Bechamel Mucho - Dimitri Verhulst
Melig, gemakzuchtig en platvloers
Verhulst slaat de plank jammerlijk mis
De melige woordspeling in de titel doet het ergste al vermoeden. Van Bésame Mucho, de bekende smartlap van zanger Andrea Bocelli maakt Dimitri Verhulst Bechamel Mucho. Haha, wat zijn we lollig. En helaas komen daarna al je angstige verwachtingen uit: flauwe, grove grappen, alle voor de hand liggende vooroordelen worden breed uitgemolken en nergens weet Verhulst je te verrassen. Gitzwart, zoals je van Verhulst kunt verwachten, maar zonder de scherpte en vooral de mededogende dubbele bodem die zijn vroege werk zo sterk maakte en die gaandeweg steeds meer verloren geraakt is.
Over de auteur
Dimitri Verhulst (Aalst, 1972) publiceerde zijn eerste boek in 1992 in eigen beheer, zijn officiële debuut was de verhalenbundel De kamer hiernaast in 1999. Diverse romans volgden, maar hij brak pas echt door in 2006 met De helaasheid der dingen, een roman gebaseerd op zijn eigen jeugd in het huis van zijn alcoholische vader en diens broers, die tal van prijzen won en ook verfilmd werd. Hierna volgden in hoog tempo tal van romans, verhalenbundels, essays en ander werk. In 2015 schreef hij het Boekenweekgeschenk.
Subtiliteit
Subtiliteit was nooit Verhulsts sterkste punt als schrijver. Recht voor zijn raap, bewust uitdagend, altijd op het randje balancerend. Maar daaronder zat altijd een tweede laag. Zoals in zijn bekendste boek, De helaasheid der dingen, waarin hij zijn vader en diens broers in wilde streken schilderde als alcoholisten, asocialen, mensen die leefden aan de rafelranden van de maatschappij. En toch wist hij ook de keerzijde te laten zien en te ontroeren.
En dat is nu precies wat in deze Bechamel Mucho ontbreekt. Achter elkaar zet hij armzalige mensen in een armzalige wereld neer. Maar een context ontbreekt. Meer dan een uitnodiging om eens lekker om al die gekken te lachen wordt het geen moment.
Vakantieresort
Het verhaal speelt zich af in een all-inclusive vakantieresort met animatie op Mallorca. Definitie van Verhulst van een animator: ‘Je denkt dat ze zijn besneden. Maar in werkelijkheid is hun voorhuid gewoon afgesleten.‘ Een van die animatoren is Alex. Ooit had hij een droom: kaas maken van menselijke moedermelk. Hij leende geld van de bank tegen een veel te hoge rente en zette de Tet genaamde kaas in de markt. Heel even leek het een succes te worden. Maar een pandemie, een economische crisis en een tekort aan cash deden hem de das om. Faillissement, echtscheiding, dakloos. En dus is hij nu liftend naar Mallorca getrokken en verhuurt daar zijn lichaam en ziel aan naar een beetje avontuur smachtende vrouwen.
Wanstaltig
Er komen heel wat van die vrouwen voorbij en stuk voor stuk maakt Verhulst ze lelijk en wanstalig: Gerda die veel te dik is en dus als walvis betiteld wordt, Elma, net weduwe geworden en op zoek naar troost, Clarice die er drie minnaars op na houdt, die echter elke keer na een herdersuurtje met haar weer terugkeren naar hun eigen vrouw, zangeres Cailin die ten onder gaat aan drank en drugs en vele anderen, de een nog afschuwwekkender dan de ander. Want daar gaat het mis: waar Verhulst in het verleden zelfs de minst aantrekkelijke mensen iets menselijks, iets herkenbaars wist te geven, lijkt het hem in deze roman alleen maar om belachelijk maken te gaan. Alsof hij gedacht heeft: willen mijn lezers over meelijwekkende creaturen lezen, dan zúllen ze dat ook. En de rest is overbodig.
Plat
De grappen die hij ten koste van al deze mensen maakt zijn bovendien niet scherp, maar plat en gemakzuchtig. Over Gerda, de walvis: ‘Wie zich toevallig onder haar bevond als zij het zwembad indook, werd verbrijzeld.’
Soms duikt even de scherpe observator Verhulst op, zoals in de zin: ‘Tegenwoordig kon je openlijk rechts zijn, zonder dat iemand ging denken dat je achteraan in de tuin een gaskamertje in elkaar had getimmerd. Maar was je een linkse rat, dan begon men over Stalin en was je plotsklaps iemand die de goelags goedkeurde.’
Het is te hopen dat deze Bechamel Mucho een eenmalige misser is, die je zo snel mogelijk weer kunt vergeten.
Sonja de Jong
Dimitri Verhulst - Bechamel Mucho, Atlas Contact. ISBN 978 90 254 7603 8. 176 pagina’s. € 22,99, juni 2024
