Bloedmaan - Jo Nesbø
Harry Hole is zowel van belang voor miljardair Markus Røed als voor de politie
Hij eist bijna een miljoen om de schuld van de Amerikaanse actrice Lucille te kunnen betalen
Harry Hole drinkt zich bijna dood in een bar in Los Angeles. Hij komt er de zeventigjarige en zeer ervaren actrice Lucille tegen. Ze vertelt hem dat ze een schuld heeft van 960.000 dollar, geleend van de Esposito-familie voor een filmproject dat nog niet door is gegaan. Dat blijkt ook want twee gangsters bedreigen haar vanuit hun Camaro (auto). Harry komt haar te hulp totdat Lucille naar hem toe scheurt en roept dat hij moet instappen.
‘Geen afgedankt wrak’
Lucille en hij hebben een flink pand gehuurd waarbij Harry in de aangrenzende bungalow logeert. Op het moment dat de gangsters dringend vragen om het geld wordt Harry uit Noorwegen gebeld door advocaat Johan Krohn. Daar heeft de miljardair Markus Røed hem dringend nodig om hem te helpen de vermissing op te lossen van twee jonge vrouwen, waarvan er een, Susanne Andersen, oud zesentwintig jaar inmiddels vermoord is gevonden. Het enige spoor van het andere meisje, Bertine Bertilsen, zeventwintig jaar, is een verlaten auto op de parkeerplaats van wandelgebied Grefsenkollen, aan de andere kant van de stad. Ook inspecteur van politie Katrine Bratt, hoofd Geweld, wil haar oud-collega bij de politie Harry Hole bij het onderzoek betrekken, maar er rust een veto op van haar saaie bazin Bodil Melling. Ze wil geen ‘afgedankt wrak’ binnenhalen. ‘Zoiets noemen ze slecht leiderschap.’ Harry wil wel ingaan op het bod van Krohn. Binnen tien dagen moet Lucille haar lening terugbetalen aan de woekeraar en Harry wil haar helpen. Dat bedrag eist hij van de advocaat en wil alleen vergoeding van onkosten, maar hij heeft wel de toestemming nodig van de politie. Direct na aankomst in Oslo gaat hij na he gesprek met zijn opdrachtgevers eten bij inspecteur Katrine Bratt en haar zoontje Gert, waarvan hij de vader blijkt te zijn.
Gebroken oogkas
De twee verdwenen meisjes Susanne Andersen en Bertine Bertilsen zijn tijdens een feest van Markus Røed en zijn vrouw Helene aanwezig. De twee jonge vrouwen verdwijnen vier dagen achter elkaar steeds op een dinsdag, respectievelijk drie en twee weken geleden. Bij onderzoek van het lichaam van Susanne constateert scheikundig ingenieur Alexandra Sturdza die uitwendig onderzoek doet dat een rechtshandige persoon de wond in de hals heeft gemaakt en de linker oogkas is leeg, waarom is de rechter intact beperkt gebleven tot een gebroken oogkas? Het haar lijkt als scalp van de schedel verwijderd te zijn. Later blijkt dat de schedel gelicht is door de moordenaar, die van haar hersenen heeft gegeten, al viel de smaak tegen.
Katrine heeft het lichaam aangetroffen in het bos in Østmarka, in het wandelgebied bij Skullerud, samen met haar Kripos-collega Sung-min Larsen. De snee in de hals van Susanne Andersen duidt erop dat ze vermoord is. Haar broek en slipje zijn tot op haar enkels naar beneden getrokken.
Over de auteur
Jo Nesbø (Oslo, 1960) is een van de succesvolste Noorse thrillerauteurs en won al vele prijzen voor zijn boeken. Zijn werk wordt in vijftig landen uitgegeven. Wereldwijd zijn er van zijn boeken al meer dan 55 miljoen exemplaren verkocht.
