De ijskring - Max Seeck
Spoorloze influencers zetten vraagtekens bij politievrouw Jessica Niemi
IJzersterke, eigenzinnige speurder maakt zich onmisbaar in thrillerland
Tweede thriller van de briljante Finse thrillerschrijver Max Seeck, waarin zijn heldin Jessica Niemi opnieuw een hoofdrol speelt. De nieuwe hoofdinspecteur Helena Lappi, bijgenaamd Hellu, blijkt een pittige tante die van discipline houdt, maar heeft daar niet hetzelfde gevoel bij als Jessica. Lappi volgt de veel mildere Erne Mikson op, een man met een groot hart. Lappi feliciteert Jessica met haar laatste zaak en geeft haar de opdracht voor een nieuwe politiezaak die al het nieuws heeft gehaald.
Twee jonge influencers, Lisa Yamamoto en Jason Nervander, zijn plotseling verdwenen. Op hun Instagram-accounts worden vreemde foto’s geplaatst, een oude foto van een vuurtoren op een rotsachtig eiland midden in zee. De begeleidende tekst beschrijft hun dood.
Gedicht
Bij de Japans-Finse Lisa Yamamoto wordt op Instagram een gedicht gepost bij de vuurtoren:
Een diep graf ligt op de bodem van de zee,
de mooie prinses zinkt naar benee,
Niemand kan de prinses nog wekken,
als sneeuw en ijs haar straks bedekken.
En even later bij haar profielfoto:
Lisa Yamamoto
Publieke figuur
Blogger/influencer
R.I.P.
1994-2019
Jessica en collega Jusuf spreken met Lisa’s kamergenootje Essi. Ze zien daar veel creatief werk van Lisa. Ze tekent met name portretten, ook een van een meisje dat gekleed is in een Japans schooluniform. Ze was zaterdagavond naar een feestje toegegaan van rapper Tim Taussi alias Kex Mace’s wiens nieuwe album Spider’s Web werd gepresenteerd in nachtclub Fenix. Nadat er foto’s van haar zijn gemaakt voor de poster, is ze spoorloos verdwenen. Ze heeft eerder bezoek gehad van een Japanssprekende jongeman, kortweg het Fantoom, die een schilderij bij haar heeft besteld. Iemand die een vrij sterke aftershave gebruikt.
De auteur
Voor zijn debuutthriller De trouwe lezer werd de talentvolle Max Seeck (Helsinki, 1985) bekroond met de Finse debutantenprijs. Hij leest dolgraag Scandinavische thrillers en luistert tijdens het lezen naar filmmuziek. Hij heeft een achtergrond in verkoop en marketing, spreekt vloeiend Engels en Duits en doet zelf ook veel aan de promotie van zijn boeken. De ijskring is de tweede thriller over de eigenzinnige rechercheur Jessica Niemi.
Jessica’s collega Rasmus Susikoski vindt op de Instagrampagina van Lisa een reactie in het Japanse kanji-schrift met het woord Masayoshi, dat recht betekent. Zoiets dus als eindelijk gerechtigheid. De vermoedelijke poster is misschien wel dezelfde Japanner: Akifumi. Het icoontje toont een vrij jonge, Japans ogende man.
Op het moment dat iedereen verwacht dat Lisa of Jason zullen aanspoelen aan zee, ontdekt de brigadier van de recherche, Jami Harjula, dat het niet om hen gaat, maar de bij Aurinkolahti aangetroffen Oekraïense jonge vrouw Olga Belousova, die volgens het legitimatiebewijs nog nooit in Finland is geweest. Dat is zojuist bevestigd door de Bewakingsdienst. Tijd om terug te gaan naar het bureau van Pasila. Forensisch arts Sissi Sarvilinna constateert dat Olga niet is omgekomen door verdrinking. Ze is vlak voor haar dood nog gereanimeerd. Dat bewijzen de verwondingen die ontstaan als er hard op de borstkas is gedrukt. Ze was ernstig uitgedroogd. Ze heeft hevig overgegeven voordat ze stierf.
Mangakunst of brandmerk?
Waar eerder mogelijk sprake was van mangakunst op haar elleboogholte, zou het nu kunnen gaan om een brandmerk dat Olga nog voor haar dood heeft gekregen. Niet alleen door de brandwonden is een ontstekingsreactie ontstaan, misschien ook door een stofje in de wonden, maar dat zal uit het toxicologisch onderzoek blijken. Over de doodsoorzaak tast de arts nog in het duister. Dat horen Jessica en Jusuf later wel van Sissi, die binnenkort voor twee weken naar Bali afreist.
