Anna O. - Matthew Blake
Goed verhaal slecht verteld
De plot van Anna O. rammelt aan alle kanten
Het basisidee voor de thriller Anna O. van Matthew Blake is goed en origineel: een vrouw, door de pers Anna O. genoemd, wordt verdacht van de moord op twee van haar vrienden. Maar sinds die moord verkeert zij al vier jaar in een diepe slaap. Ze kan dus niet verhoord en derhalve ook niet berecht worden. Intrigerend gegeven. Maar de uitwerking daarvan laat heel veel te wensen over. Regelmatig spreekt Blake zichzelf tegen, feiten kloppen niet en zijn personages blijven houterige marionetten.
Slaapstoornissen
Blake vertelt zijn verhaal grotendeels vanuit Ben, een in slaapstoornissen gespecialiseerde psycholoog die Anna vier jaar na de moorden onder behandeling krijgt in de hoop dat hij haar wakker zal weten te krijgen. Dat lukt hem ook, maar veel verder brengt dat justitie niet. Want Anna herinnert zich niets van het gebeuren. Een nieuwe moord, op een van de artsen die bij de behandeling betrokken zijn, brengt al evenmin licht in de zaak.
Over de auteur
Matthew Blake studeerde Engels en ging na zijn studie aan de slag als speechschrijver voor het Britse parlement. Anna O. is zijn fictiedebuut.
Onlogisch
Het zijn ingrediënten die een behoorlijk spannend verhaal zouden moeten kunnen opleveren, maar Blake maakt er een potje van. De opbouw van zijn verhaal is onlogisch, de feiten bizar: van een voormalig ziekenhuispatiëntje herinnert niemand zich of dat nou een meisje of een jongen was. En dan vertelt hij over zijn personages op sommige momenten ook nog eens volslagen onzinnige details, alsof hij zelf even vergeten is wie en wat ze ook alweer zijn: het vierjarige dochtertje van Ben staat aan het eind van de schooldag ‘met een loodzware tas vol studieboeken’ op haar vader te wachten en de 25-jarige Anna krijgt in haar kamer controle van haar moeder die komt kijken of ‘ze wel aan haar huiswerk zit’.
Geuren
Op een opzichtige manier geurt Blake met zijn belezenheid. Dat de naam Anna O. dezelfde is als die van de vrouw die als allereerste persoon bij Sigmund Freud psychoanalyse onderging, wordt niet een keer, maar wel tien keer verteld. Verder verwijst Blake steeds opnieuw naar Macbeth van Shakespeare, Paradise Lost van Milton en Medea van Euripides. Zo vaak dat het domweg storend wordt.
Irritant
Het meest irritante is echter dat Blake, vermoedelijk in een poging om het vooral maar spannend te maken, voortdurend ongeloofwaardige elementen toevoegt. Zo wordt psycholoog Ben midden in de nacht wakker gebeld en met spoed naar het psychiatrisch ziekenhuis geroepen om daar van een hoge ambtenaar van Justitie te horen te krijgen dat Anna de volgende dag naar deze kliniek overgeplaatst zal worden. Serieus? Midden in de nacht? Staatsgeheim?
Ook worden familie en vrienden van Anna op opzichtige wijze verdacht gemaakt als alternatieve kandidaten voor de moordpartij, zonder dat dit een logische plek krijgt in het verhaal.
Er zijn nog veel meer van dit soort misgrepen, maar voor wie het boek ondanks alles toch nog wil gaan lezen, willen we niet al te veel van de plot prijsgeven. En toegegeven: tegen het einde, als de ontknoping nadert, wordt het toch nog wel spannend en komt er eindelijk enige logica in het verhaal. Blake tovert op dat moment nog een paar onverwachte troeven uit zijn mouw. Dat maakt veel, maar lang niet alles, goed.
Sonja de Jong
Matthew Blake – Anna O. (Verschenen onder dezelfde titel Anna O. bij HarperCollins Publishers Ltd. in London). Vertaald uit het Engels door Arthur Wevers, 428 pagina’s, ISBN 978 940271443 2, uitgeverij HarperCollins, €22,99, februari 2024