Na het tekenen van het contract met Markus Røed heeft Harry zijn eigen team samengesteld dat onder meer bestaat uit psycholoog Ståle Aune (hij heeft alvleesklierkanker en niet lang meer te leven, daarom vergaderen ze op zijn kamer 618 op de zesde verdieping van het Radium-hospital). Verder de corrupte politieman Truls Berntsen. Hij is blut en heeft speelschulden, maar hij kan bij de rapporten van BL 96 van de politie en de cocaïnehandelaar Øystein Eikeland. Harry noemt ze het Aune-team omdat ze bij Aune vergaderen. Hij wil ook dat Røed hen royaal vergoedt. Om de miljardairs betrokkenheid bij de moorden voorgoed uit sluiten moet hij een test doen op waarheidsvinding, inclusief de elektroden die erbij horen. Op het eerste gezicht komt hij goed door de test heen. Ook geeft Harry een tissue met snot en speeksel van Røed aan Alexandra Sturdza om uit te sluiten dat het niet hetzelfde DNA is van het speeksel op de borst van Susanne. Ze wil dat wel doen als hij haar een keer meeneemt naar de Spa, ‘in dat snobhotel van jou’ en daarna chique met haar uit eten gaat (met keurig pak en stropdas).
Not amused
Politiecommissaris Bodil Melling en leider Ole Winter van afdeling Moordzaken van Kripos zijn not amused door de bemoeienis van Harry Hole bij de moordzaak van de twee jonge vrouwen. Mikael Bellman, nu minister van Justitie en voorheen collega van Harry, vindt niet dat ze hem tegen kunnen houden. Zeker omdat Harry ‘een van onze weinige bekende onderzoekers is’. Maar als Harry de wet overtreedt, zal hij er persoonlijk voor zorgen dat hij ‘eruit wordt gegooid. Klinkt dat goed?’
De dader heeft de politie op het verkeerde spoor gezet door de auto van Bertine in wandelgebied Grefsenkollen te parkeren. Wanneer Harry hoort dat de buldog, wiens reukzin niet zo sterk is, van boer Weng, die niet ver van Østmarka zit, nog steeds jankt, vermoedt hij dat het lichaam in hetzelfde gebied als dat van Susanne Andersen is begraven. Hij belt de boer op en krijgt de bevestiging dat de hond nog steeds jankt. Het kan ook zijn dat er ergens een dood beest ligt te rotten. De boer gebruikt de zak die Sung-min hem laat zien van Hillman Pets, met parasietenpoeder, niet, zegt hij. Wel weet hij van een man die aan het eind van de akker zat, niet ver van zijn huis en die hij gezien heeft met zijn Zeiss-verrekijker die het beeld maar liefst twintig keer vergroot. ‘Alsof je vlak voor de man staat.’ En die wel uit de zak at. ‘Daarna maakte hij een prop van de zak en gooide hem weg. ‘Dat verrekte zwijn.’ Hij kon Sung-min geen beschrijving geven van de man, want toen hij een glimp wilde opvangen had hij al een mondkapje op, en een zonnebril en een pet.
Harry tipt Sung-min van Kripos, die met zijn hond Kasparov gaat kijken en ’s nachts het lichaam vindt, dat over een tak gebogen ligt bij het meer. De blote voeten raken het water net niet, haar buik is ontbloot, haar jurk over haar hoofd gevallen en haar gezicht bedenkt, tot hij ziet dat het hoofd er niet meer is. De cavalerie wordt gealarmeerd, Katrine kan hij niet bereiken. Ze is in slaap gevallen, zegt ze. Door het harde werken, veermoedt hij. Terry Våge van Dagbladet is de eerste die het nieuws brengt, constateert Mona Daa van Verdens Gang. ‘Kut van de duivel! Hij is vast geïnformeerd door een politieman.’
Scalperen
Het hoofd van Bertine staat op tafel bij de moordenaar boven een staande lamp, het licht scheen uit haar oogkassen en kleurt de tanden in haar openstaande mond blauw. Haar hersenen smaken beter dan die van Susanne. Hij moet ze opeten voor de parasieten en voor de wraak en van het vrijen met haar heeft hij meer genoten. ‘Je hebt een mooier lijf.’
