Een week - Jeroen Theunissen
Melancholiek portret van een stervende vrouw
In het zicht van de naderende dood
Ze heeft zelf besloten dat het genoeg is. Na vier jaar chemo en een operatie en een even lange tijd van hoop en vrees, besluit Liz om een week na haar 62e verjaardag euthanasie te plegen. Als lezer zijn we getuige van de gedachten die in die laatste week door haar heen gaan. Een week is een intiem en melancholiek portret van een vrouw die weet dat het leven ophoudt voor haar en die daar het ene moment vrede mee heeft en het volgende in verzet komt.
Over de auteur
Jeroen Theunissen (1977) is een Vlaamse schrijver en dichter. Hij studeerde Germaanse taal en letterkunde en werkt als docent tekstanalyse. In 2004 debuteerde hij met de roman De onzichtbare. Daarna volgden nog vijf romans, een aantal dichtbundels en een memoir over de lange reis die hij maakte door Europa om te ontdekken waar hij stond in het leven. Zijn roman De omwegen stond in 2013 op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs.
Terugspoelen
Theunissen laat in zijn roman de tijd terugspoelen. Hij begint met de dag eind augustus waarop de arts zal langskomen voor de daadwerkelijke euthanasie. Een kleine groep intimi zal aan haar bed zitten en naast haar staan als ze wegglijdt in de dood. Maar Theunissen wendt op dat laatste moment discreet de blik af en stopt zijn verhaal als Liz’ zoon Dorian arriveert met zijn vriendin en met Marthe, de moeder van wier bestaan Liz pas op volwassen leeftijd hoorde, een moeder die Liz mede daardoor nooit helemaal heeft kunnen accepteren als moeder.
Verjaardagsfeest
Na hun binnenkomst keert Theunissen terug naar de dag vóór de euthanasie en daarna nog een dag verder terug en nog een, een hele week lang, tot aan de dag dat Liz haar 62e verjaardag vierde met een groot aantal vrienden en met haar geliefde Suz.
Het is één lange innerlijke monoloog, waarin Liz terugdenkt aan betekenisvolle en soms ook totaal onbelangrijke momenten uit haar leven en zich zo nu en dan met een schokje realiseert dat het bijna afgelopen is. Zittend in de tuin vraagt ze zich af: Moet ik dit nu een bijzonder moment vinden? Laatste keer ontwaken, laatste keer vogels. […] En straks laatste keer gat afkuisen, laatste scheet.
Acceptatie
Haar gevoelens vormen een mengeling van berustende acceptatie en opstandig verzet, van melancholie en nuchter aanvaarden. Ze mijmert over haar levenslange vriendschap met Anke, ook al hield Anke zich nooit aan afspraken en was het altijd Liz die de vriendschap moest onderhouden. Over Kris, de buurman, aan wie ze aanvankelijk zo’n hekel had en die nu elke dag bloemen uit eigen tuin komt brengen. Over de mensen die zij als haar ouders beschouwde, tot zij op volwassen leeftijd hoorde dat ze geadopteerd was, dat haar biologische moeder haar bij haar geboorte onder dwang had afgestaan. En natuurlijk denkt ze ook over haar ex-man Bobbie en haar jarenlange relatie met Suz, die maakte dat zij Bobbie verliet. En daarna uiteindelijk zelf ook bij Suz wegging omdat hun relatie uitgeblust leek. Pas tien jaar later, in het zicht van de dood, vond zij de moed om Suz te bellen. En Suz kwam en probeert haar met vallen en opstaan te helpen.
Zelfmedelijden
Zo nu en dan vervalt ze in een lichte mate van zelfmedelijden, om zichzelf daarna dan toch opeens af te remmen: Nee, ik moet me niet gaan gedragen als iemand die nog leeft.
Het is een verhaal waarin bijna niets en toch ontzettend veel gebeurt. Een heel leven samengebald in een bescheiden roman. En Theunissen heeft het met groot invoelingsvermogen en een bijzonder fraaie pen opgeschreven.
Sonja de Jong
Jeroen Theunissen – Een week, 240 pagina’s, ISBN 978 94 031 0652 6, uitgeverij De Bezige Bij, € 21,99, mei 2024.
