij A.W. Bruna, € 21,99, januari 2024