Als Harry op verzoek van Katrine aan de politiemensen vertelt over de moordenaar dat hij geleerd heeft van het feit dat hij de vorige keer na het scalperen van zijn eerst slachtoffer de schedel moest dichtnaaien. Het geheel veroorzaakt ook veel bloed, op zijn handen, gezicht en kleren. Daarom heeft hij de tweede onthoofd om zo gemakkelijker bij de hersenen te komen. ‘De veranderde moordmethode is puur van praktische aard,’ zegt Harry die als commissaris Bodil Melling binnenkomt direct moet stoppen met zijn uitleg aan de rechercheurs. Ole Winter van Kripos en politiewoordvoerder blijken al bij haar te zitten om te praten over het lek van de politie naar Terry Våge van Dagbladet. Wie zou het hebben gedaan? Katrine mag het uitzoeken. Een dringend beroep van de politietop naar minister Mikael Bellman van Justitie toe levert iets op. Truls Berntsen chanteert hem met zijn verleden en Bellman belt advocaat Johan Krohn dat Harry het onderzoek kan voortzetten.
De moordenaar, laten we hem Priem noemen, loopt met zijn oom Fredric door de stad die hem vertelt dat zijn moeder, de actrice Molle, echt talent heeft gehad. Hij heeft zijn moeder een keer op toneel gezien in het Nationaltheater in de rol van Ibsens Hedda Gable. Maar Molle, eens de minnares van zijn stiefvader Markus Røad, heeft met een behoorlijk promillage aan alcohol in haar bloed ook hun huis in brand gestoken, toen ze rookte, onder invloed, volgens oom Fredric. Priem wilde de restanten nooit opruimen en zit nog even op het bed, dat zijn leven heeft gered toen hij eronder schuilde. De stalen veren van het bed kraken nog steeds, een geluid uit zijn jeugd, dat zich vast heeft gezet in zijn hersenen. Hij is vermomd met zonnebril, mondkapje en pet aanwezig geweest op het feest op het dakterras en waar sluimerend drugs verkocht zijn. Hij heeft meer dan een appeltje te schillen met zijn stiefvader Markus Røed want die verkrachtte hem al vanaf zijn zesde.
Bekend van het dakterras
Nu is hij de man die zijn mogelijk derde slachtoffer Helene Røed tijdens de pauze benadert in het theater. Hij nodigt haar uit met hem mee te gaan, want ze kennen het slot van het stuk al. ‘Het is misschien een spoiler,’ zei hij bijna fluisterend. ’Maar ze heeft het vergif gedronken en zal sterven.’ In zijn auto hangt er een flexlijn met een halsband. ‘Het was een fijne hond,’ zegt hij. Dan constateert ze dat dit ziek is dat ze met de man in een auto zit in een pikdonker bos terwijl ze aan het onderhandelen is met haar man over de scheiding. Dan lijkt het of ze hem herkent van het dakterras. Hij vertelt dat hij haar al een poosje volgt en alleen met haar wil(de) zijn. ‘Dus wat doen we nu?’ Ze klikt haar autogordel los en zegt krachtdadig: ‘We maken een wip.’ Even later zit haar hoofd in de halsband. Ze krijgt na het vrijen een messteek in de halsslagader en is binnen een paar minuten dood. Dat ze daarna gruwelijk wordt verminkt, zal ze niet meer hebben meegemaakt. Ze wordt onthoofd gevonden. Markus is ontzet en huilt als een klein kind als ze wordt gevonden.
Inmiddels is Markus Røed gearresteerd omdat zijn speeksel is teruggevonden op de borst van Susanne, iets wat Harry wilde lasten testen om hem vrij te pleiten, wat nu niet het geval is. Markus zal voorlopig in detentie blijven. De arrestatie wordt beschouwd als goed werk van Harry en minister Mikael Bellman vraagt hem nu namens commissaris Bodil Melling en Ole Winter van Kripos of hij weer terug wil komen bij de politie. Hij zegt in eerste instantie ja.
Markus wil niet uit de kast komen en is, banger om er voor uit te komen dat hij gay is, dan als moordenaar beschouwd te worden. Het bewijs is geleverd dat hij vaste bezoeker is van wat vroeger Tuesdays heette en tegenwoordig Villa Dante. Een zekere Filip Kessler beweert dat Røed als Catman (hij heeft een kattenmasker) in de club was op de dagen dat Susanne en Bertine verdwenen.
