Adje doet heel druk - Adriaan van Dis
Van Dis geeft positief beeld over ADHD in Gouden Boekje
‘Trompetteren met zeep onder je oksel, kan ik iedereen aanraden’
Hyperactief en niet stil kunnen zitten. Veel kinderen hebben er last van, al op jonge leeftijd. Dat betekent o.a. extra lessen op school. ADHD is eigenlijk een ontwikkelingsstoornis waarvan we lang nog niet alles weten. Met therapie en medicijnen (liefst pas vanaf zes jaar) probeert men dit tegen te gaan.
Adriaan van Dis (16 december 1946 geboren in de Breelaan 46 in Bergen) schreef een kinderboekje in de Gouden Boekjes-serie van uitgeverij Rubinstein (voorheen gaf uitgeverij De Bezige Bij de serie uit) met aansprekende tekeningen van Lotte Klaver over het jongetje Adje: Adje doet heel druk. Een jongetje met veel fantasie. Hij zit geen tel stil met zijn ‘stuiterbil’ en verbeeldt dat hij een hond is die puree van de grond likt of net als Bram Vingerling in het boek van Leonard Roggeveen onzichtbaar is, helemaal kan verdwijnen. Volgens Adriaan heette de kinderhandicap vroeger gewoon ‘druk’, zegt hij tegen Toef Jaeger in de NRC van 18 november. Hij wil de kinderen kind laten zijn. ‘Misschien was ik het vroeger ook, ik ben trouwens nog steeds heel druk.’ Of als Droogstoppel: drok, drok, drok.
Het 36 pagina’s tellende boekje boordevol illustraties begint met een tekening van Lotte Klaver, waarop Adje een sinaasappel pelt met zijn zakmes, de schil mag niet breken: het wordt een oranje slang die boven zijn schoot uit krult. Adje laat hem dansen. Hij voelt een slangenbezweerder bij het circus. De mensen staan voor hem in de rij, ze klappen en hij buigt. In duizend lampjes zien we zijn naam. Luisterend naar de radio verbeeldt hij zich dat hij een bekende zanger is of een discjockey die met de muziek mee beweegt, met zijn kam houdt hij het ritme bij. Als de radio harder aan staat doen de lepels en de glazen in de kast ook mee met dansen. De wereld staat hem aan te gapen, zo voelt het tot plotseling een volwassen mens de knop omdraait. Einde muziek.
In de keuken is hij ridder in galop en daar gaat de ovenschaal met aardappelpuree, hij likt als een hondje de puree op. Adjes moeder dreigt hem vast te binden zodat hij een tijdje stil zit op een stoel. De stuiterbil maakt zitten tot een straf. Onder de douche knijpt hij een halve fles shampoo leeg, laat het schuimen en voelt witte bellen onder zijn oksels. Hij wordt een zeemeerman, als zijn moeder de kraan dichtdraait een ijsbeer. Op school dreigt de lineaal van de juf als hij weer eens lang uit het raam kijkt en alles op zijn schooltafeltje gaat stuk: een gebroken pen, zijn tafeltje schommelt en ook de zool van zijn schoen raakt los. In het rapport schrijft de juf: ‘Adje doet heel druk.’ Er is altijd iemand die hem tot de orde roept: Adje, doe gewoon! Het is de lans die Adriaan van Dis voor de kinderen met ADHD breekt, want: ‘Trompetteren met zeep onder je oksel, kan ik iedereen aanraden.’
De auteur
Adriaan van Dis (Bergen, 1946) is een veelzijdig, geëngageerd schrijver, getuige romans als Indische duinen, De wandelaar en Tikkop. In 2015 won Ik kom terug de Libris Literatuurprijs en kreeg hij de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre. Van Ik kom terug zijn inmiddels meer dan 200.000 exemplaren verkocht en daarvoor ontving hij in december 2020 een Gouden Boek. In februari 2021 verschenen zijn nieuwe roman KLiFi (Klimaat Fictie) en een bundeling van zijn Parijse titels in De Parijsboeken.
Adriaan van Dis – Adje doet heel druk, met tekeningen van Lotte Klaver, een luxe Gouden Boekje, ISBN 978 90 4762729 6, 36 pagina’s, uitgeverij Rubinstein, € 7,99, november 2019