De vermissing van de twee influencers en de dood van de aangespoelde jonge vrouw worden als één onderzoek worden ondergebracht bij onderzoekleidster Jessica Niemi. Mangatekenares Lisa heeft een tekening gemaakt met een figuur erop die exact hetzelfde gekleed is als de Oekraïense vrouw, gekleed als een schoolmeisje met een das en rugzak. Het is niet duidelijk of Lisa Olga heeft getekend of dat Olga zich gekleed heeft naar aanleiding van de tekening. Het kan de voorbode geweest zijn van het schilderij dat Lisa in opdracht van de onbekende die we het Fantoom noemen heeft gemaakt. Als Jessica en collega Jusuf een tweede keer bij Essi zijn om aanvullende vragen te stellen, fluistert Essi dat ‘het Fantoom’ in haar appartement is, ze ruikt zijn aftershave. Even later stormt de Japanner uit Lisa’s kamer. Hij gooit Jusuf tegen de salontafel, zodat de harde houten poten afbreken en het glazen tafelblad breekt onder zijn gewicht. ‘Grijp hem, Jessica!’ roept Jusuf te midden van de consternatie, Jessica achtervolgt hem naar buiten, waar hij haar in een nis opwacht. Ze krijgt een dreun in haar middenrif en ze zakt ineen op de grond. De donkere figuur stapt over haar heen en verdwijnt om de hoek. Jessica’s maagsappen spuiten via de slokdarm naar buiten. Terwijl ze de galsmaak uitspuugt hoort ze de voetstappen van Jusuf.
Rubberen pop
In de flat van Jason Nervander vindt Nina tal van SM-spullen en als ze denkt dat ze zijn lichaam ziet hangen blijkt het een rubberen pop te zijn die aan handboeien aan het plafond hangt. BDSM, concludeert Nina. Hulpprediker Nikolas Ponsi kan niet zoveel over Jason, die uit Rovaniemi in Lapland komt, vertellen. In het najaar van 2014 werd Jason heel actief bij het jeugdwerk van de kerkgemeente. Hun dagelijkse contact was heel close. Hij zei dat iemand heel negatieve dingen over hem vertelde. Dat hij iets had gehad met Lisa, maar dat het hem niet bekend was dat Jason haar had geslagen. Hij wist ook niet of Jason zaterdagacht in Vuosaari geweest was, waar de vrouw was aangespoeld.
Tijdens de teambespreking voelt Jessica de spanning van haar nieuwe cheffin Hellu, die brigadier Jami Harjula als haar rechterhand gebruikt, terwijl ze ondertussen Jessica als onderzoekleidster heeft aangesteld. In Jessica’s ogen haalt ze het niet bij haar vroegere chef Erne Mikson, maar ze moet het maar met haar doen. Ze weet niet dat Hellu een rapport over haar heeft gehad van haar baas Jens Oranen over de psychische toestand van Jessica die als labiel beschouwd wordt. Ze zou zelfs psychiatrische problemen hebben gehad. Stel je voor dat de media erachter komen dat bij de politie een psychiatrische patiënt met een pistool en een badge tien jaar bij de politie heeft gewerkt. Lappi komt erachter dat Jessica’s moeder Theresa von Hellens in Los Angeles het stuur heeft omgedraaid in de auto waarin ook haar vader Axel Koski en broertje Kristoffer von Hellens zaten, waarbij de auto vervolgens frontaal inreed op een vrachtwagen met oplegger. En dat Jessica in juni 1993 is geadopteerd door Raimo en Paula Niemi, de zus van haar vader is overleden aan een hersentumor en een hartinfarct. Jessica liep bij het auto-ongeluk ernstig ruggenmergletsel op, wat de rest van haar leven motorische problemen zal veroorzaken. In het rapport is sprake van vroege symptomen die gekenmerkt worden door vreemde subjectieve ervaringen en aspecifieke symptomen als angstgevoelens en depressiviteit. Symptomen die optreden zijn incoherente gedachten en gedragingen, associatiestoornissen en waanvoorstellingen, bijvoorbeeld met betrekking tot omgeving of mensen ‘Nu heb ik je echt bij de kloten, NIemi,’ fluistert Hellu.
Yakuza
De vader van Lisa, Hirokazu blijkt een andere achternaam te hebben dan Yamamoto: Kondo. Vermoedelijk is hij lid geweest van de misdaadbende Yakuza, want de helft van zijn pink is eraf. De Fantoom zou wel eens een door de Yakuza gestuurde moordenaar kunnen zijn. Manager Frank Dominis van Fenix heeft gehoord van Lisa dat haar vader haar dwong om met sociale media te stoppen. Daarom haalde ze ook documenten van haar Instagramaccount en de website Masayoshi. Bij de politiek proberen ze te achterhalen wat ze weg heeft gehaald. Rasmus duikt in het archief van internet en dan komen er opeens op het scherm een reeks foto’s van jonge vrouwen, die flirten met de camera en die allemaal min of meer op dezelfde wijze gekleed zijn: in manga-outfit (en Lisa was bij uitstek een manga-kunstenares). Het is volgens Rasmus een catalogus met prostituees. En hij tilt zijn bril iets op: ‘En dieg daar, de derde van links, is Olga Belousova.’ De jonge vrouw die aangespoeld is op het strand en vermoedelijk ook een kambo-behandeling heeft gehad.