Voorlopige inbewaringstelling
Terry Våge is door de hoofdredacteur van Dagbladet ontslagen als freelancer omdat zijn laatste berichtgeving niet klopte (fakenieuws van Harry, en hij geen tips meer krijgt van Truls Berntsen). Priem geeft hem de primeur van twee hoofden die aan een tak hangen. Het zijn de hoofden van Bertine en Helene. Om wraak te nemen op de krant, geeft hij de primeur van het nieuws aan Mona Daa van Verdens Gang. Op zijn eigen moordblog schrijft hij erover en laat de video zien van de twee aan een tak bungelende hoofden. Omdat Markus Røed Helene niet kan hebben gedood toen hij in de gevangenis zat, wordt hij vrijgelaten. Is dat pijnlijk voor de politie? ’Nee,’ zegt de commissaris. ‘Want een van de middelen om een mogelijk verdachte te arresteren is een voorlopige inbewaringstelling van personen die worden verdacht vanwege technische of tactische aanwijzingen. Dat doen we om het vluchtgevaar te verminderen. Als uit verder onderzoek blijkt dat de voorlopige bewaring kan worden opgeheven, betekent het niet dat we fouten hebben gemaakt.’ Maar Terry Våge heeft misschien een bijdrage geleverd, zegt iemand van de pers. Priem geeft hem net als aan Kevin een drankje met een mix van groene cocaïne en gondii, waardoor hij buikpijn krijgt voor hij sterft. De gondii zit deze keer in het glas bier dat hij klaar heeft staan. ‘Over een paar minuten kan je werkelijk geen vinger meer bewegen en geen geluid maken. De ademhaling en het hart houden er op het laatst mee op. En de hersenen ook.’ Hij zal zijn huissleutels en laptop meenemen. Die gooit hij samen met zijn mobiel in de fjord. Het is vrijwel zeker Priem die uit een kopje speeksel van Markus Røed op de borst van Susanne heeft gelegd zodat hij verdacht zou worden van de moord.
Een hemelse roos
Ondertussen krijgt Katrine bericht van Harry van een 80% match. Maar dat is nog geen 100%. Als het maar niet weer Røed is, dat kan ze niet verdragen. De vraag is of ze Priem inmiddels op het spoor zijn. Røed heeft zich ontdaan van zijn bewakers wanneer Priem hem heeft benaderd. Die heeft hem geil gemaakt door te vragen hoe hij wil vrijen met een jongen en uitgenodigd om naar het verbrande huis te komen. Als hij daar naakt op Priems krakende bed ligt op stekende ijzeren veren. Het matras is weggehaald. Priem zet een primus precies onder het bed bij het hoofd van zijn stiefvader en steekt het vuur aan. De martelmethode van de Comanche in het boek dat Priem voor zijn verjaardag van Markus had gekregen. Daarna pakt hij een schep en slaat een aantal keren op zijn gezicht tot hij dood is. Hopelijk hebben de slagen geen sporen op de schedel achtergelaten, waardoor er twijfel kan zijn of het zelfmoord is. Daarna gooit hij tot drie keer toe benzine op het lijk, maar ook op de balken en wanden van het huis. Hij denkt eraan de aansteker bij het bed te leggen zodat het er naar uitziet alsof het laatste was zijn stiefvader heeft gedaan het in brand steken van zichzelf, is geweest. Als hij het huis van zijn jeugd uitloopt kijkt hij op naar de hemel. ‘De maan kwam op en was bloedmooi. Zo meteen zou hij nog mooier worden. Verduisterd, bedekt met bloed. Een hemelse roos voor zijn geliefde, die hij straks zou ontmoeten. De woorden zou hij gebruiken.’
Jo Nesbø – Bloedmaan (verschenen als Blodmåne bij Aschehoug in Oslo) is vertaald uit het Noors door Annelies de Vroom, 509 pagina’s, uitgeverij Cargo, ISBN 978 9403 10881 0, €24,99, april 2023 .
