De Bergmankronieken 8 - De schuld - Hjorth & Rosenfeldt
Team Moordzaken moet drie moorden oplossen
Nieuw hoofd Vanja Lithner neemt verlof na dood moeder Anna
Het achtste deel met opnieuw een belangrijke rol voor psycholoog Sebastian Bergman, irritant en briljant. Doordat ontdekt is dat Billy Rosén, die bij Moordzaken werkte, acht moorden heeft gepleegd, staat de afdeling sterk onder druk, mogelijk wordt opgeheven. Dat heeft Rosmarie Frederiksson duidelijk gemaakt aan Vanja Lithner, die nu de leiding over Moordzaken heeft gekregen, de afdeling valt onder de NOA, waarvan Rosmarie, meer een politica dan politievrouw, het hoofd is. ‘We hebben een zondebok nodig,’ zegt Rosmarie en zo wordt de voormalige chef Torkel Höglund geslachtofferd op een persconferentie vanwege de acht moorden, gepleegd door iemand die bij Moordzaken werkte.
Veel tijd om dit te overpeinzen is er niet, want er is alweer een nieuwe zaak die zich aandient. Susanne Nordmark is gevonden in een varkensstal op een boerderij of eerder een fabriek om varkens zo snel mogelijk vet te mesten om te worden geslacht. Op een muur staat geschreven met rode inkt (niet met bloed): LOS DIT OP, SEBASTIAN BERGMAN en een code: 304136. De vrouw is niet vermoord, maar verdronken. Dat is niet gebeurd in haar badkamer, waar het bad drie kwart vol staat, maar in een meer dichtbij, heeft forensisch onderzoek opgeleverd. De zaak is vergelijkbaar met die van Lisbeth Wahlgren. Men dacht dat ze zelfmoord had gepleegd, maar het bleek dat de vrouw in een meer was verdronken. Overigens heeft Susanne Nordmark net als Sebastian op het Palmlövska-gymnasium heeft gezeten van 1974-1977, de school die Sebastians vader had gesticht. ‘Ze zat in de parallelklas,’ weet Sebastian nog. De moordenaar is duidelijk uit op raakvlakken met Sebastian Bergman. Ook al hadden Vanja en Rosmarie besloten hem uit de wind te houden, uitsluiten van het onderzoek was in dit geval ook lastig. Bovendien, niet iedereen weet het, is Vanja de dochter van Sebastian.
Sebastian wordt benaderd door Cathy Cunningham. Haar vader Tim die de dag ervoor gestorven is. Ze wil hem ontmoeten voordat ze naar het buitenland gaat, ze zal gaan studeren in Amerika, dat heeft haar vader voor haar geregeld. Twintig minuten later is ze bij hem in zijn appartement. Het blijkt dat Tim het wel heeft gehad over zijn zoon Frank die bij de tsunami in Thailand is omgekomen, maar niet over Cathy, hij wist niet dat Tim en dochter had. Als hem iets te binnen schiet waar ze iets aan heeft, zal hij haar mailen. Ze wordt nauw in de gaten gehouden door Ellinor Bergkvist, die een leven met Sebastian als ideaal heeft. Niemand mocht daartussen komen, ze volgt haar op een afstand. Ze is kort in de flat geweest, net lang genoeg om seks met Sebastian te hebben. Als Sebastian Cathy nog een keer bezoekt valt hem de ring op die ze om heeft als een ketstinkje aan haar hals. Zou Tim Cunningham in Thailand net zo’n ring hebben gekocht die hij voor Sabine had aangeschaft, vlak voor de tsunami in 2004 waarbij zij om het leven kwam? Hij ziet haar nog vlak voordat ze met de taxi naar de luchthaven gaat. Ze wil niet meer praten over de leugens van haar vader en hij zegt dat hij niet gelooft dat Tim en Claire haar echte ouders zijn, dat haar moeder niet dood is door een ongeluk maar door kanker en haar vermeende broer Frank niet vermist was bij de tsunami en dat er iets is gebeurd in Thailand. Tim had plannen om naar Zweden te verhuizen waarom wilde hij met Sebastian praten? Cathy wacht niet verder wat hij zegtg en vertrekt met de taxi. Of zou Cathy soms zijn niet-dode dochter Sabine zijn? Na een kort verblijf in Australië besluit Cathy weer terug te gaan naar Stockholm, en doet een DNA-test. Ze twijfelt eraan of de Cunninghams haar echte ouders zijn. Door het denken aan de tsunami van 2004.
Over de auteurs
Michael Hjorth (Visby, 1963) is een van de grootste Zweedse filmproducenten. Hij schrijft voor televisie, film en theater.
Hans Rosenfeldt (Borås. 1964) is scenarioschrijver voor onder meer The Bridge. Ze bundelden hun krachten en schreven samen de achtdelige De Bergman-kronieken, waarin de onuitstaanbare, egoïstische maar hartveroverende psycholoog Sebastian Bergman centraal staat.
