De zomers - Alice Elliott Dark
Eeuwenoud landschap in de hoofdrol – eerbetoon aan de natuur
Twee oude dames knokken voor behoud van natuur en cultuur
Het is het ideale boek voor in de vakantiekoffer, De zomers van de in ons land betrekkelijk onbekende schrijfster Alice Elliott Dark. Lekker dik, bomvol emoties, een bij vlagen spannend en dan weer ontroerend verhaal en een snuifje feminisme. Maar de hoofdrol is toch weggelegd voor de natuur op het ongerepte schiereiland Fellowship Point.
Over de auteur
Alice Elliott Dark is een Amerikaanse schrijfster, geboren in Philadelphia, opgegroeid en nog altijd woonachtig in Pennsylvania. Zij schrijft vooral losse verhalen, maar leverde daarnaast ook twee romans af. Haar verhaal In the gloaming is verfilmd met Glenn Close in de hoofdrol. De zomers is het eerste werk van haar hand dat in het Nederlands verschenen is.
Quakers
Ruim 150 jaar geleden kocht de welgestelde William Lee, een quaker die het gedachtengoed van deze stroming (leven in eenvoud, respect voor de natuur, proberen zonder veel ophef het goede te doen) volledig onderschrijft. Samen met vier verwante gezinnen koopt hij rond 1850 de punt van schiereiland Cape Deel in Maine. En laat er vijf landhuizen bouwen, voor elk van de gezinnen eentje, om er jaarlijks de zomermaanden door te brengen. De uiterste punt van het schiereiland laten zij ongemoeid, omdat hier adelaars en tal van bijzondere vogels nestelen en tal van dieren onder de bomen en het struikgewas leven. Bovendien is het grond waar Indianen eeuwenlang op traditionele wijze hun zomers doorbrachten. In een genootschapsakte laten zij vastleggen dat de grond alleen verkocht kan worden als minimaal drie van de vijf gezinnen daarmee instemmen.
Polly en Agnes
In de honderdvijftig jaar die sindsdien verstreken zijn, is er weinig veranderd. Ook Polly en Agnes, rond 2000 allebei tachtig jaar oud, hebben alle zomers van hun leven doorgebracht op het paradijselijke plekje. De twee zijn al vanaf de wieg hartsvriendinnen, hoewel hun levens onderling zeer verschillen. Polly is jong getrouwd en heeft ervoor gekozen om zich geheel aan haar man en later ook haar drie zoons te wijden en al haar persoonlijke verlangens daaraan op te offeren. Agnes daarentegen is nooit getrouwd en is een beroemde schrijfster van kinderboeken geworden. Het idee om zich ondergeschikt te maken aan een man doet haar gruwen.
Genootschap
Van de oorspronkelijke vijf gezinnen zijn er inmiddels nog slechts drie over. En Agnes realiseert zich dat er, als zij en haar vriendin Polly overlijden, hetgeen gezien hun leeftijd niet al te lang meer kan duren, wel eens een eind kan komen aan het genootschap. Een louche projectontwikkelaar aast nu al op het gebied. Haar neef Archie is een geldwolf die weinig om natuur en behoud van cultuurwaarden geeft en de zoons van Polly lijken eveneens meer om geld dan om schoonheid te geven. Agnes besluit daarom te proberen het land in bruikleen te geven aan een landtrust, een organisatie die strijdt voor het behoud van natuurwaarden.
Dit brengt Polly in een lastig parket. Zij wil haar vriendin niet afvallen, vooral omdat zij het helemaal met Agnes eens is, maar wil ook zeker niet haar zonen tegen zich in het harnas jagen.
Memoires
Ondertussen moet Agnes ook het hoofd bieden aan een bijzonder vasthoudende boekredactrice die wil dat Agnes haar memoires als schrijfster te boek stelt, iets waar Agnes absoluut geen behoefte aan heeft. Er zijn te veel zaken die zij liever niet aan de wereld laat weten. Geleidelijk aan echter ontwikkelt zich tussen de redactrice, Maud, en de schrijfster een steeds hechter wordende vriendschapsband.
Milde ironie
Al deze intriges bieden Dark de kans om breed uit te pakken in haar boek. Zij brengt een groot aantal personages tot leven en weet ze haarscherp neer te zetten met al hun onvolkomenheden, maar zonder ooit echt vilein te worden. Slechts een milde ironie veroorlooft ze zich zo nu en dan, zoals wanneer Polly tijdens een herdenkingsbijeenkomst voor haar overleden man Dick een woordje spreekt: ‘Het stelde niet veel voor, eigenlijk waren het gewoon wat willekeurige woorden volgens een standaardpatroon. Maar er werden veel tranen vergoten. De woorden van een weduwe hadden gewicht.’
Ongeloofwaardige draai
Zo nu en dan en met name op het eind geeft zij haar verhaal wel een erg toevallige en daardoor behoorlijk ongeloofwaardige draai, maar je accepteert het als lezer, juist omdat je de personages Agnes en Polly het beste gunt.
De hoofdrol is echter toch weggelegd voor de natuur. In schitterende beschrijvingen weet Dark je het landschap van Fellowship Point voor te schotelen, wandel je met haar mee over de bospaden, schrik je op als een zeearend opeens vlak voor je opvliegt en ruik je de geuren van de talloze bloemen en planten. De zomers is daarmee vooral een eerbetoon aan de natuur.
Sonja de Jong
Alice Elliott Dark: De zomers. (Oorspronkelijke titel: Fellowship Point, uitgave Simon & Schuster Inc.). Vertaald uit het Engels door Mariella Duindam, Wereldbibliotheek, ISBN 978 90 468 3146 5, €26,99, 542 pagina’s, € 26,99, mei 2024.