Dan blijkt dat Lisa een aanhangster was van kambo. Krista, de dochter van de vrouwelijke taxichauffeur – die dat onderwerp ter sprake bracht – belt Jessica op en vertelt dat ze behandeld is voor kambo – een injectie van kikkergif – en geeft het adres waar ze terecht kan bij José Rodriguez: AEL, Alternatief & Liefde Helsinki in Kallio, aan de Toinen Linja. Als Jessica nog dezelfde avond het pand bezoekt ziet ze een mobiele telefoon op de grond liggen en voelt onraad. Even later gaat ze het pand binnen en vindt de eigenaar op de wc met zijn broek naar beneden, kogel in zijn hoofd.
Brigadier Jami Harjula vindt in de buurt van het strand waar de Oekraïense Olga Belousova is aangespoeld een notitieboekje, waarin drie namen staan genoteerd, hij heeft ook opgezocht wie het zijn en waar ze vandaan komen: allereerst Medeja Lazakovitsj, 21 jaar, Russisch staatsburger, dood gevonden in Sint-Petersburg op 12 november 2018. Dan Miep Loos, 28, dood gevonden in haar woonplaats Amsterdam op 4 februari 2019 en de Oekraïense Tamara Jugeli, 27, gevonden in Lviv in Oekraïne. Helena Lappi ontdekt dat Miep Loos ook in schoolmeisjesuniform is gevonden. Net als Olga. Dan zullen de anderen wel ook zo gekleed zijn in mangastijl. Vermoedelijk is er sprake van een internationaal prostitutienetwerk, waarmee nachtclub Fenix en hun manager Frank Dominis (hij is nog soldaat geweest in Anchorage, Alaska) mogelijk banden kan hebben. Er zijn videobeelden waarop het Fantoom de nachtclub binnengaat in de nacht dat zowel Lisa als Jason verdwijnen. Een zekere James die zich met prostitutie bezighoudt is ook op de video te zien.
Psychiatrische geschiedenis
Helena Lappi dringt erop dat Jessica ontslag neemt als bekend wordt dat ze twee keer met de crimineel Mikael heeft geslapen. Ze kent ook de psychiatrische geschiedenis van de weinig stabiel maar wel briljante onderzoeksleidster na het ongeluk van haar ouders en broertje en stuurt Jessica naar hus.
Die wordt vervolgens bijna neergeschoten, wanneer ze thuis een telefoontje krijgt van Jusuf dat hij haar dringend nodig heeft. Ze weten wie betrokken is bij de zaak als ze de videobanden van zaterdagnacht nog een keer bestuderen. En wie ze moeten arresteren. Dat levert een spannende scène op. Zou Jessica, hoewel ze door al Lappi is afgeserveerd zich nog een keer de captain van het team kunnen tonen? Heeft ze de tijd om te ontdekken wat er is gebeurd en de Centrale Recherche die op het punt staat het onderzoek over te nemen, niet eens meer in actie hoeft te komen? Dan zou ze vermoedelijk weer haar oude baan terugkrijgen.
Een weeklang is ze niet op het bureau, totdat ze thuis gebeld wordt vanuit Bali door forensisch arts Sissi Sarvillina, die vertelt dat haar vervanger resultaat heeft. Het gaat om wat er is gevonden op de huid en de vingers van Olga Belousova. Jessica wil er het fijne van weten en gaat er achteraan. Dat zet het onderzoek in een stroomversnelling en brengt haar terug bij een bekende relatie van Lisa. De spannende afloop daarvan zet Jessica Niemi weer midden in de zaak van de twee vermiste influencers en het raadsel van de aangespoelde vrouw. En kan haar het leven kosten. Om te weten hoe het afloopt: lees het spannende slot van De ijskring. Warm aanbevolen.
Max Seeck – De ijskring (in september 2020 verschenen als Pahan verkko bij Kustannesposakeyhtiö Tammi in Finland) werd vertaald uit het Fins door Annemarie Raas van het Scandinavisch Vertaal- en Informatiebureau (SVIN), 479 pagina’s, ISBN 978 94 0051296 2, uitgeverij A.W. Bruna, € 21,99, januari 2022