Na Susanne Nordmark is er een tweede slachtoffer van de moordenaar. Het is Håkan Persson Riddarstolpe. De man die zich zijn hele leven gehinderd wist door zijn collega-psycholoog Sebastian Bergman. Hij had een deal gesloten met Rosmarie om een oogje in het zeil te houden op de zaak die nu onder leiding van Vanja behandeld werd. Persson Riddarstolpe is dood gevonden in een bus van lijn 50. In de bus stond geschreven met rode verf: PAG. 129, REGEL 16 en daaronder VERTREK 2.03. Het citaat was uit een boek was van Sebastian: De discipel.
Het is duidelijk dat de dader zich richt tot Sebastian. Hij is bezig met zijn doctoraal en wil zich meten met de vermaarde psycholoog die zoveel mensen irriteert. Iemand heeft hem gezien zonder masker en daarvan is een politietekening gemaakt, die naar alle bureaus gaat. Sebastian maakt een eerste profielschets: GOEDE VOORBEREIDING, GEORGANISEERD, WEINIG ZELFVERTROUWEN? , HOGE MATE VAN ZELFBEHEERSING, GEVAARLIJK, V for VENDETTA (wraak voor iets?), WRAAK NEMEN EN ONRECHT, (en tegen zichzelf: WAT HEB IK GEDAAN? Naar het adres MustDIGGIT@gmx.de stuurt hij een briefje: ‘Dit is Sebastian Bergman. Het lijkt erop dat je me zoekt. Klopt dat? Neem contact met me op.’
En inderdaad nodigt de moordenaar Sebastian uit. In een oude garage vindt hij een nieuw slachtoffer. Het is Anna, de moeder van Vanja bij wie ze recent met haar dochtertje Amanda op bezoek is geweest. Anja’s bloeddoorlopen mond was opengesperd. Haar tong hing uit haar mond. Rond haar hals zat een strop van dun touw. Het leek erop dat de moordenaar haar gewurgd had. Aan haar pols zit een herenhorloge dat er niet thuishoorde. Op de digitale display was te lezen 12 april 16.03 uur. In Sebastians agenda uit 2019 bleek dat het de ‘disputatie’ betrof van Emanuel D. Broer van de moordenaar. Nader onderzoek bleek dat hij twee jaar geleden zelfmoord wilde plegen door de mislukte promotie. Omdat die niet succesvol was, ligt hij nu door zuurstoftekort op bed. Zijn halfgesloten ogen bewegen niet, als Carlos van Moordzaken zijn vriend Lucas Mattson, die hem verzorgt in huis, bezoekt. De afwijzing van zijn proefschrift maakte Sebastian tot zondebok.
Inmiddels bestaat Moordzaken niet meer. Rosmarie heeft de rest van het team – Vanja heeft voorlopig verlof omdat ze van slag is door de dood van haar moeder – ondergebracht bij Ernstige Delicten en geeft de leiding aan de nieuwkomer Roger Hansson. Het oudste teamlid Ursula gelooft haar ogen niet, net als Carlos. Zou Vanja na haar mogelijke terugkomst Moordzaken weer tot leven kunnen brengen.
In het laatste deel van het boek vindt de ontknoping plaats als Billy iets onverwachts doet als hij naar een dokter gaat omdat hij moeite heeft met plassen. En de moordenaar Sebastian dwingt met hem mee te gaan naar een huisje, waar al iemand gevangen zit en vermoedelijk zal worden gedood. Een vroegere minnares van de psycholoog volgt hen en grijpt in. Hoe zal de moordenaar daarop reageren? Even later wordt ook Sebastian belaagd met een schot uit een pistool. Is dit de laatste dag dat hij leeft en de duisternis ingaat? Een ovaal van wit, stralend, verblindend licht laat misschien zien dat er een leven is na de dood. Moet hij het licht tegemoet treden of de andere kant opgaan? Zou dit het laatste Bergman-verhaal zijn we lezen? Of kan hij herstellen van de verwondingen van het schot. Hij besloot te lopen, het was erop of eronder.
Opnieuw mooi en sfeervol, spannend en leerzaam, afwisselend en nooit vervelend, dit achtste deel. Na de eerste zeven. Laten we hopen dat dit niet het laatste deel is in de serie, want Sebastian is nooit saai en verrast altijd weer.
Hjorth & Rosenfeldt – De Bergmankronieken 8 –De schuld (verschenen als Skulden man bär in 2021 bij Norstedts in Zweden) is vertaald uit het Zweeds door Corry van Bree, 426 pagina’s, Cargo (onderdeel van De Bezige Bij), ISBN 978 94 0313129 0, €24,99, mei 2024